Người Ba Lan có câu tục ngữ: "Sukces ma wielu ojców, porażka zawsze jest sierotą”. Câu này chắc cũng có trong nhiều ngôn ngữ khác. Đại ý là, thành công có nhiều người cha, còn thất bại luôn mồ côi.
Khi thất bại thì người ta tránh né như hủi hết, nhưng thành công tí thì bu vào, ai cũng muốn dây máu ăn phần: Từ bà tỉ phú Việt Rét, tới mấy em người mẫu thiếu vải, cho đến dàn quan chức và cựu quan chức của VFF, cả cái anh gì đứng trên mui xe hò hét phất cờ như đúng rồi ấy; và tất nhiên thiếu sao được anh đầu ngoẹo ngoẹo và chị gì phốp pháp mặc áo dài kể cả xoa đầu các cháu; rồi nữa, ông cụ trong lăng cũng không được yên...
Lên đồng thể đủ rồi, mới có cái huy chương bạc của U-23 thôi, chưa là gì so với thiên hạ đâu. Hãy để yên cho các cháu tĩnh tâm luyện tập, quý vị đi lo việc khác đi là vừa
Mạc Việt Hồng
Trận chung kết giải bóng đá U23 Châu Á đã kết thúc. U23 Việt Nam thua trong tiếc nuối. Thua vào phút thứ 119 của trận đấu đá thêm giờ, 120 phút. Là chỉ cần đúng 1 phút nữa thì sẽ đến giai đoạn đá luân lưu 11 mét mà Việt Nam đã thành công liên tiếp 2 trận trước đó. Thắng Iraq, thắng Qatar để vào đến chung kết, làm fan Việt vui mừng điên cuồng, tràn ngập đường phố. Lần nầy thì lấy nước mắt của nhiều fan. Tuy là nước mắt nhưng mãn nguyện, vì U23 Việt Nam đã lập được kỳ tích.
Ngay trước khi đá trận chung kết, U23 đã đón nhận 2 tin đặc biệt:
- Thư của Thủ tướng ca ngợi “bản lĩnh kiên cường, tinh thần sáng tạo trong từng đường bóng lăn...” và “... khơi dậy tình yêu tổ quốc và lòng tự hào dân tộc”! Quả thật đây là loại văn chương đặc sản của thủ tướng, khó có thể tìm thấy ở ai khác! “Sáng tạo trong từng đường bóng lăn”? Còn, nếu thua, thì chắc không có “khơi dậy tình yêu tổ quốc và lòng tự hào dân tộc” chăng?
- Chủ tịch nước tặng “huân chương lao động hạng nhất cho đội tuyển”, “huân chương lao động hạng ba” cho 2 cầu thủ xuất sắc và huấn luyện viên Park Hang-seo.
Như vậy lãnh đạo cao cấp nhất đã đem chính trị vào thể thao!
Olympic, với lá cờ 5 vòng tròn 5 màu trên nền xanh, tượng trưng cho màu da và 5 lục địa thế giới. Là biểu tượng bình đẳng và phi chính trị! Vì không phân biệt thể chế nên đội tuyển các nước tham dự được sự bảo trợ của các tổ chức dân sự, các tập đoàn thương mại. Do đó dù thắng hay thua chính phủ cũng vô can. Và muốn giữ được thể diện quốc gia thì một Ủy ban kiểm tra chống doping là điều rất quan trọng.
Thế nhưng với các nước cộng sản thì chuyện doping gần như là một chiến lược, được chế độ tổ chức rất tinh vi. Vì thế số lực sĩ Nga, Trung cộng trong Olympic dính doping nhiều nhất. Còn với các nước khác chỉ là chuyện cá nhân. Tay đua xe đạp nổi tiếng Amstrong của Mỹ là ví dụ.
Dứt khoát không đem chính trị vào thể thao đến như thế mà cũng không tránh được bị khủng bố!
Hoa Kỳ là một nước tôn trọng quyền tự do cá nhân nhưng với sự kiện thể thao đều tránh việc cá nhân biểu lộ thái độ chính trị. Ví dụ việc cầu thủ bóng bầu dục (football) nhà nghề nổi tiếng quarterback Colin Kaepernick của đội San Francisco 49ers là người đầu tiên ngồi, sau đó quỳ một gối, thay vì đứng như đồng đội trong lễ chào cờ trước các trận đấu để phản đối việc “cảnh sát kỳ thị”. Đây là vấn đề gai góc, tưởng sẽ bùng nổ lớn, vì có một số cầu thủ khác hưởng ứng. Nhưng khi nhận được phản ứng chung của xã hội và sự dàn xếp riêng, nội vụ đã lặng lẽ chấm dứt. Hậu quả là Colin Kaepernick đang thất nghiệp. (Diễn tả theo kiểu quan chức đảng viên thì... phải ở nhà “đi buôn chổi đót, làm việc thối móng tay” kiếm tiền để xây biệt phủ!)
