Theo tin từ Hà Nội, cuộc họp số 15 đã kết thúc. Ông Tô Lâm được cho là huy động một cuộc khống chế lớn để loại bỏ 2 đối thủ đáng gườm là chủ tịch nước Lương Cường và thủ tướng Minh Chính. Hai người được cho là phe trung lập. Được biết trước đó bộ trưởng quốc phòng Giang đã đưa đặc công bảo vệ 9 vị VIP thuộc nhóm chống Hưng Yên. Sau cuộc bố ráp, ông Tô Lâm tuyên bố với Hưng Yên rằng mình sẽ nắm chức vụ Tổng Bí Thư và Chủ Tịch nước, còn ghế thủ tướng sẽ thuộc về một người Hưng Yên khác. Cùng lúc đó Cô Gái Đồ Long (bí danh của nhà báo Hương Trà) đăng 1+1=1, ý nói là ông Tô Lâm chiếm 2 ghế A1+A2, tức là cả TBT và chủ tịch nước. Trong khi đó Người Buôn Gió (bí danh của nhà báo Thanh Hiếu) cũng đăng một nội dung tương tự về cách đoạt quyền của ông Tô Lâm.

Hội nghị “chốt bài” mở màn, lời ca tụng phủ kín
Trung Ương Đảng CSVN vừa họp kỳ 15 (diễn ra từ Thứ Hai 22/12 đến 23/12/2025) – hội nghị được xem là then chốt để “chốt” nhân sự đưa ra Đại hội Đảng khóa XIV, dự kiến tổ chức vào giữa Tháng Giêng 2026. Truyền thông trong nước đồng loạt dùng những cụm từ quen thuộc như “Bộ Chính Trị thống nhất rất cao giới thiệu lãnh đạo chủ chốt…”, nghe bóng bẩy như có tranh luận, có dân chủ, có đồng thuận. Nhưng ai theo dõi chính trường Việt Nam đều hiểu: những chữ “thống nhất cao” thường chỉ là lớp sơn phủ lên một danh sách đã được dàn xếp từ trước.

Cái “hội nghị” trên sân khấu là để hợp thức hóa; cái “mặc cả” sau cánh gà mới là nơi quyết định. Và khi hội nghị kết thúc nhanh đến mức bất thường, người ta càng có lý do để nghi ngờ rằng… ván bài đã được xáo xong, chỉ chờ lật quân.

Cơ chế tuyển chọn: dân đứng ngoài, đảng viên cũng chỉ là “cát sạn”
Trên hình thức, khoảng 1.600 đại biểu đảng viên từ trung ương tới địa phương sẽ dự Đại hội XIV, trong tổng số hơn 5 triệu đảng viên. Rồi từ đó “lọc” ra khoảng 200 người vào Ban Chấp hành Trung ương khóa mới; Trung ương lại “lọc” tiếp 17–19 ghế Bộ Chính Trị; cuối cùng mới “ra” Tổng Bí thư và chia ghế Chính phủ – Quốc hội.

Nhưng khi quy trình được thiết kế theo kiểu “lọc – lọc – lọc”, thì câu hỏi thật sự không phải là “ai được dân chọn”, mà là “ai được phe thắng thế cho vào danh sách”. Những đại hội, những kỳ họp, những cuộc “nhất trí thông qua” – xét cho cùng – thường chỉ là màn trình diễn cho tròn vai trong một kịch bản đã viết sẵn.

Tin đồn “khống chế Hà Nội” và câu chuyện 20.000 CSCĐ
Điều khiến mạng xã hội bùng lên trong những ngày qua không phải là những dòng tường thuật khuôn mẫu, mà là các lời đồn đoán từ nhiều nguồn không chính thức: rằng ông Tô Lâm đã huy động lực lượng công an/cảnh sát cơ động quy mô lớn ở Hà Nội để “khống chế”, nhằm vô hiệu hóa các đối thủ hoặc các cực quyền lực khác, đặc biệt là Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Cuộc đua quyền lực trước Đại hội, những trận “xáo bài” nhân sự, và truyền thống “im lặng là vàng” của hệ thống – nơi càng quan trọng càng kín tiếng, càng kín tiếng càng sinh ra… lời truyền miệng.

Trước đó lại rộ thêm một tuyến tin khác: Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang đưa lực lượng đặc công/đơn vị bảo vệ “VIP” để giữ an toàn cho nhóm chống “Hưng Yên”. Thật giả thế nào chưa ai kiểm chứng, nhưng riêng việc nhiều câu chuyện chạy song song đã đủ tạo cảm giác rằng nội bộ đang căng như dây đàn – và ai nắm lực lượng thì nắm nhịp thở của bàn cờ.

