Ukraine hoang mang vì Nga dùng drone cảm tử có đầu đạn nhiệt áp lớn, sức công phá khủng khiếp

[Romano]

Nga trang bị đầu đạn nhiệt áp ngày càng lớn cho các máy bay không người lái (drone) tấn công cảm tử. Theo lực lượng Ukraine đang đối mặt với mối đe dọa này, tình hình đang trở nên nghiêm trọng hơn, trang Insider đưa tin.

Một binh sĩ phòng không Ukraine cho biết các đầu đạn nhiệt áp của Nga đang trở nên lớn hơn, trong khi một nhân viên cứu hộ nói rằng chúng xuất hiện ngày càng thường xuyên.

Oleksiy, phó chỉ huy một đơn vị phòng không cơ động thuộc Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ đang hoạt động gần Kyiv (thủ đô Ukraine), nói với trang Insider rằng Nga đã trang bị đầu đạn nhiệt áp cho các drone kiểu Shahed từ khá lâu rồi.

Drone kiểu Shahed là loại drone cảm tử do Iran thiết kế, nổi bật nhất là Shahed-136 và Shahed-131, được Nga sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến ở Ukraine.

Tuy nhiên, điều đang thay đổi là kích thước của đầu đạn, cùng với một số yếu tố khác. Oleksiy cho biết khối lượng chất nổ đã tăng từ 40kg lên đến 90kg. "Vì vậy, sức công phá giờ đây lớn hơn rất nhiều", anh nói.

Oleksiy cho biết đơn vị của anh, chuyên sử dụng súng máy gắn trên xe tải, vẫn chưa bắn hạ được các drone nhiệt áp cỡ lớn hơn, nhưng những thiết bị này đã bắt đầu xuất hiện trong báo cáo quân sự Ukraine từ cuối năm ngoái.

Đạn nhiệt áp, còn gọi là "bom chân không", hoạt động bằng cách phát tán một đám mây khí dung chứa chất nổ và sau đó kích nổ nó, tạo ra quả cầu lửa khổng lồ cùng sóng xung kích phá hoại mạnh, đồng thời hút cạn oxy xung quanh. Khí dung là hỗn hợp các hạt rất nhỏ (rắn hoặc lỏng) lơ lửng trong khí.

Loại vũ khí hủy diệt và gây tranh cãi này tạo ra các vụ nổ với nhiệt độ cực cao, có thể lên đến hơn khoảng 2.200 độ C và kéo dài hơn các vụ nổ thông thường. Áp suất và sức nóng dữ dội có thể phá hủy các tòa nhà kiên cố, gây thương tích nghiêm trọng và tử vong, đặc biệt là trong không gian kín.

Có thể thiêu rụi mọi thứ xung quanh

Một nhân viên cứu hộ thuộc Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Nhà nước Ukraine, yêu cầu giấu tên vì lý do an ninh, giải thích với Insider rằng "đầu đạn nhiệt áp nguy hiểm và gây hủy diệt nhiều hơn rất nhiều" so với chất nổ thông thường.

Nhân viên này cho biết không nắm rõ về đầu đạn lớn hơn, nhưng xác nhận rằng Nga đã sử dụng drone mang đầu đạn nhiệt áp với tần suất ngày càng cao. Theo anh, những vũ khí như vậy có thể "thiêu rụi mọi thứ" xung quanh.

Oleksiy cho biết đạn nhiệt áp có thể phá hủy mọi thứ từ nhà nhỏ đến các tòa nhà nhiều tầng.

Bộ Quốc phòng Nga và đại sứ quán Nga tại Mỹ không phản hồi câu hỏi của Insider về thông tin này.

“Gây thiệt hại nhiều hơn cho các tòa nhà”

Theo trang Insider, quân đội Nga được cho đã sử dụng vũ khí nhiệt áp từ những ngày đầu trong cuộc tấn công Ukraine trên quy mô lớn. Ukraine và Anh đã đặc biệt lên án việc sử dụng hệ thống TOS-1A, bệ phóng tên lửa đa nòng bọc thép có thể khai hỏa đầu đạn nhiệt áp.

Bộ Quốc phòng Anh từng tuyên bố rằng quân đội Nga sử dụng vũ khí này trong các cuộc chiến tại Afghanistan và Chechnya.

Kateryna Stepanenko, phó trưởng nhóm nghiên cứu Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ), nói Nga đã bắt đầu tích hợp đầu đạn nhiệt áp vào drone Shahed trên quy mô lớn từ mùa hè và mùa thu năm ngoái, giúp các vũ khí này "gây thiệt hại nhiều hơn cho các tòa nhà".

Bà Kateryna Stepanenko chia sẻ với Insider rằng Nga đã sử dụng drone Shahed mang đầu đạn nhiệt áp trong một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự ở thành phố Kharkiv (Ukraine) tuần trước. Các nguồn tin từ Nga cho thấy nước này cũng đang sử dụng loại vũ khí đó để tấn công mục tiêu quân sự của Ukraine trên tiền tuyến.

Dù việc sử dụng đầu đạn nhiệt áp không phải là điều mới, Nga vẫn đang tiếp tục điều chỉnh cách thức triển khai các đòn tấn công, Kateryna Stepanenko nhấn mạnh.

