09/15/20
Thứ Hai, ngày 13 tháng 9 nhà văn Nhật Tiến (nguyên Phó Chủ tịch Trung tâm Văn Bút Việt Nam 1963-1975) cũng qua đời vào lúc 11:30 AM cũng hưởng thọ 84 tuổi (1936-2020)
R.I.P
Chuyện Giữa Hai Người
Căn pḥng quét vôi màu hồng. Thảm màu da cam mịn mướt. Bộ sa lông bọc đệm màu đỏ sẫm kê chung quanh chiếc bàn kính bóng lộn. Hưng ngồi ở đó, trầm lặng, câm nín dưới ánh đèn tỏa ra từ những cái chụp tô vẽ những bông hoa sặc sỡ. Trời vào hạ. Không gian bên ngoài êm ả dưới bầu trời đă ngả màu tím sẫm có những v́ sao long lanh ướt. Chẳng có tiếng động tĩnh ǵ ngoài âm thanh của một bản nhạc nhẹ như tỏa lan ra khắp căn pḥng, len lỏi vào những ư nghĩ của Hưng vốn lúc nào cũng rời rạc, mệt mỏi, đứt quăng. Sức khỏe của chàng, sau bẩy năm học tập cải tạo suy yếu đă đành, nhưng c̣n nhiều yếu tố khác nó làm cho chàng suy yếu hơn. Như rượu. Như thuốc lá. Như cà phê. Và nhất là tâm trạng hụt hẫng của chàng khi được nhấc từ một hoàn cảnh tối tăm, tuyệt vọng sang một nếp sống mới hoàn toàn khác biệt: sung túc, đầy đủ, choáng lộn nhưng hoàn toàn trống rỗng.
Ngày nhận được giấy tờ đoàn tụ, Hưng tưởng như ḿnh vừa mọc được đôi cánh có thể bay được khỏi địa ngục để lên thiên đàng. Bây giờ thiên đàng ấy đang ở đây, trong căn pḥng quét vôi mầu hồng, thảm màu da cam, có bộ salon bọc nệm đỏ bầy chung quanh mặt bàn kính ngổn ngang những vỏ bia và những chai rượu mạnh. Mới buổi chiều, Hưng vừa từ cuộc họp mặt do một nhóm ái hữu tổ chức để nghe chàng thuyết tŕnh. Chàng đă nói, bằng một giọng mệt nhọc, bằng những tư tưởng đứt quăng, lộn xộn mà chàng thấy rơ ḿnh không làm chủ được cả một mớ ư nghĩ lộn xộn, giữa quá khứ với hiện tại, giữa hoàn cảnh tù đày và nếp sống đầy đủ đang có, giữa bạn bè, người c̣n ở trại cải tạo, kẻ đă ra đi.
Chàng biết rằng ḿnh cũng không đem lại được điều ǵ mới mẻ cho nội dung câu chuyện. Vẫn chỉ là kềm kẹp, là đói khổ, là lao động vất vả cực nhọc, là ốm đau bệnh tật và những lời chửi rủa của bọn công an mặt c̣n non choẹt. Chàng lại c̣n đủ bén nhậy để cảm thấy rằng đám đông lố nhố ngồi nghe ở dưới cũng đă biết rơ những điều đó.
Thế là cơn mệt mỏi cứ uà đến. Nó làm chàng kiệt sức mau chóng, như một con quay đang hết đà, sắp sửa đổ xuống. Bài nói chuyện kết thúc trong nhạt nhẽo, gượng gạo nhưng rất may đă được kéo lại bằng những tiếng cười nói ồn ào về chuyện nhà cửa, chuyện tin tức bạn bè, chuyện job ở sở làm, chuyện cờ bạc ở Las Vegas giữa những vỏ chai bia được khui ra la liệt.
Rồi Hưng trở về trong căn pḥng êm ả này. Chàng ngồi rũ liệt như một cái xác bất động, giống hệt như ngày nào chàng cũng đă ngồi như thế ở trại cải tạo Long Giao sau một ngày lao động cực kỳ khổ nhọc.