“1+1=1”: mật mã chính trị hay tiếng cười lạnh?
Giữa lúc lời đồn lan nhanh, một chi tiết làm dân mạng khoái khẩu là câu “1+1=1”. Một số tài khoản/bình luận viên chính trị ẩn danh gợi ý: “A1 + A2” sẽ nhập làm một, tức Tổng Bí thư kiêm luôn Chủ tịch nước – quyền lực chụm lại trong một người.

Thông điệp kiểu mật mã này hấp dẫn vì nó ngắn, sắc, dễ lan truyền. Nó giống như câu vè dân gian thời kỹ thuật số: không cần chứng cứ vẫn gây cảm giác “biết chuyện”, không cần tài liệu vẫn khiến người ta đoán già đoán non. Và khi một xã hội quen sống trong màn sương thông tin, thì một phép tính tưởng như trẻ con lại trở thành… mồi lửa.

Danh sách truyền tay: ai lên, ai “nghỉ”
Trong các tin nhắn truyền miệng, người ta rỉ tai nhau về một bản “dự kiến quy hoạch Bộ Chính trị khóa 14”:
Tô Lâm được đồn đoán sẽ nắm cả Tổng Bí thư lẫn Chủ tịch nước; ghế Thủ tướng được gọi tên Lê Minh Hưng; Bộ Quốc phòng vẫn là Phan Văn Giang; Trần Thanh Mẫn tiếp tục ở lại Bộ Chính trị với vai trò đại diện miền Nam… Cùng lúc đó, một loạt nhân vật bị đồn đoán “quá tuổi” sẽ rút: Lương Cường, Phạm Minh Chính, Nguyễn Hòa Bình, Nguyễn Văn Nên, Phan Đình Trạc, Nguyễn Xuân Thắng…

Tất nhiên, danh sách kiểu này chỉ là đồn đoán, nhưng nó phản ánh một sự thật khác: hệ thống “đóng dấu mật” ở Việt Nam đôi khi kín với dân, nhưng lại không kín với… các đường rò rỉ. Càng cấm nói, người ta càng rỉ tai; càng giấu, tin đồn càng chạy nhanh.

Nhất thể hóa: “tiện” cho ngoại giao, “nguy” cho xã hội
Mô hình Tổng Bí thư kiêm nguyên thủ quốc gia không phải chuyện lạ trong các chế độ xã hội chủ nghĩa và nhiều hệ thống tập quyền: Trung Quốc, Lào, Cuba, Triều Tiên… đều có biến thể “một người đóng hai vai”. Ưu điểm nhìn thấy ngay: ra quốc tế dễ “một tiếng nói”, ký kết – tiếp nguyên thủ – ra thông điệp đều gọn. Nhưng nhược điểm cũng nằm sờ sờ: quyền lực tập trung quá mức dễ sinh độc đoán, bảo thủ, và sai lầm lớn khó sửa.

Ở Việt Nam, thời ông Nguyễn Phú Trọng từng có giai đoạn kiêm nhiệm, nhưng luôn được mô tả là “tạm thời”. Thậm chí từng có lập luận: quyền to quá thì ai quản nổi? Vậy mà nếu kịch bản “1+1=1” thành hiện thực lần này, nó sẽ cho thấy một bước trượt đáng kể: từ “tứ trụ” sang một dạng “siêu trụ” – nơi cái ghế Chủ tịch nước không còn là “hữu danh vô thực”, mà trở thành con dấu hợp thức hóa quyền lực tối cao.

Kinh tế: mục tiêu 10% và thực tế bị kéo chân
Trong khi nội bộ lo “chốt ghế”, nền kinh tế lại bị bủa vây bởi rủi ro bên ngoài. Mỹ đã áp mức thuế quan 20% đối với hàng Việt Nam (và có cơ chế mức cao hơn với hàng bị coi là “trung chuyển”), tạo áp lực nặng lên xuất khẩu – vốn là động cơ sống còn của tăng trưởng.

Trớ trêu ở chỗ, Hà Nội vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân ít nhất 10% giai đoạn 2026–2030 – một con số đẹp như khẩu hiệu. Nhưng các định chế quốc tế thường dự báo thấp hơn đáng kể. Và còn một điểm yếu mang tính cấu trúc: hơn 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đến từ khu vực FDI. Nói trắng ra, tăng trưởng dựa nhiều vào “hãng xưởng nước ngoài”, trong khi doanh nghiệp nội địa vẫn loay hoay ở phần giá trị thấp.

