Hung hăng
Người bị ái kỷ kiểu ác tính thường rất hung hăng
Sự hung hăng mô tả một loại hành vi, không phải là một t́nh trạng sức khỏe tâm thần. Hành vi hung hăng chỉ được các chuyên gia sức khỏe tâm thần lưu tâm, khi nó đi kèm với sự gây hấn thường xuyên.
Theo đó, hành vi hung hăng có thể xảy ra như một phản ứng của cơn tức giận cực độ hoặc liên quan đến ư định phá hoại. Có 3 loại hung hăng thường gặp ở người bị bệnh ái kỷ ác tính, bao gồm:
– Hung hăng thù địch: loại hành vi đặc biệt nguy hiểm. Người bệnh thích phá hoại tài sản hoặc tinh thần và thể chất của người khác.
– Hung hăng công cụ: hành vi hung hăng này thường liên quan đến một mục tiêu cụ thể. Chẳng hạn như hành động đập vỡ cửa kính ô tô để lấy cắp đồ.
– Hung hăng ảnh hưởng: người bệnh chủ yếu nhắm tới đối tượng gây ra cảm xúc tiêu cực. Nó cũng có thể chuyển hướng nếu mục tiêu không khả dụng. Đấm vào tường thay v́ đấm vào người khác cũng là một ví dụ về sự hung hăng trong t́nh cảm.
Người bị bệnh ái kỷ ác tính thường rất tàn bạo
Hành vi làm nhục hoặc khiến người khác đau đớn mang lại niềm vui cho bệnh nhân ái kỷ ác tính. Khuynh hướng tàn bạo được biểu hiện rất rơ trong hoạt động t́nh dục của họ. Cụ thể, người bệnh sẽ có các biểu hiện như:
– Thích làm người khác tổn thương về thể chất lẫn tinh thần.
– Hứng thú khi nh́n người khác đau đớn.
– Dành nhiều thời gian để tưởng tượng về việc làm tổn hại đến người khác.
– Nuôi ư định trả thù đối với bất cứ ai khiến họ tức giận.
– Bạo lực t́nh dục (bạo dâm).
Một số chuyên gia cho rằng chính những hành vi tàn bạo này sẽ giúp phân biệt chứng rối loạn nhân cách ái kỷ và bệnh ái kỷ ác tính. Cụ thể, người bị ái kỷ sẽ chỉ thường tự ḿnh theo đuổi các ham muốn của bản thân. Quan trọng là họ có cảm giác hối tiếc v́ đă làm tổn thương đến người khác.
Lạm dụng
Bệnh nhân thường xuyên chỉ trích người khác
Khả năng duy tŕ mối liên kết giữa các thành viên trong gia đ́nh là rất thấp đối với người mắc bệnh ái kỷ ác tính. Ngay cả với những người thân, bệnh nhân cũng sẽ có các hành vi lạm dụng về mặt t́nh cảm. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:
– Liên tục chỉ ra những sai sót của người khác.
– Thích thú với việc làm những người xung quanh ḿnh nản ḷng, buồn bă.
– Có thói quen nói dối và tính kiểm soát.
– Biện minh cho những hành động sai trái của bản thân và không hề tỏ ra hối hận.
– Hạ nhục, đe dọa người khác nơi công cộng.
– Không quan tâm đến nhu cầu cảm xúc của người khác.
– Cư xử theo cách có thể mang lại nguy hiểm cho mọi người.
– Liên tục nói những lời tồi tệ để tận hưởng sự đau khổ của người khác.
Cần lưu ư, một số hành vi lạm dụng không phải là kết quả của t́nh trạng tâm thần. Bạn cần tỉnh táo để không bị lạm dụng t́nh cảm bởi những người hoàn toàn khỏe mạnh.