H́nh ảnh này của chàng đă khiến cho Hương tuyệt vọng ghê gớm lắm. Không chỉ một lần mà nhiều lần. Không chỉ một tháng, hai tháng mà đă kéo dài cả năm. Làm sao nàng có thể làm cho chồng hiểu được rằng muốn sống sót ở cái xă hội này, con người phải có can đảm đứng dậy, sốc tới, che giấu tâm sự thầm kín ở bên trong để chỉ phô bầy nổi lạc quan ra bên ngoài. Tươi tắn. Hoạt bát. Vui vẻ. Đó là những điều kiện tối thiểu để làm lại từ lúc khởi đầu.
Từ ngày bảo lănh được chồng qua, Hương không t́m thấy được ở nơi chồng một sự chia sẻ nào, ngay cả trong lănh vực t́nh cảm. Đi làm mệt mỏi về, Hương mong đợi một nụ cười tươi, một lời thăm hỏi nồng nàn, một sự đỡ đần những dịch vụ lặt vặt (không tên nhưng rất nhiều), nhưng ngược lại nàng chỉ cảm thấy trong nhà ngột ngạt hơn, nặng nề hơn v́ những vỏ lon bia ngổn ngang, v́ vẻ mặt rầu rầu nặng trĩu tâm trạng ưu tư, u sầu, c̣n nụ cười th́ hầu như gượng gạo chỉ khiến cho vẻ mặt của chàng đă rúm ró lại rúm ró thêm.
T́nh thế ấy trước sau ǵ th́ cũng có lúc bùng nổ, v́ bất cứ lư do ǵ, dẫu nhỏ nhặt. Ly nước đă đầy tràn, chỉ c̣n chờ thêm môt giọt cuối cùng.
Giọt nước ấy đă đến vào hôm nay, trong lúc Hưng đang chập chờn trong tiếng nhạc êm dịu và những ư nghĩ miên man, ră rời. Hương đẩy cửa bước vào, theo sau là thằng Dũng, đứa con trai duy nhất của hai người, Hương nói:
– Đi tắm rửa thay đồ rồi ăn cơm. Mà chào bố đi. Mẹ đă dặn bao nhiêu lần là đi phải thưa, về phải chào cơ mà.
Thằng Dũng nh́n về phía bố nó, nói bằng giọng hờ hững:
– Hi, Dad!
Chính cái giọng hờ hững ấy đă khiến cho Hưng nổi sùng bất tử. Chàng ngồi bật dậy và cất tiếng sẵng ngay:
– Mày không mở mồm được một câu tiếng Việt sao, Dũng!
Rồi chàng nh́n nó bằng một cặp mắt hung tợn. Điều này khiến thằng Dũng sợ hăi, thụt lùi một bước và nh́n bố với vẻ mặt ngỡ ngàng. Nó chưa bao giờ từng thấy bố nó hung dữ đến như thế.
Sau đó nó cũng cố chữa lại:
– Thưa bố, con về.
Nói xong ngần ấy câu, nó quay phắt người lại và chạy thẳng lên cầu thang. Bước chân của nó giẫm lên thảm nhung, nghe không mạnh mẽ ǵ nhưng cũng đủ để cho Hưng thấy nó đang giẫm thô bạo lên ḷng tự ái của chàng.
Đầu óc chàng bùng lên những câu hỏi: Nó khinh ǵ ḿnh mà nó quay đi, nó hỗn quá đáng đến độ giẫm th́nh thịch lên mặt sàn để trả đũa cái vụ chàng hạch hỏi nó phải nói tiếng Việt, và đau đớn hơn hết là chàng thấy rơ nó với chàng đă trở nên quá xa, xa đến độ hai người chẳng c̣n bao giờ có thể dính líu ǵ tới nhau, dù đang ở chung trong một mái nhà.
