Phiên ṭa ở Hà Nội vừa rồi áp đặt án tù đối với TS Luật Cù Huy Hà Vũ tiếp tục gây nhiều phản ứng mạnh mẽ trong công luận.
AFP photo
H́nh ảnh TS Cù Huy Hà Vũ trong phiên ṭa
Hà Vũ sừng sững trước lịch sử
Một trong những nhóm ư kiến cho rằng, về phương diện nào đó, chính bản án gây nhiều tranh căi này làm nổi bật thêm vị thế của TS Cù Huy Hà Vũ trong chiều hướng bất lợi cho phía cầm quyền.
Chiều mùng 4 tháng Tư vừa rồi, TAND Hà Nội khẳng định rằng ông Cù Huy Hà Vũ đă có các bài viết xuyên tạc đường lối chính sách nhà nước, phỉ báng chính quyền và thể chế nhà nước CHXHCNVN, nên tuyên phạt bị cáo 7 năm tù giam, 3 năm quản chế. Hội đồng xét xử nhận định rằng căn cứ vào các lời khai tại ṭa, tại cơ quan điều tra cùng các chứng cớ trong hồ sơ, hành vi của ông Cù Huy Hà Vũ “đă đủ yếu tố cấu thành tội tuyên truyền chống nhà nước”. Và Chủ tọa phiên toà Nguyễn Hữu Chính khẳng định việc truy tố của Viện KSND Hà Nội đă “đúng pháp luật, đúng người đúng tội”.
Ngày hôm sau, tức mùng 5 tháng Tư, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao VN Nguyễn Phương Nga, phản ứng trước tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về phiên xử TS Cù Huy Hà Vũ, đă nhấn mạnh rằng “VN là 1 Nhà nước pháp quyền, xử lư các hành vi vi phạm pháp luật theo đúng các quy định của pháp luật VN và hoàn toàn phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Quốc tế về các quyền dân sự, chính trị”.
Trong khi giới cầm quyền tỏ ra thoả măn và phấn khởi về việc kết án TS Cù Huy Hà Vũ một cách “đúng người, đúng tội”, “đúng các quy định của luật pháp VN”, “hoàn toàn phù hợp các quy định luật pháp quốc tế”, th́ – nói theo lời nhà giáo Đỗ Việt Khoa ở Hà Tây – đây là một phiên toà “ bị dư luận chỉ trích là xử qua loa bịt miệng cả luật sư lẫn bị cáo, chánh án th́ ngang nhiên vi phạm pháp luật. Trên các đài báo blog, đầy những tin xấu về phiên ṭa”. C̣n Giáo sư Phạm Toàn th́ cáo giác rằng:
“Đó là một phiên ṭa lưu manh, ô nhục.”
Chính vụ Cù Huy Hà Vũ thể hiện rằng giới cầm quyền VN sợ lắm. Không sợ sao lại cho mấy trăm công an ra ngăn cản người đến dự phiên toà ? Rồi họ không dám tŕnh bày chứng cứ buộc tội, không dám xử đàng hoàng…Những yếu tố chứng tỏ họ sợ lắm.
GS Trần Khuê
Hiện ngày càng có nhiều ư kiến cho rằng chính phiên toà đưa TS Cù Huy Hà Vũ vào ṿng lao lư này thể hiện nỗi lo sợ của giới cầm quyền trước sự thật, công lư cùng nguy cơ đổi thay và, về phương diện nào đó, đă làm cho Người Hùng Cù Huy Hà Vũ “sừng sững trước nhân dân, trước lịch sử” - như GS Trần Khuê nhận định:
“Chính vụ Cù Huy Hà Vũ thể hiện rằng giới cầm quyền VN sợ lắm. Không sợ sao lại cho mấy trăm công an ra ngăn cản người đến dự phiên toà ? Rồi họ không dám tŕnh bày chứng cứ buộc tội, không dám xử đàng hoàng…Những yếu tố chứng tỏ họ sợ lắm.
