Nằm dưới chân núi Xuân Dương của làng chài Nam Ô (thuộc phường Ḥa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng), ngôi miếu cổ hàng trăm năm tuổi, rêu phong cổ kính được người đời truyền tụng là miếu thờ vọng Công chúa Huyền Trân. Nơi đây, gắn liền với câu chuyện của một vị vơ tướng tài ba dưới quyền Nhập Nội Hành khiển Thượng thư Tả Bộc xạ Trần Khắc Chung một ḿnh ngăn mấy vạn quân Chiêm để giải cứu công chúa Huyền Trân khỏi cái chết tuẫn táng nơi đất người.
Người đời đă thêu dệt nên những câu chuyện về mối t́nh oan nghiệt giữa Công chúa và vị vơ tướng họ Trần. Ngay trong cuốn “Đại Việt sử kư toàn thư” của sử gia Ngô Sĩ Liên cũng lên án gay gắt đối với vơ tướng Trần Khắc Chung tư thông với Công chúa Huyền Trân.
Nhưng theo các già làng ở Nam Ô kể lại th́ từ thời các vị tổ đầu tiên rời đất Bắc vào mảnh đất dưới chân núi Xuân Dương này khai ấp, lập làng đă nghe truyền tụng chuyện về tấm gương trung liệt của vị tướng quân nhà Trần nọ, đă anh dũng hy sinh trong trận đánh chặn quân Chiêm truy đuổi Công chúa Huyền Trân trên bước đường hồi cố quốc.
V́ vậy, các chư phái tộc làng Nam Ô đă đồng ḷng suy tôn vị tướng quân nhà Trần, mà họ không biết danh tính, quê quán là "Tiền hiền triệu cơ" (Tiền hiền mở cơi) của làng, bằng tất cả tấm ḷng tri ân, ghi nhớ công đức tiền nhân mở cơi đất phương Nam.
Nghi án mối oan t́nh trăm năm chưa có lời giải
T́m về làng chài Nam Ô (phường Ḥa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP.Đà Nẵng) vào một buổi chiều cuối tháng ba, trước mặt chúng tôi không chỉ hiện ra bóng dáng Hải Vân quan kỳ vĩ chắn ngang dải sơn hà mà c̣n là nơi in dấu một thiên t́nh sử lắm vẻ vang mà cũng nhiều đau đớn từ tận 700 năm về trước.
Một cuộc chia tay đầy nước mắt, Huyền Trân đă thề hẹn kiếp sau sẽ báo đáp mối ân t́nh của vị vơ tướng. C̣n Khắc Chung được dân gian miêu tả như kẻ điên t́nh cứ quấn lấy công chúa, không chịu rời bước.
Đó là mối oan t́nh trăm năm chưa được vén bức màn bí mật giữa công chúa Huyền Trân và vị vơ tướng Trần Khắc Chung.
Chuyện kể rằng, năm 1293, Thái thượng hoàng Trần Nhân Tông trong trang phục của một lữ tăng đă đặt chân đến xứ sở Vijaya (kinh đô của vương quốc Chiêm Thành) để tận mắt chiêm ngưỡng những tháp vàng, tháp bạc nguy nga, tráng lệ.
Vua Chiêm lúc đó là Chế Mân biết được nên đích thân đến mời ngài vào cung điện của ḿnh đón tiếp long trọng như một vị thượng khách. Chế Mân dẫn vua Trần Nhân Tông đi du ngoạn khắp các đền đài, lăng tẩm của vương quốc Chiêm Thành.
Say mê trước vẻ đẹp hoang sơ nhưng không kém phần kỳ vĩ của xứ đàng trong, Thái Thượng Hoàng nước Việt đă lưu lại nơi đây gần chín tháng. Đến ngày về, cảm động trước thịnh t́nh của Chế Mân, vua Trần Nhân Tông đă hứa gả cô công chúa xinh đẹp của ḿnh là Huyền Trần cho vua xứ Vijaya.
Theo “Đại Việt sử kư toàn thư” của sử gia Ngô Sĩ Liên chép lại th́ khi nghe tin này, vua Chế Mân như mở cờ trong bụng bởi từ lâu ông đă nghe tiếng cô công chúa xinh đẹp nước Việt.