Khi chiếc máy kinh tế lệ thuộc vào xuất khẩu và FDI, bất cứ cú bẻ lái nào từ thương chiến hay thuế quan cũng đủ làm guồng quay khựng lại. Mà khi guồng quay khựng lại, áp lực xã hội sẽ dội về trong nước – đúng lúc chiếc ghế quyền lực đang được tranh nhau đến nghẹt thở.

“Hết phim!” hay chỉ là mở đầu một mùa mới?
Hội nghị Trung ương 15 kết thúc, nhưng câu chuyện quyền lực thì chưa kết thúc. Nó chỉ chuyển từ “họp kín” sang “đợi công bố”, từ “xáo bài” sang “lật quân”. Tin đồn có thể sai, danh sách truyền tay có thể đổi, phép tính “1+1=1” có thể chỉ là trò châm biếm… nhưng nó phản ánh một điều khó phủ nhận: xã hội đang nhìn vào thượng tầng như nhìn một sân khấu, nơi kịch bản có thể thay đổi bất ngờ, còn người dân – như thường lệ – chỉ là khán giả không được mua quyền bấm nút. “Hết phim!” – câu kết nghe nhẹ hều. Nhưng với chính trị Việt Nam, nhiều khi “hết phim” chỉ là hết một tập. Tập sau mới là nơi người ta biết: 1+1 có thật sự bằng 1, hay cuối cùng vẫn bằng 2 như mọi quy luật đời thường.

Có những khoảnh khắc, bạn không cần bằng kiến trúc sư vẫn thấy “quen quen”. Chỉ cần đặt cạnh nhau hình sân bay Yangzhou Taizhou (Trung Quốc) giai đoạn 2 (T2) và phối cảnh sân bay Long Thành (Việt Nam), tự nhiên trong đầu bật ra câu thần chú: “Same same but different!” Rồi người thì phán một câu gọn lỏn: “Con nhà tông không giống lông cũng giống mông!” — nghe xong, cười mà cũng… hơi nhói.

Long Thành

Theo hướng thông tin đang được chia sẻ, sân bay bên Giang Tô (Yangzhou Taizhou International Airport) được cho là có thiết kế/định hình trước, rồi sau đó mới đến câu chuyện Long Thành với phối cảnh khiến nhiều người “đứng hình” vì thấy na ná. Vì vậy mới nảy ra cái cảm giác: “Ủa sao giống dữ vậy?”—và từ đó dân mạng bắt đầu đặt câu hỏi kiểu… rất đời: “Vậy rốt cuộc ai giống ai?”

Cái “giống” gây bão: mái cong – thân uốn – dáng trải dài
Nói cho công bằng: sân bay hiện đại hay chuộng kiểu mái cong mềm, thân dài, nhiều nhánh, vừa “tương lai” vừa dễ tạo điểm nhấn nhận diện. Nhưng nhìn hai phối cảnh, nhiều người vẫn không nén được câu đùa: “Nó anh hai (2 mái), mình em ba (ba mái)!” Có người khác thêm mắm: “Phiên bản của tàu thì tương tự thôi.” Nghe vậy mới thấy, ở thời đại mạng xã hội, kiến trúc không chỉ là nghệ thuật—mà còn là… meme.

Câu chuyện tiền thiết kế: từ 6,5 triệu xuống 3,4 triệu USD
Chi tiết khiến nhiều người “khoái” (vì có số cụ thể để bàn) là chi phí thiết kế cơ sở: Heerim từng đề xuất tổng chi phí tư vấn 6,5 triệu USD (khoảng 143 tỷ đồng sau thuế), được nói là cao hơn dự toán đã thẩm tra. Sau đó đơn vị này tự đề xuất lại lần 4 còn 3,61 triệu USD, và sau khi ACV yêu cầu các đơn vị tư vấn đề xuất lại để “công bằng, minh bạch”, con số chốt được nhắc đến là 3,4 triệu USD (gần 75 tỷ đồng). Thế là có người chốt hạ bằng câu cà khịa: “Sân bay mà giá bằng 1 căn biệt thự thôi á hả?” (Biệt thự nào thì không nói, chứ biệt thự thường chắc… khó lắm!)

