Được sự bằng ḷng của Công Uẩn, Đào Cam Mộc chủ động triệu tập các quan, lợi dụng ḷng căm ghét của họ đối với vua Ngọa Triều, ông thuyết phục họ tôn Công Uẩn lên ngôi Hoàng Đế. Cuộc chính biến đă xảy ra không đổ một giọt máu.
Chú tiểu Công Uẩn của chùa Cổ Pháp bấy giờ đă trở thành vua Lư Thái Tổ. Ngài là vị vua khai sáng ra triều Lư, một triều đại tiếng tăm lừng lẫy về những chiến công phá Tống b́nh Chiêm, khiến các lân bang lớn nhỏ đều phải kiêng nể.
Sau khi lên ngôi, Lư Thái Tổ cho dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Về nông nghiệp, ngài cho đắp đê Cơ Xá để tránh thủy tai hàng năm làm thiệt hại mùa màng. Về văn học, ngài cho lập Văn miếu để tôn sùng Nho học và mở khoa thi Tam giáo (Phật, Lăo và Nho giáo).
Vốn xuất thân từ cửa thiền, Lư Thái tổ đặc biệt trọng đăi và khuyến khích Phật giáo. Ngài phong sư Vạn Hạnh là Quốc Sư và cho sưu tầm Tam Tạng kinh điển để truyền bá đạo Phật. Ngài cũng cho xuất tiền kho để xây 8 ngôi chùa ở phủ Thiên Đức (châu Cổ Pháp cũ, quê hương ngài). Tại thành Thăng Long, ngài cho lập chùa Thiên Ngự, chùa Vạn Tuế và cung Thái Thanh. Bên ngoài thành Thăng Long th́ ngài cho xây các chùa Thắng Nghiêm, Thiên Vương, Cẩm Y, Long Hưng, Thánh Thổ, Thiên Đức và Thiên Quang. Ngoài ra, những chùa đổ nát ở các địa hạt khác đều được ngài cho tu sửa.
Việc cải tổ lớn lao nhất của vua Lư Thái Tổ nhờ ảnh hưởng của Phật giáo là băi bỏ được h́nh luật đặt vạc dầu và nuôi cọp beo để trừng trị tội phạm như dưới hai triều Đinh, Lê. Bản sắc từ bi của Phật giáo đă ảnh hưởng mạnh mẽ đến chính sách trị dân của cả triều Lư. Như vua Lư Thái Tôn tha tội không giết Nùng Trí Cao, người đă nổi loạn, v́ ông ta là người c̣n lại duy nhất của một ḍng họ. Như vua Lư Thánh Tôn không giết vua Chiêm Thành là Chế Củ. Cũng chính vua Thánh Tôn, vào một mùa đông cực lạnh, đă ra lệnh phát áo chăn cho tù phạm và cho xét giảm tội và tha bớt. Không có một vị vua Lư nào hiếu sát hay hoang dâm quá độ.
Có thể nói nhà Lư là triều đại có chính sách cai trị dân khoan hồng độ lượng nhất trong lịch sử mà không một triều đại nào khác theo kịp.
|