Nhiều năm xa Sài G̣n, khi nhắc đến mảnh đất này, tôi lại nhớ đến những món ăn mà tôi đă ăn tại nơi đây.

Thiên đường ẩm thực” trong con hẻm trên đường Hai Bà Trưng, Q.1, TP.HCM
ẢNH: H.MAI
Đôi khi chúng không phải là những món sơn hào hải vị mà chỉ là những món ăn b́nh thường. Tuy chỉ là những món ăn b́nh thường, nhưng lại mang đậm hương vị của đất Sài G̣n.
Hương vị Sài G̣n, là thứ hương vị tứ xứ tụ lại. Trong nhiều món ăn ở Sài G̣n, không phải món nào cũng xuất phát từ mảnh đất này. Đôi khi, chúng được người dân các vùng miền khác của tổ quốc mang tới khi họ tới định cư mảnh đất này. Nhưng khi đă tới nơi này, theo thời gian, chúng đă trở thành một phần tất yếu của Sài G̣n.
Món ăn đầu tiên tôi ăn tại đất Sài G̣n, là bánh ḿ kẹp thập cẩm. Lần đầu tiên, tôi ăn một ổ bánh ḿ nhiều nhân, đa dạng như vậy. Bánh ḿ kẹp không phải là món quư hiếm. Những năm tháng sinh viên ở Hà Nội, chúng cũng là những món ăn cứu đói của tôi. Nhưng tại Sài G̣n, chúng có nhân nhiều hơn gấp 2,3 lần so bánh ḿ Hà Nội thời kỳ những năm 2004-2008. Gia vị của chúng cũng đa dạng hơn, kích thích vị giác của tôi hơn. Nhớ ngày đó, mỗi ổ bánh ḿ Sài G̣n với nhiều nhân, chỉ có 8 000 đồng. Quá rẻ mà lại quá ngon.

Một trong những tiệm ḿ lâu đời nổi tiếng ở TP.HCM
ẢNH: HOÀI NHÂN
Món tiếp theo mà tôi thưởng thức, tại Sài G̣n chỉ là món b́nh dân nhưng tại Hà Nội hay Hải Pḥng, nó là đặc sản. Đó là món cơm tấm Sài G̣n. Cho đến bây giờ, sau nhiều năm rời xa đất Sài G̣n, tôi vẫn nói vui với bạn bè tôi ở Sài G̣n là hăy gửi cho tôi một phần cơm tấm sườn b́ chả đủ vị. Bởi v́, tôi thèm lắm. Sự pha trộn giữa gia vị đậm đà của miếng sườn, một chút dai dai của b́ kết hợp với sự mặn ngọt của miếng chả trứng, thêm chút chua đă làm tôi mê mẩn. Ở Hà Nội hay Hải Pḥng, cũng có những nhà hàng có đặc sản cơm tấm Sài G̣n, nhưng tôi lại không thể cảm nhận được vị của Sài G̣n.
Sài G̣n là mảnh đất nhập cư. Văn hóa ẩm thực đă thể hiện rơ tính nhập cư của Sài G̣n. Bạn có thể t́m thấy món ăn mang hương vị khắp mọi miền đất nước, từ bánh xèo Nam Bộ tới bánh tráng Tây Ninh, từ bánh canh, hủ tiếu, tới bún hay bánh đa, từ các món ăn vặt như chè tới những món ăn chính,… Thế nhưng, với những món ăn được nhập khẩu, sau một thời gian, đều được người dân Sài Thành biến tấu thành một thứ ǵ đó rất đặc trưng mang nét ẩm thực riêng. Chúng trở thành món ăn gia truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, nuôi sống biết bao con người. Có những ẩm thực, đă mang vị đặc trưng gắn với tên người làm ra nó. Hay có những hương vị ẩm thực đă tạo thành một thương hiệu địa lí riêng biệt trong ḷng thành phố.

Các món bánh quê được bán tại SG
Tôi từng thưởng thức bánh đa cua Hải Pḥng trên đất Sài G̣n, hương vị tuy không đậm đà như quê tôi nhưng cũng có những sáng tạo nhất định. Bạn ăn món bún đậu có thể với mắm tôm như người miền Bắc hoặc thay thế bằng nước chấm khác tùy theo khẩu vị của bạn. Bạn là người xứ Huế, bạn có thể ăn bún ḅ Huế với đầy đủ chất Huế từ người nấu tới gia vị hoặc có thể lựa chọn một sáng tạo khác,… Ẩm thực Sài G̣n, không chỉ đa dạng món ăn mà với từng món cũng có sự đa dạng.
Cách thức thưởng món ăn Sài G̣n cũng rất đa dạng. Tôi có thể thưởng thức chúng từ những chiếc xe bán hàng nhỏ xíu, ngồi thoải mái trên chiếc ghế nhựa, vừa ăn vừa ngắm ḍng người qua lại. Nếu bạn không thích, bạn có thể thưởng thức chúng từ những quán ăn nhỏ trong các con ngơ hẻm tới những quán ăn dành cho giới văn pḥng. Tuy nhiên tôi thích ngồi trên những chiếc ghế nhựa hơn. Khi đó, tôi có cảm giác bản thân trở thành một phần nhỏ của thành phố này.
Ẩm thực ở Sài G̣n đa dạng theo cả chiều sâu lẫn chiều rộng, tựa như một dải màu sắc với đa dạng sắc màu. Chúng tạo thành tấm lưới hấp dẫn mọi thực khách, tạo cho thực khách có trải nghiệm hương vị khó quên. Chúng khiến cho những người dù đă rời xa mảnh đất này cũng phải nhớ tới – như tôi.