Lo xa kiểu Sri Lanka: “đến kỳ không trả nổi thì… đổi chủ?”
Từ chuyện “nhìn giống”, câu chuyện được kéo sang một nỗi lo quen thuộc: ví dụ hải cảng Sri Lanka do Trung Quốc xây, đến kỳ hạn không trả được nợ thì rơi vào cảnh bị phía Trung Quốc nắm quyền kiểm soát (dân gian hay gọi gọn là “bẫy nợ”). Và thế là câu hỏi bật ra: Sân bay Long Thành rồi có đi theo kịch bản đó không?
Nói thật, đây là đoạn khiến người ta vừa cười vừa muốn… bớt cười: vì sân bay là hạ tầng chiến lược, mà hạ tầng chiến lược thì điều dân cần nhất vẫn là minh bạch hợp đồng, minh bạch vốn, minh bạch điều kiện ràng buộc. Không ai muốn đến khi “chuyện đã rồi” mới ngồi kể nhau nghe kiểu… “ủa sao tự nhiên thấy bảng hiệu lạ lạ?”

Thực ra, “giống” đôi khi chỉ là cùng một ngôn ngữ thiết kế thời hiện đại: mái cong, kính lớn, đường nét mềm. Nhưng cũng đúng là trong một xã hội mà người ta quá quen với chuyện “bê nguyên chương trình về xài”, thì thấy gì na ná cũng dễ giật mình. Dân mạng nói vui: “Anh em môi hở răng lạnh mà!”.

Một thủ tướng "thân thiện" trong ngoại giao, trong các con mắt của nhiều doanh nghiệp. Ông từng tiếp CEO Nvidia ngay tại quán ăn vỉa hè, lội nước thăm bà con vùng lũ, vào Sài Gòn thời Covid-19. Dù nhiều người nói ông chỉ làm màu, nhưng đa số đều có thiện cảm với ông thủ tướng từng học và làm việc tại Romania, phong cách ông lãnh đạo cũng rất "quý phái" kiểu châu Âu. Tuy nhiên vì không có binh lực trong tay (công an, quân đội) nên ngày từ đầu người ta đã đoán ông sẽ bị mất chức thủ tướng. Vụ án duy nhất mà ông dính "phốt" là vụ bà Nhàn AIC.


Mấy ngày nay dư luận lại có món “đặc sản” quen thuộc: tin đồn nhân sự. Và nhân vật bị gọi tên nhiều nhất là ông Phạm Minh Chính—một thủ tướng từng được không ít người… có thiện cảm, dù khen hay chê thì ai cũng công nhận ông có “gương mặt truyền thông” rất mạnh.

Thủ tướng “thân thiện”: sống bằng hình ảnh, nổi bằng… khoảnh khắc
Người ta nhớ ông bởi những hình ảnh rất đời: tiếp CEO Nvidia ngay quán ăn vỉa hè; lội nước thăm bà con vùng lũ; có mặt ở Sài Gòn thời Covid-19; nói chuyện ngoại giao kiểu “mềm mà sáng”. Có người bảo làm màu. Nhưng cũng nhiều doanh nghiệp nhìn ông như một người dễ tiếp xúc, dễ đối thoại, phong cách “quý phái” kiểu châu Âu—phần vì từng học và làm việc ở Romania, phần vì cách ông xuất hiện khá “đúng bài” trước ống kính.

Trớ trêu là: ở chính trường, đôi khi điểm mạnh của truyền thông lại là điểm yếu của quyền lực. Người ta có thể cầm ly cụng chúc mừng rất đẹp… nhưng không cầm được bộ máy thì ly đó cũng chỉ là ly.

Tin đồn “mất ghế”: khi quyền lực không nằm ở nụ cười
Theo luồng bàn tán đang lan rộng, thế lực Hưng Yên bị cho là đã “tước” dần thực quyền của ông, và viễn cảnh ông không còn tiếp tục là Thủ tướng sau Đại hội XIV được nhắc đến như một kịch bản rất nghiêm túc—ít nhất là trong các câu chuyện hành lang.

Lý do được giải thích theo kiểu dân gian nhưng nghe lại rất “đúng logic chính trị”: ông Chính không có binh lực trong tay. Công an, quân đội—những nơi quyết định an toàn và đòn bẩy—không phải là sân nhà. Mà khi không có “đội hình”, mọi chiến thuật chỉ còn là… phát biểu.

“Liệu còn nước còn tát”: chạy sang Bộ Quốc phòng tìm thế dựa?
Ngay sau khi cuộc họp số 15 kết thúc được một ngày, ông Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc với Bộ Quốc phòng và nhiều bộ ngành để bàn nhiệm vụ quân sự–quốc phòng năm 2026, nhấn vào trọng tâm phát triển công nghiệp quốc phòng. Dư luận nhìn cảnh ấy rồi tự diễn giải: “Ủa, phải chăng ông đang tìm ‘viện quân’?”