Hay, vào đầu năm nay, tranh giải vô địch quốc gia, là giải thể thao đại học lớn nhất hàng năm, giữa 2 đội bóng football đại học Alabama Climson Tide và Georgia Bulldogs có Tổng Thống Trump tham dự. TV chỉ chiếu chừng 15 đến 20 giây lúc ông đứng dưới sân cỏ chào cờ, tiếp theo ngay sau đó là quảng cáo thương mại dài, điều chưa từng xảy ra. Mục đích họ muốn tách rời hình ảnh Tổng Thống Trump ra khỏi trận đấu. Đó là thông điệp trực tiếp gửi đến 30.7 triệu khán giả đang xem và cho người Mỹ. Họ không muốn, dù vô tình, quảng cáo chính trị cho bất cứ ai.
Trong trận chung kết bóng tròn World Cup bà Thủ tướng Đức hay lãnh đạo các nước khác ngồi xem trên khán đài cũng chỉ là việc cá nhân ủng hộ đội nhà.
Rất tiếc lãnh đạo Việt Nam, tưởng là ủng hộ tinh thần thầy trò Park Hang-seo và tìm cách lấy lòng người Việt lại đem chính trị vào thể thao. Một việc làm thiếu hiểu biết!
Trong lúc đó thì Việt Nam đang “đoạt 2 giải nhất” về lượng tiêu thụ bia rượu và phá thai! Bóng đá đơn giản chỉ là game... còn bia rượu và phá thai là tai họa băng hoại về đạo đức. Lãnh đạo đảng đã làm gì?
Riêng với cổ động viên thì những dòng nước mắt tiếc nuối đã thể hiện được tính nhạy cảm dành cho U23. Nhưng liệu có giọt nước mắt nhạy cảm nào còn sót lại dành cho những mảnh đời bất hạnh? Dành cho những người mất nhà cửa ruộng vườn phải lê lết trên đường phố đi tìm công lý? Dành cho thân phận của những nông dân, công nhân bị bóc lột hay phải đi làm lao nô ở xứ người? Dành cho thảm cảnh điêu đứng vì môi trường bị đầu độc?
Và trên hết, có giọt nước mắt nhạy cảm nào dành cho thảm họa cả trăm năm, vì quê hương đang đứng chênh vênh trên bờ vực thẳm bị Tàu cộng nô lệ?
Mặc bikini chụp hình với hành khách trên chuyến bay không được coi là “hành vi có khả năng uy hiếp an toàn hoạt động hàng không dân dụng”, tuy nhiên điều này có thể xem xét theo Điều 12 của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam: “Thực hiện nhiệm vụ của nhân viên hàng không mà không có giấy phép, chứng chỉ phù hợp”.
Báo chí đưa tin: Cô gái có tên Lại Thanh Hương có mặt trên chuyến bay từ Hà Nội sang Trung Quốc để đón các tuyển thủ U23 Việt Nam về nước.
Hình ảnh được trang tin điện tử Kênh 14 (sau đó tin ảnh và clip vụ việc này đã được gỡ xuống) đăng tải cho thấy cô người mẫu Lại Thanh Hương trong trang phục bikini nóng bỏng đi lại trên khoang hành khách, chủ động xin chụp ảnh cùng hành khách đã gây nhiều sự chú ý.
Cô cùng một số tiếp viên đã chụp hình với các tuyển thủ U23 cùng Huấn luyện viên Trưởng Park Hang-seo như là một tiếp viên, mà không gặp bất kỳ sự can thiệp nào của cơ trưởng, và trưởng đoàn tiếp viên chuyến bay.
Loạt hình ảnh của cô người mẫu Lại Thanh Hương xuất hiện trên những trang mạng gây nhiều ý kiến trái chiều, nhiều người cho rằng đó là một cách thể hiện quá lố và phản cảm trong chiêu trò tiếp thị của Vietjet Air.
Vài tiếng sau đó, báo chí tiếp tục đăng thư xin lỗi và yêu cầu báo chí “không sử dụng những hình ảnh đã nêu và không mở rộng thông tin này”, nội dung như sau:
“VietjetAir xin có đôi lời cùng Đoàn bóng đá U23 Việt Nam, với quý vị và các bạn:
Trên chuyến bay đón Đoàn bóng đá U23 Việt Nam từ Trung Quốc về nước, do một diễn viên tham gia tiết mục múa đã tự ý rời vị trí quy định đến xin chữ ký của HLV và cầu thủ U23 VN.