Hưng muốn ném một cái vỏ chai bia về phía nó. Nhưng những ư nghĩ ngần ngại, thiếu dứt khoát đă làm cho ư định của chàng trở nên chậm trễ. Bao giờ th́ chàng cũng bị cái thiếu dứt khoát đó làm chậm trễ đủ mọi công việc. Thằng Dũng đă mất biến sau bức vách tường ở trên cầu thang. Nó bỏ lại đằng sau một bầu không khí nặng nề, đặt sệt khiến cho cả hai người đều như sững lại, ngỡ ngàng, bực bội, năo nề.
Một lát sau, Hương ngồi xuống chiếc ghế ở phía đối diện chồng và nói bằng một giọng cố gắng giữ cho được sự dịu dàng:
– Anh Hưng ạ, có lẽ ḿnh phải nói chuyện thẳng với nhau, một lần cho tất cả.
– Cô muốn cái ǵ th́ cứ nói.
– Trước hết anh phải hiểu rằng dù sao th́ em vẫn c̣n yêu anh, quư trọng anh. Bởi có như thế em mới chịu khó làm lụng vất vả, vừa nuôi con, vừa cố bảo lănh cho anh qua.
– Cô khỏi cần phải kể công.
Hương kiên nhẫn:
– Anh đừng tầm thường như thế. Giữa chúng ḿnh đừng nói bao giờ nói chuyện công lao.
– Cô nói ra điều đó th́ được. Tôi th́ không.
– Tại sao lại thế? Có cái ǵ khác giữa anh và em đâu.
– Khác chứ! Khác nhiều chứ. Cô là người đang có tất cả. C̣n tôi th́ đang mất tất cả.
Đến lúc này th́ Hương không c̣n giữ nổi sự b́nh tĩnh mà nàng tự nhủ phải có thái độ ấy ngay từ phút khởi đầu. Nàng sẵng giọng:
-Anh ám chỉ cái ǵ mà nói em đang có tất cả. Bộ ngần ấy nỗ lực của em dành cho anh, cho con vẫn không làm vừa ḷng anh sao?
– Cô làm như tôi là người luôn luôn đ̣i hỏi và không bao giờ vừa ḷng. Nhưng cô thấy đó, từ ngày đến đây, tôi câm nín, chịu đựng và có mở mồm đ̣i hỏi ở cô điều ǵ đâu.
– Thà rằng anh nói ra. Thà rằng anh bầy tỏ rơ rệt ư muốn của anh. Chứ sự câm lặng, lầm ĺ của anh mới là điều ghê gớm, không thể chịu đựng nổi.
Vẻ mặt của Hưng hằn xuống, đôi môi của chàng mím chặt, hai bên hàm bạnh thêm ra. Trông chàng lúc này đầy một vẻ vừa khắc khổ, vừa thiểu năo. Điều này khiến cho Hương mủi ḷng. Nàng nguôi ngay cơn bực bội, vội vàng tiến lại ngồi xuống bên cạnh Hưng, nắm lấy tay chàng và nói:
– Anh Hưng ạ. Anh là người thấy rơ từ gần một năm nay, cả hai chúng ḿnh đều cũng không thấy hạnh phúc ǵ. Mà đó là điều vô lư, phải không. Cả anh cũng như em đều đă trải qua bao nhiêu là ngày tháng đau khổ chịu đựng kể từ ngày em ra đi và anh c̣n kẹt lại ở VN. Biết bao nhiêu đêm, ngày em cầu nguyện cho anh đi được, cho gia đ́nh ḿnh có thể đoàn tụ được với nhau. Thế mà đến lúc gặp lại nhau, cả hai đều không có hạnh phúc. Điều đó thật là vô lư quá, phải không?
Thấy Hưng im lặng không trả lời, Hương nói tiếp:
– Anh phải hiểu được rằng chính em là người muốn cứu văn t́nh thế chứ không phải buông xuôi để tới một ngày đi đến đổ vỡ. Em thấy rơ ḿnh phải làm một cái ǵ để thay đổi cái bầu không khí ngột ngạt này, nếu không muốn mất tất cả. Nhất là như anh thấy, giữa anh và thằng Dũng, hai người cứ mỗi ngày một xa thêm nhau hơn.