Thực hư thế nào chỉ người trong cuộc biết. Nhưng về mặt hình ảnh, nó giống một nước cờ “bấu víu vào sức nặng cuối cùng”—khi bạn không nắm được công an, ít nhất bạn muốn đứng cạnh quân đội để… khỏi thấy mình quá trơ trọi.

Lê Minh Hưng và chiếc ghế Thủ tướng: đồn đoán hay dọn đường?
Cùng lúc, tin đồn ông Lê Minh Hưng có khả năng cao ngồi ghế Thủ tướng xuất hiện dày đặc. Ông Hưng được mô tả như một “kỹ trị gia” kín tiếng, từng là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, rồi làm Trưởng Ban Tổ chức Trung ương—một vị trí cực mạnh về nhân sự.

Trong các câu chuyện “thạo tin”, ông Hưng còn được xem là quân cờ trung thành trong bàn tay sắt, và nếu kịch bản này xảy ra thì đó không chỉ là thay người—mà là thay mô hình: từ kiểm soát chéo sang “đồng tâm, trùng trục”, tức một trục quyền lực chạy thẳng, ít khoảng trống, ít đối trọng.

Bộ Công an và “lãnh địa riêng”: Thủ tướng là cấp trên… trên giấy
Một chi tiết được đem ra mổ xẻ nhiều là vai trò của Bộ Công an. Dù theo hình thức Bộ trưởng là cấp dưới Thủ tướng, nhưng trong thực quyền, đó lại là một “lãnh địa” có công cụ điều tra và hồ sơ. Và vì vậy, người ta nói: Thủ tướng có thể chỉ đạo, nhưng không thể “ra đòn” theo cách công an có thể ra đòn.

Câu chuyện càng chua hơn khi có người nhắc lại bài phát biểu ca ngợi lực lượng công an theo kiểu rất mềm, nghe như “vuốt đuôi”: “thức cho dân ngủ, gác cho dân vui chơi…” Nghe thì đẹp. Nhưng trong bối cảnh đấu đá, nó lại bị dân mạng chế thành: lúc nguy cấp, lời hay cũng giống… áo mưa: che được mưa nhỏ, gặp bão thì thôi.

A1-A5: sơ đồ quyền lực kiểu “một lớp học, năm chức danh”
Dư luận còn truyền nhau “bảng phân vai” như sau:
A1+A2/ Tô Lâm: Tổng bí thư + Chủ tịch nước
A3/ Lê Minh Hưng: Thủ tướng
A4/ Trần Thanh Mẫn: Chủ tịch Quốc hội
A5/ Trần Cẩm Tú: Thường trực Ban Bí thư

Nghe như ký hiệu bài thi, nhưng lại phản ánh tâm trạng xã hội: người ta đang nhìn chính trị như một ván cờ, mà mỗi quân được gọi bằng mã số—vì tên thật đôi khi không quan trọng bằng vị trí đứng.

Bloomberg và câu chuyện “ngoại lệ thành tiền lệ”
Thông tin Bloomberg dẫn nguồn ẩn danh về khả năng ông Tô Lâm tiếp tục làm Tổng bí thư và kiêm Chủ tịch nước càng làm đồn đoán nóng thêm. Đi kèm đó là câu hỏi: vì sao “quá tuổi” vẫn có thể tiếp tục?

Lập luận phổ biến trong các bài bình luận là: tiền lệ “trường hợp đặc biệt” trước đây đã mở cửa cho việc bẻ quy định. Khi ngoại lệ trở thành tiền lệ, thì điều lệ giống như… hàng rào thấp: ai muốn bước qua cũng bước qua được, miễn là đủ lực.

Từ “thủ tướng vỉa hè” đến cuộc chơi không dành cho người không có lực
Nếu đúng như tin đồn, ông Phạm Minh Chính là một ví dụ cay đắng cho bài học cũ: chính trường không chỉ là bài phát biểu hay, ngoại giao mềm, hay hình ảnh lội nước cứu dân. Những thứ đó giúp bạn được yêu mến. Nhưng để sống sót trong “cung đình”, bạn cần một thứ khác: lực và liên minh.

Và nếu chiếc ghế Thủ tướng thực sự đổi chủ, thì câu chuyện không dừng ở một cá nhân. Nó là dấu hiệu của một giai đoạn quyền lực đang được sắp lại—thậm chí theo hướng “đồng tâm, trùng trục”, nơi mọi đường dây đều chạy về một trục chính.

Còn ông Chính? Có lẽ ông vẫn sẽ xuất hiện đâu đó, vẫn nói năng lịch thiệp, vẫn “quý phái châu Âu”. Chỉ có điều, trong ván cờ này, lịch thiệp không thay được… quân.

