VietBF - Trump nói về món tiền trả cho Iran - số tiền này có thật hay không

01/10/20

Vào ngày Jan 8th, 2020. Tại Tòa Bạch Ốc. Trump tuyên bố chính quyền Obama khi xưa đã chi trả 150 tỷ dollars cho Iran qua vụ Iran Deal "Joint Comprehensive Plan of Action", giửa Iran và G5+2 (Mỹ, Anh, Pháp,Nga, Trung Cộng, Đức, EU) đễ Iran từ bỏ tham vọng chế Bom Nguyên Tử.

Joint Comprehensive Plan of Action

Con số này có thật hay không? Hảy ngược dòng thời gian và tìm hiểu?

Sau khi ông đạo khùng Ayatollah Khomeini lật đổ được chính quyền vua Reza Shah và thành lập nhà nước Hồi Giáo Iran vào đầu tháng 4/1979. Ở giai đoạn này, nhân dịp Cách Mạng vùng lên, người dân Iran khí thế xuống đường chống Mỹ. Họ lên án Mỹ đã cấu kết với triều đình vua Shah bòn rút dầu hỏa của đất nước Iran.

Vào tháng 11/1979. Một đám sinh viên quá khích từ Đại Học Tehran đã tấn công vào Tòa Đại Sứ Mỹ ở Tehran. Họ bắt giữ 52 nhân viên trong Tòa Đại Sứ. Ngay lập tức,TT Jimmy Carter liền ban hành luật cấm vận đối với Iran cho tới ngày nay.

Đến tháng 1/1981, sau buổi ký kết thỏa thuận giửa Mỹ và Iran qua Hiệp Định Algiers Accord vào ngày Jan 19th,1981 (Chính Phủ Algiers làm trung gian), ngay hôm sau, Iran đã thả hết 52 con tin ra, vào đúng ngày TT Ronald Regan lên nhậm chức (Jan 20th, 1981)

Trong Hiệp Định Algiers Accord có nói rõ, 2 bên sẽ lập ra một Tòa Hòa Giải gọi là Iran- United States Claims Tribunal cho những vấn đề về pháp lý giửa 2 nước sau này.

Một trong những vấn đề quan trọng về tài chánh là vua Shah đã chi trả 400 triệu dollars cho Mỹ đễ đặt mua một số máy bay phản lực cho Không Quân Hoàng Gia Iran lúc ông còn cầm quyền. Số tiền này đã bị TT Jimmy Carter đóng băng ngay sau đó.

Ở Claims Tribunal, Mỹ đòi Iran bồi thường cho những thiệt hại do bên Iran gây ra và họ đã chịu trả cho Mỹ 896 triệu vào năm 1983.

Còn phía Iran thì đòi Mỹ phải trả lại số tiền 400 triệu qua vụ mua máy bay phản lực. Nhưng Mỹ vẩn nhì nhằng không chịu trả cho tới thời điểm "Joint Comprehensive Plan of Action" được ký kết vào tháng 1/2016.

Phải chi vào năm 1983, sau khi Iran trả cho Mỹ 896 triệu, Mỹ chịu trả lại 400 triệu kia cho Iran cộng tiền lời thì còn nhẹ tội.Đàng này Mỹ dây dưa mải, số tiền lời mấy chục năm qua đi, nay đã nhân lên đến gần 10 tỷ.

Về mặt pháp lý, biết là Mỹ sẽ thua ở Tòa Án Quốc Tế tại The Hague - Hòa Lan, nên chính phủ Obama đã thương lượng và cuối cùng chịu trả cho Iran 1.3 tỷ tiền lời cộng 400 triệu tiền vốn. Tổng cộng là 1.7 tỷ dollars. Quá lợi

Chỉ có thế thôi..

Vì Luật Cấm Vận với Iran còn đang hiện hành nên chính phủ Obama phải đổi tiền US Dollar thành tiền Swiss France, rồi nhờ Thụy Sỹ trao tiền cash cho Iran vào ngày Jan 17th, 2016. Đồng thời Iran cũng đồng ý thả ra 3 công dân Mỹ đang bị Iran cầm tù trước khi được nhận số tiền đó.

Cũng vì vậy mà Đảng Cộng Hòa đã vu cáo cho Obama là Iran đã tống tiền mới chịu ký kết và phóng thích 3 công dân Mỹ. Nhưng họ không hề nhắc tới vụ Mỹ đang thiếu nợ và Iran còn đang bị cấm vận nên phía Mỹ phải làm như vậy.

Ngoài ra Mỹ cũng bãi bỏ lệnh phong tỏa những tài sản của Iran deposited trong những accounts ở các nhà bank khắp nơi trên thế giới. Tính ra giá trị cũng vào khoảng từ 100-120 tỷ. Mà khi Mỹ đã bật đèn xanh rồi thì Iran mới được phép rút ra. Những số tiền này chẳng phải là của người Mỹ gì cả. Tiền đó là tiền của Quốc Gia Iran.

Vì thế con số 150 tỷ đô mà Trump tuyên bố như trên là 1 con số vu cáo, phóng đại và bịa đặt hoàn toàn không có thật.

Michael Bùi