Nhật Bản vừa tổ chức lễ tưởng niệm 80 năm vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima vào ngày 6/8. Không diễu binh, không dựng tượng đài chiến thắng, cũng không kêu gọi thù hằn. Họ chỉ cúi đầu tưởng nhớ những người đă khuất.
Không có loa phường rầm rộ, không có lễ hội quân sự. Người Nhật chọn cách văn minh nhất để đối mặt với một kư ức bi thảm, bằng sự im lặng, bằng lời cầu nguyện và bằng sự trưởng thành.
Nước Mỹ cũng không ăn mừng thắng lợi Thế chiến II bằng pháo hoa hay lễ diễu binh khắp phố. Bởi v́ họ hiểu: cái giá của chiến thắng là cái chết của hàng triệu sinh mạng, chứ không phải vinh quang để khoe khoang.
C̣n Việt Nam lại đang rầm rộ quá mức. Ḥa b́nh chưa đủ lâu, nhưng tiếng loa nhắc lại chiến tranh th́ không bao giờ dứt. Đáng nói hơn, những cuộc chiến với Trung Quốc, Campuchia, chính là những vết thương biên giới th́ bị quên lăng, hoặc chỉ nhắc khẽ trong một góc nào đó.
Chính quyền nói tôn trọng lịch sử, xoá bỏ hận thù. Nhưng có vẻ, chỉ là xoá có chọn lọc và nhớ cũng có chọn lọc.
Văn minh không nằm ở số buổi lễ được tổ chức. Văn minh nằm ở chỗ biết cúi đầu trước quá khứ, chứ không phải dùng nó để chia rẽ hiện tại.
Linh