Sáng 17/12/2025, tại Căn cứ Hải quân Great Lakes (Illinois) – nơi được xem như “cửa ngõ duy nhất” đưa mọi tân binh bước vào Hải quân Hoa Kỳ – không khí bỗng nóng lên theo một cách rất lạ: không phải tiếng khẩu lệnh, mà là cảm giác hồi hộp khi Thứ trưởng Hải quân Hung Cao xuất hiện giữa doanh trại. Từ buổi “all hands call” ở nhà nguyện đến những cái bắt tay sát sườn với đội ngũ huấn luyện, rồi sang ngày 18/12 là lễ tốt nghiệp quy mô lớn, chuyến thăm kéo dài hai ngày đã biến Great Lakes thành điểm hẹn của nhiều thế hệ: 1.058 người trẻ vừa chính thức gia nhập hạm đội, trong khi một cựu binh tốt nghiệp năm 1952 đứng lặng, để 73 năm ký ức như tan chảy ngay trước mắt mình.

Một Great Lakes rất khác: nơi mọi hành trình bắt đầu
Giữa mùa đông tháng 12, Căn cứ Hải quân Great Lakes (Recruit Training Command – RTC) bỗng trở thành một “ngã tư cảm xúc” kỳ lạ: vừa trang nghiêm, vừa ấm áp, vừa khiến người ta thấy trái tim mình chùng xuống vì tự hào. Nơi đây là boot camp duy nhất của Hải quân Hoa Kỳ, cũng là cánh cổng mà mọi tân binh bước qua trước khi thật sự trở thành “Sailor”. Chương trình huấn luyện kéo dài khoảng chín tuần, mỗi năm hơn 40.000 người trẻ rèn mình ở đây để gia nhập hạm đội.

Thứ trưởng Hải quân Hung Cao: gặp gỡ, lắng nghe, siết tay
Ngày 17/12/2025, The Honorable Hung Cao – Thứ trưởng Hải quân Hoa Kỳ – đã có buổi “all hands call” với nhân sự RTC tại nhà nguyện. Không phải một cuộc ghé thăm kiểu nghi thức cho đủ thủ tục, mà là một cuộc gặp mang tinh thần đối thoại: gặp các cấp chỉ huy, đội ngũ huấn luyện, lắng nghe nhịp thở của một “lò luyện” đang vận hành để đưa những thanh niên bình thường trở thành quân nhân thực thụ. Những khoảnh khắc ấy, nhìn vào ánh mắt của người đối diện, người ta dễ hiểu vì sao quân đội không chỉ là kỷ luật – mà còn là niềm tin.







Lễ tốt nghiệp 18/12: lời phát biểu ngắn nhưng “đánh thẳng vào tim”
Sang ngày 18/12/2025, ông Hung Cao là Reviewing Officer trong lễ tốt nghiệp. Có một người kể lại rằng mình đã có cơ hội đưa con trai, cùng một người bạn trong VFW, tới dự lễ tốt nghiệp tuần đó. Và khi ông Hung Cao phát biểu, lời nhắn tuy ngắn nhưng đầy sức bật – kiểu ngắn gọn mà vẫn truyền lửa, như thể chỉ cần vài câu thôi cũng đủ để cả khán phòng hiểu: hôm nay là một khởi đầu nghiêm túc, nhưng cũng là một khởi đầu đáng tự hào.

73 năm như tan chảy: câu chuyện của “Lou” và ký ức 1952
Có lẽ phần chạm đến trái tim nhất lại đến từ người bạn tên Lou. Ông từng tốt nghiệp tại Great Lakes vào năm 1952, rồi rời nơi này để ra chiến trường Triều Tiên trên một khu trục hạm lớp Fletcher. Đứng giữa không khí lễ tốt nghiệp năm 2025, những gì tưởng đã nằm yên trong ký ức bỗng trỗi dậy: tiếng bước chân, mùi sàn nhà, nhịp kèn, sự hồi hộp của tuổi trẻ… 73 năm canh dài như co lại thành một khoảnh khắc. Người ta nói “thời gian chữa lành”, nhưng đôi khi chỉ một nghi lễ, một lá cờ, một hàng quân cũng đủ làm thời gian “quay đầu” – đưa một đời người trở về đúng điểm xuất phát.