Người anh hùng Hà Vũ đă sừng sững trước nhân dân, trước lịch sử. Đó là họ dựng đài cho Hà Vũ đấy chứ.”
Từ Saig̣n, Hội Trưởng Trung ương GHPGHH Thuần Tuư, cụ Lê Quang Liêm, người từng lên tiếng ủng hộ TS Cù Huy Hà Vũ, cho rằng chính phiên toà đưa tới tù đày cho TS Hà Vũ đă làm tăng thêm uy tín cho ông. Cụ Lê Quang Liêm cho biết:
“Đúng là như vậy. Mặc dù nghề của CS lúc nào cũng là trấn áp, hành động thô bạo. Nhưng chính hành động như vậy làm tăng thêm uy tín cho người mà họ đánh đổ. Thật ra Cù Huy Hà Vũ là một anh tài, một con người kiên cường. Mặc dù anh Cù Huy Hà Vũ con ông Cù Huy Cận – 1 công thần của chế độ CS, nhưng anh là người có tinh thần tiến bộ, biết sống theo xu thế thời đại và tiến tŕnh của lịch sử, dân tộc. Cho nên tôi rất kính mến Cù Huy Hà Vũ. Và chính tôi đă lên tiếng về vụ xử án TS Cù Huy Hà Vũ nhiều rồi.”
Một h́nh ảnh đẹp và hào hùng
Một Cù Huy Hà Vũ đi hiên ngang, ngẩng cao đầu giữa 2 hàng cảnh sát. AFP photo
Lên tiếng từ Hà Nội, blogger Người Buôn Gió nhận thấy lâu lắm rồi ở VN mới có một h́nh ảnh cá nhân mang lại cảm xúc lớn cho nhiều người, để lại một h́nh ảnh đẹp, hào hùng, khiến số người ủng hộ Cù Huy Hà Vũ càng gia tăng:
“Đó là h́nh ảnh TS Cù Huy Hà Vũ trong phiên toà mà phía bị cáo chỉ có anh cùng vợ thôi, c̣n 4 luật sư bị ra ngoài rồi. Trong khi đó có hàng hàng lớp lớp công an ngăn cách bên ngoài. H́nh ảnh anh Hà Vũ đi hiên ngang, ngẩng cao đầu giữa 2 hàng cảnh sát, không hề cúi đầu một chút nào. H́nh ảnh cho thấy anh để lại đầy cảm xúc trong những người VN yêu nước.
Qua phiên toà này tôi thấy TS Cù Huy Hà Vũ là anh hùng thật sự, thể hiện minh bạch, rơ ràng hành động anh hùng mà mọi người chứng kiến. Thậm chí báo giới được chính quyền tuyển vào trong phiên toà cũng không chụp được h́nh ảnh nào để nói là anh Cù Huy Hà Vũ nhu nhược tinh thần.
Ngay cả những người từ trước tới giờ không bênh anh hay thuộc nhóm trung dung, giờ họ cũng thán phục anh ấy. Sau phiên toà này nhiều người phải thốt lên rằng tại sao nhà nước xét xử mà lại vi phạm luật tố tụng h́nh sự, rồi lại xua đuổi báo chí, phóng viên, người dân đến xem như vậy ? Từ đó số lượng người ủng hộ TS Cù Huy Hà Vũ lại càng nhiều hơn.”
H́nh ảnh anh Hà Vũ đi hiên ngang, ngẩng cao đầu giữa 2 hàng cảnh sát, không hề cúi đầu một chút nào. H́nh ảnh cho thấy anh để lại đầy cảm xúc trong những người VN yêu nước.
Blogger Người Buôn Gió
Qua bài tựa đề “Người Hùng Chống Độc Tài”, nhà phân tích thời cuộc Vi Anh ở Hoa Kỳ cho rằng Đảng, Nhà Nước CSVN nói chung quá coi thường công luận, Thủ Tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng nói riêng giận quá mất khôn đă vô t́nh và gián tiếp phong “dũng sĩ chống độc tài” cho TS Cù Huy Hà Vũ.