Sự việc này càng đáng tiếc hơn khi bị một số người trên chuyến bay chụp hình bằng điện thoại di động và đưa lên mạng xã hội. Hình ảnh thuộc phạm vi của không gian múa trước đó nhưng khi diễn viên tự ý xin chữ ký và bị chụp hình đưa lên mạng xã hội, sự việc đã đi quá đà, tạo bức xúc cho nhiều người.
Dù những lý do vừa nêu, xuất phát từ hành vi bột phát của cá nhân thì Ban lãnh đạo VJA cũng thấy rất lấy làm đáng tiếc và day dứt. Ban lãnh đạo VJA xin nghiêm khắc kiểm điểm, chân thành nhận lỗi cùng Đoàn Bóng đá U23 Việt Nam cùng quý vị và các bạn.
Vietjet rất mong các cơ quan báo chí không sử dụng những hình ảnh đã nêu và không mở rộng thông tin này trên báo chí.
Một lần nữa xin cáo lỗi và mong được sự lượng thứ của quý vị và các bạn!
Thay mặt Ban lãnh đạo VJ
TGĐ Nguyễn Thị Phương Thảo”.
Khó có thể tin rằng đây là sự cố ngoài ý muốn, khi mà trước đó hãng hàng không này nổi tiếng bởi chiêu trò đưa người mẫu bikini lên khoang hành khách để đánh bóng thương hiệu Vietjet Air.
Dưới góc độ xã hội, thì đây là một xu hướng đang phát triển trong thương mại, quảng cáo, tiếp thị và việc sử dụng phụ nữ để tiếp thị không phải là mới mẻ. Tuy nhiên việc mặc bikini mà hãng Vietjet Air đã nhiều lần khai thác có thể coi là “hiện tượng xã hội mới”. Nó thách thức quan niệm văn hoá truyền thống của Việt Nam về trang phục của phụ nữ và thái độ đối với thân thể phụ nữ.
Phụ nữ Việt Nam vốn được trông đợi là phải ăn mặc kín đáo ở nơi công cộng, thì nay lại sử dụng trang phục tối thiểu để tham gia hoạt động thương mại ở chốn đông người.
Một câu hỏi đặt ra là, sao Vietjet Air lại sử dụng bikini? Nếu như dịch vụ bay tốt, sao nhà kinh doanh Vietjet Air không tìm cách nhấn mạnh vào chất lượng của dịch vụ mà lại lôi kéo sự chú ý của khách hàng vào... thân thể người phụ nữ?
Nền thương mại của Việt Nam đã có từ hàng ngàn năm trước nhưng chưa bao giờ những chiêu thức tiếp thị tương tự được sử dụng, cho dù cạnh tranh thì thời nào cũng có. Đây có thể coi là một chiêu thức kinh doanh, nhưng nó có sống lâu hay không còn phụ thuộc vào công chúng.
Nếu như nó không phù hợp thì công chúng sẽ phản ứng, tẩy chay ngay – kiểu như ngay sau vụ cô người mẫu Lại Thanh Hương mặc bikini chụp hình với các tuyển thủ U23, người ta đã gọi là hãng hàng không này là “VietSex Air”.
Nếu công chúng thấy không có vấn đề gì, thì những sáng kiến này sẽ vẫn tiếp tục và ngược lại. Các nhà quản lý thì nên rà soát lại các quy định pháp lý cho trường hợp này nhằm đưa ra cách xử lý nhất quán. Không nên nơi thì phạt nơi thì không.
Ngoài ra, cần thiết xem xét trách nhiệm của cơ trưởng chuyến bay VietjetAir, về việc đã không có biện pháp thích hợp để dừng ngay những hành động của cô người mẫu Lại Thanh Hương.
Nói thêm, Chủ tịch HĐQT VietJet Air là con gái của cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh và là chị gái của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh.
Còn bà Nguyễn Thị Phương Thảo, tính đến ngày 22/1/2018, tài sản của bà đã tăng lên 3.1tỷ Mỹ kim, được cho là ngang ngửa tài sản của tổng thống Mỹ Donald Trump. Bà còn được xếp vào danh sách những người phụ nữ quyền lực nhất thế giới đứng thứ 55 hơn bà Hillary Clinton (cựu ứng cử viên tổng thống Mỹ) 10 bậc.