1.058 người trẻ bước vào hạm đội: trang mới của nước Mỹ
Trong buổi lễ ấy, 1.058 tân binh đã chính thức gia nhập hạm đội. Trên lễ đài danh dự, những người dự VIP chứng kiến một điều rất giản dị mà rất lớn: nước Mỹ vẫn được tiếp sức bằng những gương mặt trẻ, những lời tuyên thệ, những đôi mắt vừa hồi hộp vừa kiêu hãnh. Và rồi câu chúc truyền thống vang lên như một dấu ấn: “Fair winds and following seas, Sailors” – chúc những con gió thuận và dòng biển êm cho người ra khơi.





Không chỉ nghi lễ: thăm SAMT trên “USS Missouri”
Cũng trong ngày 18/12/2025, ông Hung Cao còn nhận phần giới thiệu tổng quan về hệ thống huấn luyện bắn – Small Arms Marksmanship Trainer (SAMT) – tại khu “USS Missouri” trong RTC. Những hình ảnh đó cho thấy chuyến thăm không dừng ở bắt tay hay phát biểu, mà còn chạm vào thực tế huấn luyện: nơi kỹ năng được chuẩn hóa, nơi sự tự tin được rèn bằng mồ hôi, và nơi an toàn – chính xác – kỷ luật là những chữ không bao giờ được phép “ước lượng”.





Một khoảnh khắc, nhiều thế hệ, một lời hứa chung
Có những buổi lễ người ta xem xong rồi quên. Nhưng cũng có những buổi lễ khiến người ta nhớ rất lâu, vì nó chạm đúng vào điều sâu nhất: sự tiếp nối. Great Lakes không chỉ “đào tạo tân binh”. Great Lakes giữ lại cho người già một phần tuổi trẻ, và trao cho người trẻ một phần trách nhiệm. Trong hai ngày 17–18/12/2025, chuyến thăm của Thứ trưởng Hải quân Hung Cao đã làm nổi bật điều đó: sự trang nghiêm của quân phục, sự gần gũi của lời hỏi thăm, và sự nghẹn ngào khi thấy một thế hệ mới đang bước lên, còn thế hệ cũ lặng lẽ mỉm cười, như thể nói: “Tới lượt các con rồi.”

Một buổi chiều mưa, khu Bolsa vẫn sáng đèn như mọi ngày. Quán xá vẫn đông, người ra vào vẫn tấp nập. Ai cũng nghĩ: “Chỗ này sầm uất vậy, chắc an toàn.”

Nhưng chỉ cần một khoảnh khắc quay lưng, chiếc xe đen đậu sát ngay khu T&K Bolsa—kế bên đoạn BAKE&CHÈ và DAVIEN—đã bị đập kính.

Khi chủ xe quay lại, trên thân xe là mưa. Trong lòng là một khoảng trống. Và trên cửa sổ là… một tấm nylon đen, như một miếng băng tạm bợ cho một cú đau không tạm bợ chút nào.

Nạn nhân kêu cứu: mất sạch giấy tờ, bóp ví, đồ dùng
Theo lời cầu cứu được đăng lên để nhờ cộng đồng giúp đỡ, vụ việc xảy ra trong khung giờ khoảng 5:00pm – 8:30pm.

Kẻ gian đã đập kính và lấy đi gần như tất cả những thứ quan trọng nhất:
Thẻ xanh, bằng lái, bóp, túi, đồng hồ, áo khoác… và nhiều vật dụng cá nhân khác.

Với nhiều người, mất đồ là bực. Nhưng mất thẻ xanh là hoảng. Vì đó không chỉ là một tấm thẻ—mà là giấy tờ gắn với thân phận, công việc, di chuyển, và cả sự yên ổn hằng ngày.

Nạn nhân nhờ cô chú anh chị nào có hình ảnh, video, hoặc manh mối trong thời gian nói trên, xin giúp cung cấp để tìm lại giấy tờ, hoặc ít nhất nhận diện hướng di chuyển của kẻ xấu.

Khu đông người mà vẫn dám ra tay: “Tụi nó giờ không sợ bị thấy”
Điều khiến mọi người sốc nhất là: khu này đông. Xe đậu sát cửa. Người xếp hàng ra vô liên tục.

Thế mà vẫn xảy ra.

Nhiều ý kiến trong cộng đồng nói thẳng: bây giờ bọn trộm không còn kiểu “rụt rè lén lút” nữa. Nó canh, nó nhìn, nó chọn đúng lúc bạn rời đi, rồi “tính” rất nhanh. Có người còn nhận xét: nếu không có dấu hiệu gì “hấp dẫn” trong xe, tụi nó thường không liều—nghĩa là rất có thể bạn vô tình để lộ túi xách, bóp ví, hoặc thao tác cất đồ ngay bãi đậu khiến kẻ xấu để ý.

