Ngày 9 tháng 8 vừa qua, ông Nguyễn Ḥa B́nh, phó thủ tướng thường trực chính quyền Cộng sản Việt Nam, phát biểu rằng các cán bộ Văn Pḥng Chính Phủ “2-3 giờ sáng vẫn trăn trở với công việc, nhiều đêm không ngủ.” Theo ông B́nh, Văn Pḥng Chính Phủ đă “xử lư một khối lượng công việc khổng lồ,” gồm 1,200 “nghị quyết,” 800 “nghị định” và hàng chục ngàn văn bản chỉ đạo, điều hành của chính phủ.
Không thấy ông B́nh đề cập v́ sao chính phủ phải “vẽ” ra hàng ngàn “nghị quyết” và “nghị định,” rồi khiến cán bộ phải “mất ngủ” để xử lư. Trước ông Nguyễn Ḥa B́nh, nhiều giới chức csVN từng được ghi nhận chuyện họ “mất ăn, mất ngủ” v́ mải lo việc nước. Đáng nói là trong số này có rất nhiều quan chức phải ngồi tù v́ tội tham nhũng hoặc bị kỷ luật rồi mất ghế.
Trường hợp Nguyễn Ḥa B́nh nhắc đến “cán bộ 2-3 giờ sáng vẫn trăn trở” vừa là một chiêu quen thuộc của giới chức csVN, vừa là một cách tạo dựng h́nh ảnh “cống hiến tận lực” để khỏa lấp các câu hỏi về hiệu quả thực sự của bộ máy. Thực tế, con số mà ông B́nh đưa ra không chỉ cho thấy “khối lượng công việc khổng lồ” mà c̣n phơi bày một vấn đề cố hữu là chính phủ đang tự tạo ra cơn băo giấy tờ rồi lại vắt kiệt nhân lực để dập lửa chính ḿnh.
Câu chuyện “mất ngủ v́ lo việc nước” vốn đă nhiều lần được dùng để tô vẽ cho các lănh đạo. Nhưng lịch sử gần đây cho thấy trước Đại hội XIII: Một số lănh đạo trung ương từng phát biểu “mất ăn, mất ngủ” v́ cải cách kinh tế, chống dịch, chống tham nhũng…Sau đó vài năm: Không ít người trong số này bị khởi tố, kỷ luật, hoặc mất ghế – chính v́ những lĩnh vực mà họ từng “trăn trở” nhất.
Điểm mỉa mai là một nền hành chính tốt không cần lănh đạo mất ngủ, v́ cơ chế vận hành đă đủ rơ ràng và minh bạch. Nếu “mất ngủ” vẫn kéo dài, th́ đó là dấu hiệu của quản trị khủng hoảng vĩnh viễn chứ không phải “cống hiến quên ḿnh”.
Lăo Thất