Trong khi các cầu thủ Uzbekitan được đích thân tổng thống ra tận sân bay đón, và tặng mỗi người một bó hoa hồng rất đẹp, được chụp ảnh với tổng thống, tổng thống nhường cho các em đứng trước, sau đó được về nhà nghỉ ngơi, hôm sau mới dự lễ chúc mừng thì các cầu thủ U23 VN phải đứng trên xe mấy tiếng đồng hồ, rồi phải vào lăng báo công với xác chết, xong lại phải gặp thủ tướng khệnh khạng, chụp ảnh thì phải nhường chỗ cho các vị lãnh đạo, sau đó lại phải ra sân vận động đến đêm mới được về, rồi gặp hết cơ quan này đến tỉnh kia.
Người Việt mê bóng đá, điều đó quá rõ. Chỉ có điều bóng đá VN bao nhiêu lâu nay dưới sự điều hành, quản lý của Liên đoàn bóng đá VN (viết tắt VFF từ chữ tiếng Anh Vietnam Football Federation) vẫn cứ lẹt đẹt trong vùng trũng Đông Nam Á (Southeast Asian Games), bất chấp kinh phí đổ vào không ít cho việc thuê thầy ngoại, bất chấp tình yêu cuồng nhiệt của các cổ động viên VN. Biết bao nhiêu lần người Việt khóc, cười, lên đồng, rồi xìu nghỉu, thất vọng… khi đội tuyển VN thắng hoặc thua trong những trận đấu ở SEAGames, đặc biệt trước đối thủ mạnh hơn và có nhiều “ân oán” là Thái Lan.
Cho nên không có gì ngạc nhiên khi lần đầu tiên đội bóng U23 Việt Nam vào được chung kết giải U23 châu Á, hàng ngàn hàng vạn thanh niên VN ở Sài Gòn, Hà Nội, và nhiều thành phố khác ùa ra đường “đi bão”, và như thường lệ, cờ đỏ, tiếng hò reo tràn ngập đường phố. Có nhiều cô gái cởi trần, quấn lá cờ quanh ngực, mặc quần đùi ngắn ngủn, có cô phơi ngực trần và thậm chí...hơn nữa, ngay giữa phố!
Ừ thì vui. Ừ thì lâu lâu có một dịp được quậy, được xả stress, được la hét cuồng nhiệt giữa đường phố mà không bị ai cấm đoán. Người dân cuồng lên đã đành. Báo chí cũng cuồng. Có những bài báo giật những cái tít kiểu như “Hành trình rung chuyển châu Á của U23 Việt Nam” (Tiền Phong) “Người hâm mộ châu Á vỡ òa, chúc mừng U23 Việt Nam vào chung kết” (Dân Trí), rồi thì “U23 VN gây địa chấn”, “U23 Việt Nam đi vào lịch sử”, thậm chí “Không thể tin nổi! U23 VN đặt cả châu Á dưới chân bằng chiến thắng để đời”, Trí thức Trẻ) ?!…Rồi những ông lãnh đạo cấp cao nhất của đảng và nhà nước VN cũng hồ hởi phấn khích quá mức.
Cái status “đặt cả châu Á dưới chân” lập tức bị nhiều người chỉ trích.
Nhạc sĩ, nhà văn, nhà phê bình âm nhạc Hoàng Ngọc Tuấn viết: “...Bọn con gái thì cởi truồng ngay trên đường phố. Báo chí thì nổ rằng "Việt Nam đặt cả châu Á dưới chân". Thủ tướng thì gáy nhảm "với tinh thần quả cảm, ý chí và bản lĩnh của con người Việt Nam... đội tuyển U23 Việt Nam lần đầu tiên vào chung kết U23 châu Á"! -- Than ôi, nếu cho rằng bóng đá thể hiện "tinh thần quả cảm, ý chí và bản lĩnh" của một dân tộc, thì dân tộc Việt Nam hiển nhiên chưa bằng một hạt cát so với dân tộc Brazil. Phải vậy chăng?”
Trúc Giang
Nhà báo Mạnh Kim:
“Báo chí luôn có những cơn động kinh. Còn nhớ hồi Đinh La Thăng mới vào Sài Gòn, không biết bao nhiêu bài báo đã ca ngợi họ Đinh. Một tờ báo còn lập chuyên trang riêng về "hoạt động của bí thư thành ủy”. Một tờ báo khác “nguyện làm cầu nối cho bí thư thành ủy với nhân dân thành phố”. Thế rồi, sự lên đồng bị cắt cơn đột ngột. Khi một tay phó quận đi giải tỏa vỉa hè đập phá lung tung, báo chí cũng tung hô vang dội. Chẳng riêng vụ “ngài bí thư”, chẳng riêng vụ đập vỉa hè, chẳng riêng gì bóng đá, báo chí đã trở thành con kênh thải những cảm xúc hỗn loạn mất kiểm soát, với mức độ quá trớn còn hơn mạng xã hội. Khi khóc (như trường hợp Võ Nguyên Giáp hoặc Fidel Castro), báo chí khóc rất vật vã. Khi sướng, báo cười sằng sặc như những đứa trẻ bị tăng động. Thời của báo chí động kinh là đây!”