"Việc tích hợp đầu đạn nhiệt áp vào các drone được sản xuất rẻ tiền có thể cho phép Nga gia tăng số lượng cuộc tấn công - vốn trước đây cần đến các hệ thống lớn hơn và dễ bị phát hiện như TOS-1", Kateryna Stepanenko nói, đồng thời cho biết thêm rằng "người Nga cũng đang cố gắng làm cho các cuộc tấn công này chính xác hơn".

TOS-1 là hệ thống pháo phản lực hạng nặng của Nga, được thiết kế để phóng đạn có đầu đạn nhiệt áp.

Đầu tháng 7, quân đội Ukraine cho biết đã thực hiện cuộc tấn công tầm xa vào một nhà máy của Nga chuyên sản xuất đầu đạn nhiệt áp cho drone Shahed. Hàng động đó có thể phản ánh nỗ lực của Ukraine nhằm kiềm chế mối đe dọa này.

Đánh giá này được đưa ra trong bối cảnh Nga tăng cường tấn công bằng mẫu drone Shahed-136 khét tiếng, do Iran thiết kế, mà Nga đã sản xuất hàng loạt tại các nhà máy trong nước.

Shahed còn được gọi là đạn tuần kích vì có thể bay lượn trên một mục tiêu trước khi lao xuống tấn công.

Dù tốc độ bay chậm hơn tên lửa hành trình hay tên lửa đạn đạo, nhưng các drone này rẻ hơn rất nhiều, cho phép Nga sử dụng trong các đợt oanh tạc quy mô lớn.

Vài tuần gần đây, Nga thực hiện hàng loạt cuộc tấn công lớn vào Ukraine với hàng trăm tên lửa và drone, gồm cả Shahed và các hệ thống mồi nhử, nhằm làm cạn kiệt kho dự trữ phòng không vốn đã hạn chế của Ukraine.

Chỉ riêng hôm 15.7 vừa qua, không quân Ukraine cho biết Nga tấn công bằng gần 270 chiếc drone Shahed và drone mồi nhử, trong đó khoảng 2/3 đã bị bắn hạ.

Đầu đạn nhiệt áp là loại vũ khí chuyên tạo ra vụ nổ lớn nhờ vào nhiệt độ cao và áp suất cực mạnh, nguy hiểm hơn nhiều so với đầu đạn thông thường. Thay vì chỉ tạo ra một vụ nổ mạnh tại một điểm, đầu đạn nhiệt áp gây ra hai vụ nổ liên tiếp để tối đa hóa sức công phá:

1. Vụ nổ sơ cấp (phân tán): Khi chạm mục tiêu hoặc kích nổ ở độ cao nhất định, đầu đạn sẽ giải phóng một đám mây khí dung của vật liệu dễ cháy (thường là nhiên liệu dạng lỏng hoặc hạt mịn) vào không khí xung quanh. Đám mây này lan rộng nhanh chóng và hòa trộn với oxy trong môi trường.

2. Vụ nổ thứ cấp (đốt cháy): Ngay sau đó, một ngòi nổ thứ hai sẽ kích hoạt để đốt cháy đám mây khí dung khổng lồ này. Quá trình đốt cháy tạo ra một quả cầu lửa khổng lồ với nhiệt độ cực cao (có thể lên tới 2.200 độ C) và làn sóng xung kích mạnh mẽ kéo dài hơn đáng kể so với các vụ nổ thông thường.

Đặc điểm và sức công phá khủng khiếp của đầu đạn nhiệt áp

Áp suất và sóng xung kích: Làn sóng xung kích do đầu đạn nhiệt áp tạo ra kéo dài hơn và có khả năng xuyên phá mạnh hơn, gây hư hại nghiêm trọng cho các công trình kiên cố, đặc biệt hiệu quả trong không gian kín như hầm ngầm, đường hầm hoặc các tòa nhà.

Hút oxy: Quá trình đốt cháy đám mây khí dung tiêu thụ một lượng lớn oxy trong khu vực nổ, tạo ra một vùng "chân không cục bộ". Điều này không chỉ gây ngạt thở cho những người ở gần mà còn làm tăng thêm sức ép từ sóng xung kích.

Nhiệt độ cao: Quả cầu lửa nhiệt độ cực cao có thể thiêu đốt mọi thứ trong phạm vi ảnh hưởng, gây bỏng nặng và tử vong.

Hiệu quả trong không gian kín: Đây là điểm khác biệt lớn nhất và cũng là lý do khiến đầu đạn nhiệt áp trở nên cực kỳ nguy hiểm trong các môi trường đô thị, các công trình được gia cố hoặc các khu vực có nhiều người trú ẩn. Sóng xung kích và hiệu ứng hút oxy được khuếch đại đáng kể trong các không gian hạn chế.

Vũ khí gây tranh cãi

Do tính chất hủy diệt và tác động tàn khốc với sinh mạng (gây tổn thương nội tạng nghiêm trọng, ngạt thở, bỏng nặng), việc sử dụng đầu đạn nhiệt áp thường gây ra nhiều tranh cãi, dù không bị cấm hoàn toàn theo luật pháp quốc tế.

Nhiều quân đội trên thế giới, gồm cả Nga và Mỹ, sở hữu và phát triển các loại vũ khí nhiệt áp khác nhau, như tên lửa, hệ thống pháo phản lực, bom thả từ máy bay, súng phóng lửa xách tay,...