– Nó Mỹ hóa quá rồi, và tôi không thể chạy theo nó để cầu xin một chút t́nh thương.
– Nó c̣n bé quá để đủ tế nhị biết phải nên làm cái này hoặc không nên làm cái kia. Điều cốt yếu là ḿnh phải mở rộng ṿng tay với nó.
– Vậy là cô trách cứ tôi không có t́nh thương yêu đối với nó.
– Không phải vậy. Nhưng cung cách biểu lộ t́nh yêu thương của anh không thích hợp với nó, do đó nó không cảm nhận được. Và v́ thế, khoảng cách giữa hai người càng ngày càng xa hơn.
– Phải rồi, tôi biết rơ là tôi đă lạc hậu ở cái xứ này rồi.
-Anh biết rồi mà anh không sửa, cái đó mới kỳ!
Hưng bất giác nổi sùng :
– Tôi bằng này tuổi đầu rồi mà c̣n sửa với chữa nỗi ǵ. Mà tại sao tôi lại phải sửa cơ chứ. Tôi là tôi, Tôi không bao giờ muốn trở thành một kẻ khác.
– Anh tưởng như thế chứ, anh không c̣n là anh ngày xưa nữa. Anh đă có quá nhiều đổi thay mà anh không biết đấy.
– Cô nói cái ǵ, tôi không hiểu.
– Đấy là tại anh cố t́nh không hiểu. Anh trốn tránh mọi sự thực. Anh cố chui rúc vào cái vỏ đậy của anh từ bao nhiêu năm nay. Anh sợ đối phó. Anh ngại đổi thay dù là sự đổi thay thiết thân đến cả đời sống của anh. Nói tóm lại là anh đầy mặc cảm và anh không dám đương đầu đến phá vỡ cái mặc cảm ấy.
– Xin lỗi cô! Tôi chả có ǵ phải mặc cảm với ai hết. Cô đánh giá như thế là cô hạ thấp giá trị con người của tôi quá.
Hương biết ḿnh đang bị du vào t́nh thế không thể lùi được nữa, bởi nếu không mổ xẻ toạc móng heo một lần, th́ sự hiểu lầm có thể sẽ làm cho mối liên hệ giữa hai người tổn thương nhiều hơn. Nàng dằn giọng:
– Em biết là em có thể dại dột khi đụng đến những tâm tư thầm kín của anh. Nhưng chính v́ không muốn mất anh nên em phải nói một lần cho tất cả. Bây giờ anh hăy ngồi nhớ lại đi, những ngày c̣n gian khổ trong tù, anh mong ǵ và ước muốn được làm ǵ. Chắc chắn không phải là anh chỉ mong suốt ngày ngồi gậm nhấm nỗi khắc khoải của ḿnh bằng những ly rượu, những lon bia. Bạn bè c̣n trong tù ngục của anh nếu biết như vậy chắc họ cũng xấu hổ thay cho anh đấy chứ nhỉ.
– Tôi có thể làm ǵ được khác hơn ở giữa cái xă hội xa lạ và đầy hưởng thụ này.Từ ngày tới đây, tôi cũng đă đi hội họp, đi thuyết tŕnh, hội thảo và nói lên những điều cần phải nói….
Hương cướp lời:
– Và sau những lần như thế anh buồn rũ rượi hơn ra có phải không?
– Làm sao cô biết được!
– Có ǵ mà không biết! Ḷng anh th́ kỳ vọng, sốt sắng quá nhiều mà thực tế chẳng đáp ứng lại bao nhiêu.
Càng thuyết tŕnh, càng hội thảo anh lại càng thấy trống rỗng, vô vị. Bởi v́ hầu hết chỉ đánh trống xong bỏ dùi, lúc tan cuộc, ai cũng chỉ mua được cái cảm giác an toàn là đă làm tṛn bổn phận của một kẻ lưu vong nhưng thực chất công việc th́ chẳng có cái ǵ đi đến đâu. Anh không có can đảm nh́n thẳng vào sự thực đó sao?