Bóng đá thắng, ừ thì mừng cũng đúng thôi, nhưng có lẽ cũng nên cẩn trọng trong cách sử dụng ngôn từ, cách biểu lộ niềm vui.
Mà mới chỉ là bóng đá, chứ nếu VN mà sản xuất hay làm được cái gì đáng kể, ví dụ như sản xuất vũ khí hạt nhân hay phóng được cái tên lửa như Bắc Hàn chắc còn vênh vang, nổ banh xác gấp mười lần tay Kim Jong-un, lúc đó chắc là giật tít "VN ngồi lên đầu cả thế giới"??
Mới chỉ là bóng đá, còn bao nhiêu lĩnh vực khác chúng ta thua xa các nước châu Á, ngay trong khu vực Đông Nam Á về nhiều mặt chúng ta cũng thua Indonesia, Philippines, Singapore, Thái Lan. Đó là chưa nói trên thực tế, VN vẫn đang phải đi xin đi vay Nhật Bản. Hàng ngàn thanh niên VN chạy chọt, xếp hàng mơ một xuất đi lao động xuất khẩu ở Hàn Quồc, Malaysia…Bao nhiêu cô gái VN ở những vùng quê nghèo khó, tỉnh lẻ, mong được lấy chồng Hàn chồng Đài để đổi đời (dù không biết có đổi hay lắm khi còn bất hạnh hơn). Thậm chí về một số khía cạnh Cambodia bây giờ cũng hơn VN. Thế mà chỉ thắng một trận bóng đá, chúng ta lại nghĩ có thể “đặt châu Á dưới chân”.
Nhìn hàng ngàn thanh niên VN ở Sài Gòn, Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An, Cần Thơ, Vũng Tàu… đổ ra đường hò hét cuồng nhiệt khóc cười cùng bóng đá, người viết lại nghĩ đến những cuộc biểu tỉnh chống Trung Quốc hung hăng gây hấn trên biển Đông, biểu tình tưởng niệm ngày mất Hoàng Sa, Trường Sa, phản đối vụ thảm họa môi trường Formosa…với số lượng người ít hơn gấp nhiều lần, và quanh đi quần lại cũng chỉ những khuôn mặt dũng cảm quen thuộc. Là bởi biểu tình vì những vấn đề có liên quan đến chính trị xã hội thì sẽ bị đàn áp, xách nhiễu, bị đủ thứ phiền hòa, kể cả vào tù! Còn xuống đường ăn mừng bóng đá thì được cả nhà nước, cả báo chí ủng hộ. Nhà nước này rất cần những chiến thắng bóng đá hay một sinh viên VN đạt thành tích cao trong khi đi thi quốc tế chẳng hạn, để làm cho dân chúng quên đi bao nhiêu chuyện bức bối, bất công khác của đời sống hàng ngày!
Trong khi đó ở bên kia nửa vòng trái đất, ngày 20.1. 2018 đã diễn ra những cuộc xuống đường biểu tình của phụ nữ, gọi là Women’s March, kỷ niệm một năm ngày Women’s March 20.1.2017, thu hút hàng trăm ngàn người tham gia, ở hàng trăm thành phố, thị trấn và ngoại ô ở Hoa Kỳ, Canada, Anh, Nhật, Ý và các nước khác. Những cuộc biểu tình lớn nhất diễn ra tại New York, Washington, Los Angeles, Dallas, Philadelphia, Chicago, San Francisco và Atlanta…phản đối những chính sách của Donald Trump về vấn đề nhập cư, chăm sóc sức khoẻ, phân biệt chủng tộc và các vấn đề khác, cũng như phản đối nạn quấy rối tình dục, lạm dụng, hiếp dâm phụ nữ (sexual harassment, abuse, assault…) bắt đầu từ phong trào #MeToo vào tháng 1.2018.
Chúng ta thấy, ở các nước phát triển, những cuộc mít tinh, biểu tình không chỉ vì những vấn đề thiết thực với con người như cơm áo gạo tiền, lương bổng… nữa mà lớn hơn, đòi những quyền tự do, dân chủ của con người.