Dù đă có hoàng hậu nhưng Chế Mân vẫn sai sứ mang theo lễ vật đến kinh thành Thăng Lăng xin cưới công chúa Huyền Trân về làm vợ. Việc gả công chúa cho Chế Mân đă khiến quần thần trong triều xôn xao bàn tán.
Nhiều người đứng ra phản đối kịch liệt. Nhưng việc gă công chúa vốn đă được định liệu và sắp đặt từ trước trong một nước cờ chính trị dài lâu của hệ thống chính trị nhà Trần. Bởi lúc này, đất nước đang cần ổn định phía Nam để tập trung lo đối phó với bè lũ Nguyên – Mông đang ḍm ngó từ phương Bắc.
Lúc này, công chúa Huyền Trân chỉ mới tṛn 13 tuổi nên việc cưới hỏi được vua Trần Anh Tông trù trừ, chưa quyết định. Phải đến 5 năm sau, khi hoàng hậu vương quốc Chiêm Thành băng hà, Chế Mân lại tiếp tục sai người đưa lễ vật và dâng hai châu Ô – Lư cho triều đ́nh Đại Việt.
Gạt nước mắt chia tay cố quốc, công chúa Huyền Trân quyết định sang làm hoàng hậu của đất nước mà dân gian bấy giờ vẫn gọi là “xứ man di”. Theo tích cũ truyền lại, trước khi lựa chọn về Nam làm dâu v́ nghĩa nước non, Huyền Trân đă trăi qua những giờ phút ly biệt đầy nước mắt với “người t́nh cũ”, vơ tướng Trần Khắc Chung.
Ngôi miếu cổ ở làng chài Nam Ô là nơi thờ vị vơ tướng “Tiền quân oai”
Sử cũ chép lại, Trần Khắc Chung vốn là một trọng thần của triều đ́nh nhà Trần trong hai lần chống quân Nguyên – Mông xâm lược, được nhà vua tín cẩn thường vời vào điện bàn việc quốc gia, đại sự. Trong khoảng thời gian vào chầu vua, Chung nhiều lần diện kiến công chúa Huyền Trân ngay trong nội điện.
Cặp “Trai tài – gái sắc”, mới nh́n nhau qua ánh mắt nhưng đă nảy sinh t́nh ư chỉ hiềm một nỗi là chưa có dịp để tỏ bày. Một lần, Khắc Chung được vua sai bảo vệ công chúa Huyền Trân lên am Ngọa Vân trên núi Yên Tử để thăm vua cha Trần Nhân Tông.
Trên đường đi, hai người có dịp chuyện tṛ và trao cho nhau những câu tâm t́nh thắm thiết. Nhưng t́nh yêu đôi lứa vừa mới chớm nở th́ sớm đă lụy tàn bởi phận nhi nữ phải phục theo chiếu mệnh giang sơn.
Khi Huyền Trân Công chúa theo đoàn phu giá hướng về kinh đô Vijaya, nơi vua Chế Mân đang ngày đêm ngóng chờ th́ Trần Khắc Chung lâm vào cảnh tuyệt vọng, suốt ngày t́m h́nh bóng người yêu trong những cơn say túy lúy.
Lúc ông tỉnh lại th́ đoàn rước công chúa đă vào đến địa phận Thanh Hóa, Khắc Chung một ḿnh một ngựa đuổi theo đưa tiễn người yêu một lần cuối. Cuối cùng Khắc Chung và Huyền Trân cũng gặp nhau ở dăy Hoành Sơn (đèo Ngang, đoạn giáp ranh giữa Quảng B́nh và Hà Tĩnh - PV).
Một cuộc chia tay đầy nước mắt, Huyền Trân đă thề hẹn kiếp sau sẽ báo đáp mối ân t́nh của vị vơ tướng. C̣n Khắc Chung được dân gian miêu tả như kẻ điên t́nh cứ quấn lấy công chúa, không chịu rời bước.