– Thà như thế c̣n hơn không. Không lẽ cô lại muốn tôi buông xuôi, bỏ cuộc.
– Ai bảo anh rằng em muốn anh bỏ cuộc. Điều mà em muốn là anh hăy loại bỏ bớt những cái ǵ phù phiếm, bề ngoài vô ích để tập trung vào những cái cần làm, đang làm. Mà điều cần làm, đáng làm trước hết là anh phải nh́n lại chính bản thân của anh trước đă. Bản thân của anh chưa vững, chưa biết ḿnh muốn ǵ, làm ǵ, chưa giải tỏa cho ḿnh những nỗi phiền muộn nhỏ nhặt hàng ngày, chưa khuất phục được những giây phút gậm nhấm bên lon bia, ly rượu, th́ đừng mong làm được bất cứ điều ǵ, chứ đừng nói chuyện lớn lao, đại sự.
Ngưng một giây để chờ phản ứng của chồng, thấy Hưng không nói ǵ, Hương liền tiếp:
– Nói tóm lại là anh hăy phải tự vực anh dậy trước đă. Anh vẫn thường tỏ ra buồn khổ và than rằng ḿnh đă mất hết, không c̣n ǵ. Điều đó đúng, những chả lẽ cứ ngồi than hoài măi sao? Rồi cũng phải tới một lúc anh phải đứng dậy, giẫm chân lên trên tất cả những cái đổ vỡ mất mát ấy mà biết lạc quan để làm lại từ lúc khởi đầu chứ. Bởi không có cái khởi đầu th́ không bao giờ có cái kế tiếp, cho dù điểm khởi đầu của anh chỉ là một hạt cát, một hoàn cảnh thấp kém đến tận cùng đi chăng nữa. Điều cốt yếu là anh muốn từ đó đi lên, chứ không phải đắm ch́m măi măi trong tiếc nuối mà không bao giờ tính chuyện thoát ra cả.
Hưng ngước lên nh́n nàng như ḍ hỏi, rồi chàng cất tiếng:
– Thế th́ cô muốn tính toán, đề nghị tôi làm cái ǵ đây?
– Anh hăy suy nghĩ về những điều mà em nói đi đă. Khi nào tới lúc anh thấy rằng em có lư th́ người đề nghị chính là anh chứ không phải là em.
Nói xong, Hương đứng dậy và đi thẳng lên lầu. Sau một lúc cố gắng hết ḿnh để nói ra những điều mà nàng suy nghĩ, Hương bỗng thấy mệt mỏi đến tận cùng. Nàng muốn chui vào cái vỏ riêng tư của ḿnh. Trong căn buồng biệt lập mà không biết từ bao lâu rồi, Hưng không có quyền bén mảng tới. Căn nhà có cả thẩy ba pḥng, th́ hai pḥng ở trên lầu dành cho hai mẹ con. Hưng ở từng dưới, lủi thủi như một cái bóng mờ. Cái bóng ấy nhiều hôm đối diện với chai rượu thâu đêm, đến sáng ra, lúc tỉnh dậy th́ cả Hương và thằng Dũng đă đi học, đi làm từ bao lâu rồi. Quả thực Hương đă nói đúng, không có phút khởi đầu th́ không bao giờ có cái kế tiếp. Vậy mà Hưng vẫn tự cho rằng ḿnh đang đi đến chỗ cuối của chặng đường khổ nhọc, không c̣n lối nào mà thoát ra nữa chứ. Điều này làm chàng nhớ lại một lần ở trong tù, chàng đă có dịp đối thoại với một kẻ cũng mang cái tâm trạng đang ở chỗ cuối của chặng đường mà hắn đang đi.
Vũ, người bạn tù vẫn luôn luôn than thở với chàng là anh ta hết chịu đựng với nỗi dầy ṿ cả thể xác lẫn tinh thần trong những ngày bị giam hăm đằng đẵng, không có ánh sáng hy vọng của ngày về. Vũ nói:
– Chả có lư do ǵ mà ḿnh cứ phải giam hăm măi ở đây. Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác. Ở chỗ tận cùng của tuyệt lộ, ḿnh c̣n có ǵ để trông đợi nữa đâu.