Chợt ao ước, bao giờ VN có những cuộc xuống đường không phải chỉ để mừng thắng một trận bóng đá, bao giờ thì chúng ta có được những cuộc biểu tỉnh quy mô cỡ chừng vài ngàn thôi, chứ chưa nói đến hàng trăm ngàn, bắt đầu từ những đòi hỏi thiết thực như minh bạch trong vụ đóng thuế BOT, chống tham nhũng, phản đối nạn con ông cháu cha, nạn chạy chức chạy quyền, phản đối độc quyền giá xăng dầu…cho tới những vấn đề lớn hơn như đòi hỏi những quyền tự do, dân chủ, quyền con người, quyền tự do ngôn luận, đòi những cải cách về mô hình thể chế chính trị?
Hãy tỉnh lại đi, những ai còn quan tâm đến vận mệnh đất nước!
Không người Việt Nam nào có thể phủ nhận chiến thắng của đội bóng U23 qua những trận đấu vừa rồi, nhưng cái gì cũng phải có mức độ của nó.
Người dân Việt Nam vui mừng cũng có lý do chính đáng vì từ trước đến giờ bóng đá Việt Nam, kể cả đội tuyển quốc gia cũng chưa hề giành được thắng lợi như vậy, nhưng bóng đá không phải là tất cả và đội tuyển U23 không phải là đội tuyển quốc gia. Ở các nước Châu Âu, rất ít ai quan tâm đến thắng lợi của những đội tuyển trẻ như vậy và tại các cuộc đấu quốc tế cũng không mấy người quan tâm.
Kết quả bóng đá mang lại niềm vui, niềm tự hào cho mọi người nhưng nó không mang lại hạnh phúc, ấm no cho đồng bào của mình. Đừng lấy thắng lợi của bóng đá để che đi những sự thật bi đát đang hàng ngày diễn ra trong xã hội Việt Nam. Bóng đá không thể vực nền kinh tế của Việt Nam đứng dậy và phát triển. Bóng đá không mang lại nền dân chủ cho đồng bào mình. Một sự thật cho chúng ta thấy, trong những năm Argentina hay Chile chịu sự thống trị độc tài tàn ác của chính phủ quân phiệt, nền bóng đá của hai nước đó vẫn luôn là hai đội bóng nổi tiếng trên thế giới.
Đừng vì thắng lợi trong vài trận đấu trên trường quốc tế của U23 mà cho rằng Việt Nam chiến thắng trong mọi lĩnh vực, có thể dẫm đạp các dân tộc khác dưới đôi chân trần đi dép tổ ong của mình. Đội tuyển U23 chiến thắng chứ không phải đất nước Việt Nam chiến thắng.
Sau những giờ phút ngây ngất thì nên tỉnh lại đi và nhìn vào bát cơm của mình, nhìn vào cuộc sống của gia đình mình, nhìn vào bình xăng đang ngày càng trống rỗng của mình. Hãy nhìn ra biển đảo, đất đai đang bị lấn dần. Hãy nhìn vào môi trường và con người Việt Nam đang bị hủy diệt để hỏi tại sao. Tại sao từ một đất nước có rừng vàng, biển bạc, có vựa lúa ở đồng bằng sông Cửu Long đủ sức nuôi sống cả nước đang ngắc ngoải với tốc độ khủng khiếp và dân tộc Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị đồng hóa, bị biến thành thuộc địa của lũ giặc Tàu Cộng?
Đó mới chính là những gì mà mọi người dân Việt Nam cần phải qauan tâm, kể cả những ai đang hưởng những bổng lộc của nhà cầm quyền. Một khi đất nước Việt Nam không còn trên bản đồ thế giới, thì tất cả những gì gọi là “bổng lộc” cũng không còn tồn tại nữa.
Đoàn Phú Hòa
Có bột mới gột nên hồ
Vẫn những chàng trai ấy cách nay chỉ vài tháng ở đấu trường SEA Games 29 bị truyền thông chửi cho tan nát, người hâm mộ quay lưng chẳng thèm đếm xỉa. Vậy mà hôm nay, cũng vẫn phần lớn đội hình ấy được truyền thông đưa lên tận mây xanh, người hâm mộ phát cuồng vì họ. Vậy điều gì đã làm các chàng trai ấy đang từ những gã trai vụng về cách nay vài tháng thoắt biến mình thành những thiên thần vụt sáng?
Nếu ai đã từng học quản trị chất lượng (hoặc quản trị kinh doanh) hẳn đều biết đến "Quy luật 80/20" do nhà kinh tế học người Ý Vilfredo Pareto phát hiện ra, quy luật đó phát biểu: "trong nhiều sự kiện, khoảng 80% kết quả là do 20% nguyên nhân gây ra".