Đoàn xa giá phải dừng chân ở Hoành Sơn gần hai ngày mới khởi hành. Công chúa Huyền Trân phải hết lời khuyên can vị vơ tướng sớm quay lại kinh đô lo việc chống giặc, bảo vệ cương thổ, đừng v́ chuyện nữ nhi mà đánh mất công danh. Nếu c̣n duyên phận, ngày sau sẽ gặp lại.
Trước khi đôi lứa chia ĺa đôi ngă, công chúa Huyền Trân khóc than như những lời ai oán trong “Nước non ngàn dặm” được cho là lời tâm t́nh của nàng công chúa nước Việt:
"Nước non ngàn dặm ra đi/ Mối t́nh chi! Mượn màu son phấn/ Đền nợ Ô, Ly/ Xót thay v́/ Đương độ xuân th́/ Số lao đao hay là nợ duyên ǵ?/ Má hồng da tuyết/ Cũng như liều hoa tàn trắng khuyết/ Vàng lộn theo ch́/ Khúc ly ca, sao c̣n mường tượng nghe ǵ..."
Nhưng cũng có tích xưa truyền lại rằng, lúc hai người gặp mặt nhau trong triều, cảm mến tài năng của Khắc Chung nên công chúa Huyền Trân xin bái làm thầy. Vị vơ tướng trẻ tuổi tài ba đă dốc hết tâm huyết để dạy dỗ cho cô học tṛ chỉ kém ḿnh tám tuổi.
Tuy được mọi người khen tụng là “đôi chim câu của trời Nam”, nhưng giữa Khắc Chung và công chúa vẫn giữ đúng đạo làm thầy – tṛ.
Ngoài những buổi học ở thiền cung, tướng Chung thường dẫn công chúa đi cưỡi ngựa, ngao du sơn thủy, ngắm cảnh hùng vĩ của sông núi, nhưng tuyệt nhiên không hề nghĩ đến tư t́nh.
“Lúc này Khắc Chung đă yên bề gia thất và có hai con nhỏ. Vợ của Khắc Chung là con gái của một vị quan trong triều, được tiếng đẹp người, đẹp nết. C̣n công chúa chỉ mới bước vào tuổi cập kê (16-18 tuổi) nên giữa hai người khó xảy ra t́nh cảm riêng.
Dù đă gần ngàn năm trôi qua, nhưng việc khẳng định liệu có hay không mối duyên t́nh giữa vị vơ tướng này và Công chúa Huyền Trân vẫn là một bí ẩn. Người đời đă thêu dệt nên nhiều câu chuyện khác nhau” - Thạc sĩ sử học Lưu Anh Rô cho biết.
Trận giải cứu đẫm máu ở Nam Ô của vơ tướng nhà Trần
Câu chuyện t́nh của ngàn năm trước đă thôi thúc chúng tôi cùng nhà sử học Lưu Anh Rô t́m về những dấu tích xưa cũ, với hy vọng có được lời giải “hợp lư nhất”. Ngồi trên con thuyền nhỏ vượt đầm Nam Ô, phía trên là mây trời, núi cao trùng điệp, phía dưới là nước non ngàn dặm nh́n ra biển.
Cụ Lê Hào (93 tuổi), người giữ hồn trăm năm của làng chài Nam Ô cho biết “Ngày tôi mới lên năm tuổi th́ đă nghe ông cụ cố (hơn 80 tuổi) ngồi kể chuyện với con cháu rằng:
Ở làng ḿnh có một ngôi mộ ngoài mé biển (nay ở gần đồn biên pḥng Nam Ô – PV), là ngôi mộ của vị tướng nhà Trần dưới trướng Nhập Nội Hành khiển Thượng thư Tả Bộc xạ Trần Khắc Chung. Ông hy sinh trong một trận chiến không cân sức với gần 5 vạn quân Chiêm để bảo vệ sự an toàn của Công chúa Huyền Trân trên đường hồi cố quốc.
Người đời sau vẫn lưu truyền lại những câu chuyện về sự anh dũng chiến đấu “một ḿnh múa giáo địch vạn quân” của vị vơ tướng tài ba”.
(Kỳ II: Ngôi miếu cổ rửa oan t́nh cho công chúa Huyền Trân )
Dương Thanh
theo PNTD
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Ngôi miếu cổ rửa oan t́nh cho công chúa Huyền Trân