Hưng an ủi:
– Không có cái ǵ ở trên đời này gọi là bất biến cả. Vậy đừng bao giờ nghĩ rằng ḿnh đang ở chặng đường tuyệt lộ. Hai chữ tuyệt lộ nghe ghê gớm quá. Ḿnh c̣n nhiều điều phải làm, do đó phải cố gắng ráng giữ cho ḿnh c̣n tồn tại.
Vũ nh́n Hưng mỉa mai:
– Cậu c̣n lạc quan đến thế cơ à. Với tôi th́ tất cả đă hết rồi. Vợ đi lấy chồng. Con cái lạc lơng vất vưởng đứa đi chiến trường Kampuchia, đứa lang thang đầu đường xó chợ. C̣n thân ḿnh ở đây, đày đọa không c̣n ai ngó tới, biết tới. Chuyện thay đổi chỉ là chuyện mơ ước hăo huyền, làm ǵ có tướng này, tá kia đang lập chiến khu để tính chuyện lật ngược thế cờ. Bẩy năm ṃn mỏi trong hy vọng, bây giờ th́ tôi không c̣n tin tưởng ở điều ǵ nữa rồi.
– Đành là như vậy, nhưng sống trong tù mà không có lấy một chút niềm tin, niềm hy vọng th́ rất dễ dàng suy sụp, và ḿnh tự hủy diệt chính ḿnh.
Vũ cướp lời:
– Nhưng tồn tại th́ để làm ǵ cơ chứ. Ở cái chặng cuối đọa đầy này, càng giải thoát sớm bao nhiêu, càng khỏe bấy nhiêu.
Trước sau th́ Hưng cũng chỉ nghĩ rằng đó chỉ là lời than thở. Chàng không thể ngờ được rằng chỉ sau đó ít lâu, Vũ đă t́m phương cách giải thoát cho chính anh ta thực. Một hôm vào khoảng chập tối, sau khi đi lao động về, Vũ đă ngang nhiên chạy thẳng một mạch qua khu ṿng rào và lao ra khỏi cổng trại. Lính trên cḥi canh chĩa súng vào phía lưng của anh ta mà tuôn đạn xối xả. Thật là dễ dàng, nhanh chóng và giản dị nhưng vẫn khiến cho biết bao nhiêu người ngơ ngẩn, ngỡ ngàng. Người ngơ ngẩn nhất có lẽ là Hưng, bởi sau đó chàng cứ lởn vởn măi trong đầu câu nói thầm th́ với Vũ:
– Sao lại như thế hả Vũ. Ḿnh c̣n bao nhiêu chuyện phải làm.
Nhưng chuyện phải làm đó, những chuyện mà Hưng ước mơ có thể làm được một khi tháo cũi sổ lồng, th́ khi qua đến đây, nó tan xèo như một cánh bướm trước mồi lửa. Có lẽ Hương đă nói đúng, việc đáng làm trước hết là phải nh́n lại chính bản thân ḿnh. Ḿnh chưa vững, chưa biết ḿnh thực sự phải làm ǵ, chưa thấy rơ ḿnh phải khởi sự từ đâu, mà chưa chi đă muốn ôm cả đại cuộc trong ḷng để rồi chán nản, bất măn, tuyệt vọng, th́ việc d́m ḿnh trong những ly rượu đâu có khác ǵ cung cách chọn lựa lao qua hàng rào như Vũ ngày xưa. Hai hoàn cảnh tuy có khác biệt, nhưng chung quy vẫn chỉ là một bản chất. Đó là sự đầu hàng quá sớm trước hoàn cảnh khắc nghiệt.