Người Việt hay nói câu "Có bột mới gột nên hồ", nhưng hoàn toàn không biết rằng, để gột nên hồ thì chỉ có khoảng 20% thành công là từ bột, còn lại 80% thành công tạo bột là do tay đầu bếp.
Cũng những con người thất bại tại SEA Games 29, vào tay huấn luyện viên Park Hang Seo đã trở thành những chiến binh quả cảm, biểu tượng của chiến thắng. Chính ông Park Hang Seo đóng góp tới 80% của sự lột xác ngoạn mục ấy. Quy luật Pareto cũng còn phát biểu rằng: trong thành công của một tập thể, một nhóm người, một cộng đồng dân chúng, người lãnh đạo quyết định tới 80% sự đảm bảo cho thành công hay thất bại.
Từ hiện tượng Park Hang Seo, xem lại chuyện lãnh đạo để thấy rõ cái 80% ấy nó ra sao. Bác TTS làm chủ tiệm nước 1 nhiệm kỳ 5 năm, làm UV BCT 4 nhiệm kỳ (20 năm). Nhưng kết quả là cái Bộ Chính trị quanh ông thành một ổ sâu, đất nước thành một vườn sâu, bản thân Bác TTS được dân chúng thân ái tặng biệt danh Tư Sâu.
Nếu đất nước có quyền lựa chọn đảng cầm quyền giống như đội tuyển bóng đá có quyền chọn HLV trưởng và ê-kíp, dân chúng có quyền thay họ như thay ê-kíp HLV bóng đá thì vẫn với dân chúng này, Việt Nam chắc giờ này chẳng lẹt đẹt hửi đít thiên hạ, hửi đít láng giềng Lào, Cam như bây giờ.
Nguyên lý của "Quy luật 80/20" ở Việt Nam đang bị phát biểu ngược, đó là: 80% dân chúng phải chịu sự lãnh đạo "muôn năm" của một nhúm 20% tự cho mình là "quang vinh" để rồi kéo cả nước cứ búng giật lùi như loài tôm lộn cứt lên đầu.
Thay vì từ hiện tượng bóng đá, nhìn lại thực trạng xã hội. Một bộ phận trí thức, truyền thông lại lên đồng với những đao to búa lớn: nào là tự hào dân tộc, nào là vận nước đã đến rồi, hay lịch sử 4000 năm sang trang mới từ đây, v.v... blo, bla, balap....
Thay vì tìm ở đây một động lực để thay đổi cách nhìn về tầm quan trọng của việc chọn đúng lãnh đạo thì họ lại lợi dụng bơm thổi, khiến dân càng đê mê trong mớ bùng nhùng sáo ngữ bay bổng.
Liệu có ai tin rằng: ở TP.HCM, chiều tối 23/1 tại các giao lộ lớn, có rất nhiều nhóm đứng ra phát miễn phí, ấn vào tận tay người chạy xe trên đường những lá cờ đỏ sao vàng, cờ búa liềm, nón đỏ (giá ngày thường 30k) là do tự phát? Liệu có hay không việc Tuyên Giáo đã lợi dụng sở học về kinh tế quản trị của mình để áp dụng "Quy luật 80/20" nhân sự kiện bóng đá: chỉ cần dùng 20% chi phí bỏ ra trong 1 ngày để kích thổi lòng tự hào về chế độ, về màu cờ sắc áo bằng 80% kinh phí bỏ ra trong cả năm của cả guồng máy tuyên giáo?
Tôi, bạn, tất cả những ai người VN yêu bóng đá đều mong đội tuyển U-23 VN vô địch. Nhưng bảo đấy là "dân tộc", là "vận nước" với "lịch sử 4000 năm của dân tộc đã sang trang" thì chẳng khác lợi dụng bóng đá để đá lên những cái... bong bóng.
Vũ Tuấn Anh
BÓNG ĐÁ LÀ “VAN XẢ” BỨC XÚC XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Tại các quốc gia dân chủ, luôn có cơ chế “van xả” giải tỏa các bức xúc xã hội nhằm cân bằng trạng thái đời sống cho người dân. Van xả được hoạt động thông qua các cuộc biểu tình tự do, hoặc các buổi lễ hội âm nhạc tự do ngoài trời, hay bất kỳ một hoạt động cộng đồng thu hút hàng ngàn người tham gia mà không bị kiểm soát hay kiểm duyệt bởi chính quyền.
Tại Việt Nam, hoàn toàn không có cơ chế để vận hành một “van xả” như vậy. Tất cả các bức xúc xã hội, các bất bình cuộc sống cứ dồn nén và tích luỹ lại trong mỗi người dân mà không biết “xả” đi bằng cách nào để không bị vướng vào vòng lao lý.
