[Romano]

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy vừa tuyên bố mỗi người Ukraine sẽ được hỗ trợ khoảng 24 USD trong mùa đông năm nay, một khoản tiền nhỏ cho những tính toán lớn của ông trong thời gian tới.

Củng cố lại sự ủng hộ của dân chúng
Chính phủ Ukraine cho biết mỗi người dân nước này đủ điều kiện sẽ được nhận khoản thanh toán một lần là 1.000 hryvnia Ukraine, khoảng 24 USD - chỉ tương đương hơn một ngày lương trung bình ở Ukraine (mức lương trung bình tại Ukraine là khoảng 500 USD/tháng).

“Đối với nhiều gia đình và trên toàn quốc, điều này là thực tế”, Tổng thống Zelenskyy phát biểu, đồng thời cho biết hơn 3,2 triệu người Ukraine đã nộp đơn xin nhận khoản hỗ trợ.

Theo các nhà phân tích, Tổng thống Zelenskyy muốn củng cố lại sự ủng hộ của ông đối với một bộ phận dân chúng đang ngày càng mệt mỏi vì chiến tranh. Sự mệt mỏi đó trở nên trầm trọng hơn do một chiến dịch huy động trong năm nay đã phơi bày những chia rẽ trong xã hội và các vụ bê bối tham nhũng làm hoen ố hình ảnh của chính quyền.

Một cuộc thăm dò gần đây do Viện Xã hội học Quốc tế Kiev tiến hành cho thấy mặc dù niềm tin vào ông Zelenskyy vẫn tương đối mạnh ở mức 59%, nhưng đã giảm so với mức 77% của một năm trước.

Anatoliy Oktysiuk, chuyên gia chính trị tại tổ chức nghiên cứu Democracy House của Ukraine, lưu ý rằng Tổng thống Zelenskyy đang nhắm đến việc thu hút những người về hưu, một nhóm cử tri gồm 10 triệu người đang phải vật lộn để kiếm sống.

Để giải quyết tương lai hậu chiến của đất nước, Tổng thống Zelenskyy cũng đã thành lập Bộ Thống nhất Quốc gia vào thứ Ba (3/12). Một trong những nhiệm vụ chính của bộ này là khuyến khích hàng triệu người Ukraine đã bỏ ra nước ngoài trong thời gian giao tranh trở về.

Việc phân bổ khoản hỗ trợ 1.000 hryvnia trong thời kỳ kinh tế khó khăn đã trở thành một truyền thống ở Ukraine, khi các chính phủ liên tiếp áp dụng biện pháp này trong hai thập kỷ qua. Bản thân ông Zelensky đã giới thiệu một chương trình tương tự vào năm 2021 trong đại dịch Covid-19, khi Kiev cung cấp khoản tiền hỗ trợ cho mọi công dân đã được tiêm vắc-xin.

Chính quyền Ukraine cho biết những người nhận có thể sử dụng khoản hỗ trợ lần này cho nhiều loại chi phí, bao gồm thanh toán hóa đơn tiện ích hoặc mua thực phẩm và thuốc men. Họ cũng có thể quyên góp tiền cho quân đội Ukraine.

Ông Yaroslav Zhelezniak, Phó chủ tịch Ủy ban Quốc hội Ukraine về Chính sách Tài chính, Thuế và Hải quan, cho biết chương trình này sẽ tốn 15 tỷ hryvnia, khoảng 350 triệu USD và sẽ được tài trợ bằng cách phân bổ lại số tiền trước đây dành cho các chương trình trợ cấp thất nghiệp và rà phá bom mìn.

"Bù đắp" cho việc tăng thuế

Quyết định trao tiền hỗ trợ thực ra cũng nhằm mục đích làm dịu đi cú sốc của việc tăng thuế. Tổng thống Zelenskyy gần đây đã ký thành luật mức tăng thuế lớn nhất trong chiến tranh.

Việc tăng thuế đó, có hiệu lực vào Chủ nhật tới - cùng ngày chương trình hỗ trợ của chính phủ được bắt đầu - bao gồm việc tăng thuế thu nhập từ 1,5% lên 5% nhằm tiếp sức cho nhu cầu chi tiêu quân sự.

Chính phủ Ukraine cho biết việc tăng thuế sẽ giúp tăng thêm 3,5 tỷ USD trong năm nay và năm sau, và số tiền này chủ yếu sẽ được dùng để trả lương cho quân nhân.

Nhưng việc tăng thuế và trợ cấp cùng lúc đã gửi đi một thông điệp trái ngược, nhất là đối với những người chỉ trích chính quyền Tổng thống Zelensky. "Một tay họ lấy tiền, tay kia họ trả lại", ông Zhelezniak - một thành viên của đảng đối lập Holos, cho biết. "Điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả".

Các nhà kinh tế cũng nhận định chương trình hỗ trợ này là một công cụ kinh tế không hiệu quả, cho rằng các khoản thanh toán nhỏ cho từng cá nhân sẽ có ít tác động đến việc kích thích nền kinh tế và tổng số tiền sẽ được phân bổ tốt hơn cho quân đội.

Kế hoạch sẽ phát huy tác dụng?
Yuriy Gaidai, một nhà kinh tế cấp cao tại Trung tâm Chiến lược Kinh tế (CES) tại Kiev, cho biết rằng để chương trình có tác động xã hội có ý nghĩa thì nó phải nhắm vào những người Ukraine đang gặp khó khăn về tài chính, chẳng hạn như những người di dời vì chiến tranh, người về hưu và cựu chiến binh.

Bên cạnh Ukraine ngày càng thất thế về mọi mặt trong cuộc xung đột với Nga, tương lai của ông Zelenskyy đang bất ổn bởi những vấn đề trong nước. Một bản kiến ​​nghị phản ánh bất bình trong công chúng Ukraine đã thu thập được hơn 25.000 chữ ký, vượt qua ngưỡng pháp lý đòi hỏi phải có phản hồi từ Tổng thống Ukraine.

Nhà phân tích chính trị người Ukraine, Anatoliy Oktysiuk cho biết Tổng thống Zelenskyy hẳn đã nghĩ đến số phận của mình trong cuộc bầu cử sau chiến tranh và có thể lo ngại rằng ông có thể thua vì "mọi người muốn có những gương mặt mới".

Oktysiuk cũng như nhiều nhà bình luận chính trị khác đều chỉ ra Tướng Valeriy Zaluzhny, cựu Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine mà ông Zelenskyy đã cách chức vào tháng 2 năm nay, là một đối thủ tiềm năng mạnh mẽ có thể thay thế Tổng thống đương nhiệm.