Hưng nhớ đến những người bạn tù, những bàn tay nắm chặt lấy nhau trong bóng tối, những nỗi niềm ước ao sẽ thực hiện khi có ngày được giải thoát, và cả những lời nhắn nhủ trước khi chàng lên đường ra đi. Bao nhiêu là gửi gấm. Bao nhiêu là cậy trông. Vậy mà chàng vẫn c̣n ngồi ở đây, trong căn pḥng này, với những lon bia đầy nhu nhược và ỷ lại.
REPORT THIS AD
Trong ḷng của Hưng bỗng trỗi dậy một niềm xôn xao mới. Ở cái xă hội này , không ai có thể ỷ lại vào ai, dù kẻ đó là vợ ḿnh, con ḿnh. Đó là điều kiện trước tiên để có được niềm tự hào. Và chỉ có sự tự hào th́ con người mới có thể tự đứng dậy và đi tới. Bước đi có thể ngắn, chậm, nhưng vững chắc. Nó khiến cho chàng thấy rơ ḿnh đang ở đâu, muốn làm ǵ và có thể làm được ǵ. Mọi thứ sẽ ở trong tầm tay với, một cách cụ thể chứ không mơ hồ, huyễn hoặc, tiêu hao th́ giờ mà chẳng đem lại được điều ǵ ngoài sự tự ru ngủ chính ḿnh.
Ngày hôm sau, lúc Hương đi làm về và đón con ở trường ra th́ Hưng đă chờ nàng ở trên sân sỏi trước nhà. Chàng nói với Hương bằng một giọng cố hết sức giữ cho được tự nhiên:
– Hương ạ, bây giờ th́ chính anh đề nghị với em.
Hương cảm thấy ngay có điều ǵ khác thường vừa xẩy đến với chàng. Nàng nh́n chồng ḍ hỏi:
– Đề nghị ǵ thế hả anh?
– Anh sẽ xa em và con một thời gian để khởi sự lại từ đầu, bằng chính những nỗ lực của anh chứ không phải của ai khác, kể cả em. Em nói đúng, muốn làm ǵ th́ làm, phải cách mạng cái bản thân ḿnh trước đă.
Hương trả lời, giọng đầy xúc động:
– Đó vẫn là điều mà em mơ ước. Không phải anh đă trở nên tồi tệ, xấu xa ǵ, nhưng thực sự em không muốn anh cứ ch́m đắm măi trong một lối ṃn. Bao nhiêu năm sống ở đây, em đă chứng kiến quá nhiều lối ṃn đă làm thui chột bao nhiêu con người, bao nhiêu công tŕnh, bao nhiêu nỗ lực mà không đem lại được kết quả ǵ. Em muốn anh thấy rơ điều đó và vượt qua được điều đó.
– Em đừng kỳ vọng ở anh quá nhiều. Anh mới chỉ khởi sự từ đầu và chưa biết ḿnh sẽ làm được ǵ.
– Cái khó là người ta biết khởi sự lại từ đầu, không bị ràng buộc bởi những tiếc nuối v́ mất mát trong quá khứ. Bây giờ cũng đă quá trễ để biết nh́n về phía trước chứ không phải chỉ quay lại về phía sau lưng. Anh cứ yên tâm mà suy nghĩ về những việc cần làm. Em và con sẽ lại lui tới thăm anh, như ngày nào đă tới thăm nuôi khi em c̣n ở quê nhà.
Hưng mỉm cười:
– Lại một h́nh thức cải tạo nữa, phải không?
– Không đâu anh. Cải tạo ở Việt Nam không hy vọng có ngày về. C̣n ở đây, hoàn toàn tùy thuộc ở chính ḿnh. Bao giờ anh cảm thấy thoải mái, tự tin, ḷng đầy nhiệt thành mà không vướng víu bởi một chút nào tự ti mặc cảm nào, ngày đó anh cứ việc xách va-li trở về. Em sẽ vui mừng mở rộng cửa chào đón anh. Em nghĩ rằng đó là cung cách tốt nhất để cứu văn hạnh phúc của chúng ḿnh, và cho luôn cả những điều mà anh muốn làm khi anh c̣n ấp ủ trong ṿng rào kẽm gai của một trại tù.
Nhật Tiến
Tháng 6- 1987