Cho nên đừng bất ngờ khi hàng triệu người dân VN đổ ra đường để hò hét, khua chiêng, gõ trống, thổi kèm, trần truồng chạy lon ton... với lý do ăn mừng chiến thắng của đội tuyển bóng đá Việt Nam, trong một giải đấu quốc tế mà trên khán đài vắng tanh khán giả.
Đơn giản vì qua hoạt động “xuống đường” này, người dân Việt Nam có cơ hội để xả đi các bức xúc dồn nén trong cuộc sống, phá đi bức tường quản lý xã hội ngột ngạt nhằm tận hưởng hương vị và trạng thái của tự do.
Phạm Lê Vương Các
Giá trị và sự tự hào của Việt Nam ngày nay là gì?
Nói đến bóng đá thì ai cũng biết, đại đa số là mê nó, không kể đàn ông hay đàn bà. Mà nói về sự khẳng định đẳng cấp của một đội bóng thì lại càng khiến cho người ta trở nên cuồng vọng hơn, nhất là khi đội bóng đó đại diện cho một quốc gia.
Người dân vỡ òa trong niềm vui và sự thỏa mãn cơn khát bóng đá nước nhà bất lâu nay. Vì thế, chúng ta không lạ gì với những màn ăn mừng và thể hiện sự tự hào về trận cầu Việt Nam thắng bán kết trong khuôn khổ U23 vòng loại Châu Á. Chúng ta cám ơn sự cống hiến của các cầu thủ trẻ U23 đã đem đến một chiến thắng đáng nhớ cho đội tuyển Việt Nam.
Nhưng chúng ta ăn mừng như thế nào? Sự tự hào của người dân Việt Nam liệu đã đủ đầy hay chưa ? Giá trị đất nước Việt Nam trong mắt bạn bè thế giới ở tầm thức nào? Có bao giờ chúng ta đặt ra những điều đó trong lúc chúng ta say cơn thắng chóng qua và nhất thời.
Trong bóng đá có một chân lý để đời: “Phong độ là nhất thời, nhưng đẳng cấp là mãi mãi”. Giá trị một Quốc gia, sự tự hào có nên được cân đo đong đếm qua một trận bóng đá ? Giá trị và sự tự hào của một Quốc gia được người ta chấp nhận và ngưỡng vọng đó chính là giá trị phổ quát của từng cá thể người sống trong Quốc gia đó được tôn trọng và bảo đảm bởi Chính phủ của họ.
Sự tự hào Việt Nam có được?
Tôi không muốn nói đến giá trị làm người của công dân Việt Nam được chế độ này đối xử như thế nào. Tuy nhiên, tôi phải giật mình đau xót khi nhận ra rằng giá trị là một công dân của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam trong con mắt thế giới chỉ là con số không tròn trỉnh, chưa nói đến là khinh miệt, e sợ.
Sự tự hào chúng ta có được là khi bạn cầm passport đi bất cứ đất nước nào trong khu vực Đông Nam á ( có lẽ trừ Lào ) chứ chưa nói đến trên toàn thế giới, bạn sẽ bị săm soi một cách kỹ càng. Khi nhập cảnh vào Sing, Indo, Mã Lai, Thái đều bị hỏi rất cặn kẽ, bạn vào đất nước họ làm gì, đi bao nhiêu lâu, đem theo bao nhiêu tiền…Trong khi các quốc gia khác thì đi vèo vèo. Thấy mình bị tụt hậu, khinh chê so với thiên hạ, vậy các bạn có tự hào chăng?
Sự tự hào của chúng ta là Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) vào cuối tháng 11/2017 loan báo Việt Nam là 1 trong những quốc gia có tình trạng ô nhiễm không khí hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt, các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội không ngừng gia tăng mức tồi tệ về ô nhiễm không khí trong những năm gần đây.
Đường vinh quang xây xác quân thù ....
Bạn và tôi, tất cả chúng ta đang sống trong một quốc gia có “quá nhiều sự tự hào”, những tự hào mà tôi chỉ thoáng qua trong bài viết ngắn này đủ để chúng ta thấy đất nước này đang ở tầm thức nào trong chuỗi giá trị của thế giới.
Bạn và tôi, tất cả chúng ta có thể biết và hiểu thực trạng đất nước ta tồi tệ đến mức chạm đáy. Nhưng tương lai nào cho Việt Nam thì chính mỗi người chúng ta phải trả lời và hành động, nếu chúng ta muốn, giá trị và sự tự hào của một đất nước Việt Nam là mãi mãi thì cần phải thay đổi.
Paulus Lê Sơn
Nguồn: Tổng hợp của nhiều tác giả yêu nước.