Phân biệt bệnh ái kỷ ác tính và chứng rối loạn nhân cách chống xă hội
Cho đến nay vẫn c̣n có sự nhầm lẫn giữa ái kỷ ác tính (malignant narcissism) và rối loạn nhân cách chống đối xă hội (APD). Điều này cũng dễ hiểu bởi các dấu hiệu phổ biến của bệnh rối loạn chống xă hội bao gồm: vô cảm, lợi dụng, thao túng, kiêu ngạo v.v… Chúng khá tương đồng với bệnh ái kỷ ác tính.
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng tất cả các bệnh về rối loạn hành vi xă hội chỉ được sử dụng như một thuật ngữ không chính thức. Chúng không phải là những chẩn đoán cụ thể.
Mặt khác, bệnh ái kỷ ác tính bao hàm các biểu hiện của rối loạn nhân cách dạng chống đối xă hội. Nói như vậy có nghĩa là, một người có các dấu hiệu của chứng rối loạn xă hội mà không có những triệu chứng đi kèm như trên sẽ không được chẩn đoán là người bị bệnh ái kỷ ác tính.
Phương pháp điều trị bệnh ái kỷ ác tính
Điều trị bệnh ái kỷ ác tính bằng các liệu pháp tâm lư
Cũng như những căn bệnh tâm thần khác, điều trị ái kỷ ác tính cũng nhằm mục đích cải thiện cảm xúc, hành vi và phản ứng của người bệnh.
Tuy nhiên, người bị bệnh tâm thần thường không muốn hoặc không thể nhận ra hành vi của họ là sai trái. Điều này gây nhiều cản trở cho bác sĩ trong quá tŕnh điều trị. Để khắc phục t́nh trạng này, các bác sĩ sẽ tập trung vào việc giảm các bất ổn về mặt cảm xúc trước tiên. Bác sĩ rất cần sự hợp tác của người bệnh để việc điều trị trở nên dễ dàng hơn.
Chính v́ vậy, nếu bạn nghi ngờ ai đó mắc phải chứng bệnh ái kỷ ác tính th́ cũng đừng quá lo lắng. Các phương pháp trị liệu hiện nay hoàn toàn có thể giúp ích cho họ, miễn là họ sẵn sàng. Lợi ích của việc hợp tác trị liệu có thể kể đến như:
– Mối liên hệ với người khác trở nên mạnh mẽ hơn.
– Khả năng kiểm soát cảm xúc cá nhân tốt hơn.
– Khả năng hướng tới các mục tiêu được cải thiện.
– Giảm thiểu các hành vi phạm pháp, phản đạo đức.
Năm 2010, các nghiên cứu về bệnh ái kỷ ác tính lưu ư việc điều trị có thể kiểm soát được xu hướng hung hăng và tàn bạo trong các mối quan hệ của người bệnh. Phương pháp trị liệu thường được áp dụng là liệu pháp hành vi biện chứng sửa đổi (DBT) và tư vấn riêng.
Song song với đó, một số loại thuốc cũng có thể cải thiện một số triệu chứng của bệnh nhân. Thường được bác sĩ sử dụng nhất là thuốc chống loạn thần và thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (thuốc chống trầm cảm).
Liệu pháp lược đồ cũng có hiệu quả trong việc điều trị chứng rối loạn nhân cách ái kỷ và các vấn đề liên quan. Mặt khác, phương pháp trị liệu tập trung và liệu pháp tinh thần cũng được tiến hành. Các bác sĩ đă ghi nhận những kết quả khả quan của hai liệu pháp này, trong quá tŕnh theo dơi bệnh ái kỷ ác tính.
Tuy nhiên, dữ liệu lâm sàng về các phương pháp điều trị căn bệnh này vẫn chưa đầy đủ. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu để bổ sung và hoàn thiện chúng.
Bệnh ái kỷ ác tính ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tinh thần của người bệnh. Song song đó, nó c̣n mang đến nguy hiểm cho những người xung quanh. V́ vậy, nếu bạn có người thân hoặc người yêu mắc phải chứng bệnh này, điều quan trọng bạn cần làm là hăy tự chăm sóc bản thân. Tiếp theo, bạn hăy đưa người đó đến gặp các chuyên gia tâm thần sớm nhất có thể.
|