Từ Hà Tây, nhà giáo Đỗ Việt Khoa h́nh dung ra phiên toà xét TS Cù Huy Hà Vũ, thay v́ ở TAND Hà Nội, th́ toà hăy mượn sân bóng Mỹ Đ́nh, bắc loa đài, màn h́nh “khủng”, cho tất mọi người vào mà xem – nói theo lời Thầy Khoa - “mặt cái thằng gan to tựa trời dám kiện cả thủ tướng, rồi trương lên từng chứng cứ buộc cho hắn hết căi. Lúc đó tuyên án th́ dân chúng biết đâu sẽ vỗ tay rào rào tán thưởng khen toà nghiêm minh. Tính giáo dục sẽ rất cao”. Nhưng, thầy Khoa “hỡi ôi” rằng chủ toạ phiên toà đă làm ngược lại, nên “thua ngay anh Cù H.H.Vũ” vốn hai tay đang bị c̣ng dưới vành móng ngựa khiến phiên xử ấy làm cho người dân không “tâm phục khẩu phục”, khiến “khắp nơi thấy người người gọi Cù Huy Hà Vũ là anh hùng…”. Và nhà giáo có nhiệt tâm với dân tộc này kết luận rằng đây là “ một phiên ṭa làm mất thể diện quốc gia”.
Phiên ṭa mất thể diện quốc gia
Theo nhà báo Huy Đức từ trong nước, th́ vụ bắt bớ TS Cù Huy Hà Vũ mất nhiều hơn được, nếu xét từ góc độ lợi ích của chính quyền. Nhà báo Huy Đức lập luận rằng việc giới cầm quyền bắt Cù Huy Hà Vũ không những giúp ông ấy kiến tạo h́nh ảnh của một người hùng mà họ bỗng nhiên phải đối phó một cách nhọc công không cần thiết với sự chỉ trích của quốc tế, với những mối lo ở quốc nội.
Có cố t́nh làm mất thể diện quốc gia, chắc cũng khó mà làm hơn mấy ông bà này
GS Ngô Bảo Châu
Giáo sư Ngô Bảo Châu nhận xét rằng những ǵ xảy ra trong thời gian gần đây cho thấy TS Cù Huy Hà Vũ xuất hiện như một con người không tầm thường, “như Hector người thành Troy, như Turnus người Rutuli hay như Kinh Kha người nước Vệ”. Theo GS Ngô Bảo Châu, Khôi Nguyên Giải Toán Học Quốc Tế Fields, th́ TS Hà Vũ không hề sợ hăi khi phải đối mặt với số phận của ông. Và những nhân vật mà GS Bảo Châu gọi là huyền thoại này đă làm mọi thứ để được đối mặt với số phận, để hoàn thành sứ mạng trong đời.
Giáo sư Ngô Bảo Châu không quên đề cập tới những người bắt TS Cù Huy Hà Vũ “bằng hai bao cao su đă qua sử dụng, là phiên ṭa nửa công khai, nửa bí mật xảy ra… và là ông quan ṭa từ chối thực hiện thủ tục tố tụng để tránh tranh luận về nội dung những bài viết, chứng cớ về những việc được cho là vi phạm pháp luật của ông Vũ”.
Theo GS Bảo Châu th́ “ có cố t́nh làm mất thể diện quốc gia, chắc cũng khó mà làm hơn mấy ông bà này”. Và Giáo sư Bảo Châu “nghĩ măi” cũng chỉ t́m ra được hai cách lư giải. Trường hợp thứ nhất là “họ muốn làm nhanh cho xong việc. Trong trường hơp này, họ rất xứng đáng được truy cứu trách nhiệm. Khả năng thứ hai là ông quan ṭa sợ phải đối mặt với những lư lẽ của ông Vũ. Trong trương hợp này, rất nên tạo điều kiện cho ông ta chuyển sang công tác khác, phù hợp hơn. Không thể lấy sự cẩu thả và sự sợ hăi làm phương pháp bảo vệ chế độ”.
Thanh Quang, phóng viên RFA