Một bài học nghe quen mà vẫn đau: kẻ xấu ở trong tối, còn mình ngoài sáng.

Việc cần làm ngay: police report trước, rồi mới tính đường dài
Trong các góp ý, phần lớn đều chung một điểm: báo cảnh sát lập hồ sơ ngay lập tức.

Vì sao? Vì tờ “police report” là chiếc phao quan trọng cho mọi bước tiếp theo:
Có báo cáo thì khi bạn lái xe mà lỡ bị kiểm tra, bạn có giấy chứng minh tình huống.
Có báo cáo thì khi làm lại giấy tờ, đặc biệt là thẻ xanh, bạn có cơ sở để giải trình.

Kế tiếp là những việc “đau nhưng phải làm”:
Liên hệ các tiệm/quầy chung quanh để xin trích camera theo đúng khung giờ.
Hỏi security của khu thương mại.
Nếu có bảo hiểm xe hoặc bảo hiểm nhà (một số gói có thể hỗ trợ phần tài sản bị mất trong xe), thì liên hệ để hỏi quyền lợi.

Với bằng lái, đa số đều khuyên làm lại sớm qua DMV.
Với thẻ xanh, cần làm hồ sơ xin thay thế theo hướng dẫn chính thức của cơ quan di trú (USCIS). Không ai muốn, nhưng vẫn làm được—chỉ là tốn thời gian, tốn phí, và tốn sức.

Đừng để bãi đậu xe thành “sân khấu” cho kẻ gian
Có một lời khuyên nghe hơi “cực đoan” nhưng lại đúng trong thời buổi này:
Đừng chuẩn bị đồ đạc ở parking. Đừng mở cốp, đừng lôi túi ra cất vào rồi mới đi.

Vì chỉ cần vài giây đó, người canh mồi sẽ biết trong xe có gì. Và bạn vừa bước đi là nó bước tới.

Nếu phải mang giấy tờ, bóp ví, túi xách… thì mang theo bên người.
Nếu lỡ mang nhiều, cố gắng để kín, không phô ra trước khi rời xe.
Và tốt nhất: trong xe không có gì để “hấp dẫn” thì kẻ xấu cũng bớt lý do để liều.

Một lời nhắn cho cộng đồng: ai có video xin giúp một tay
Trong lúc chờ mọi thủ tục, điều nạn nhân cần nhất lúc này là manh mối:
Một đoạn dashcam. Một góc camera của tiệm. Một chiếc Tesla vô tình ghi lại biển số. Một người đi ngang thấy điều bất thường.

Nếu cô chú anh chị nào có mặt quanh khu T&K Bolsa, đoạn BAKE&CHÈ – DAVIEN trong khung giờ 5:00pm – 8:30pm, xin giúp kiểm tra camera/dashcam, hoặc chia sẻ thông tin. Có khi chỉ một chi tiết nhỏ cũng đủ mở ra đường tìm lại giấy tờ.


Đập kính xe không chỉ lấy đồ. Nó lấy luôn cảm giác yên tâm mà mình vẫn tưởng là “đương nhiên” ở một nơi đông đúc.

Mong bạn sớm ổn định lại, làm lại giấy tờ thuận lợi, và nếu có thể—tìm lại được ít nhất là phần giấy tờ quan trọng.

Và mong mọi người coi đây như một lời nhắc mùa lễ: đi đâu cũng được, mua gì cũng được, nhưng xin nhớ… đừng để tài sản và giấy tờ nằm lại trong xe, nhất là giữa đêm mưa ở một bãi đậu xe đông người.

Một bức ảnh trước cổng sắt, và 16 năm đời người
Những ngày qua, báo giới và mạng xã hội xôn xao quanh câu chuyện của ông Huỳnh Larry Hưng (còn gọi Huỳnh Hưng Lợi), 73 tuổi, Việt kiều Mỹ. Trong bức ảnh lan truyền, một người đàn ông lớn tuổi đứng lặng trước cánh cổng sắt lớn, cạnh tấm biển “10A”, như thể đứng trước chính một phần đời mình: căn biệt thự và khu đất hơn 466 m² ở đường Cửu Long, phường Tân Sơn Hòa, khu vực gần sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM).
Điều khiến người ta nghẹn không phải chỉ vì căn nhà rộng gần 500 m², mà vì hành trình: 16 năm đi về giữa Mỹ – Việt Nam để theo kiện, tóc bạc thêm từng phiên tòa, nhưng cửa nhà vẫn chưa mở.

10A đường Cửu Long, phường Tân Sơn Hòa, quận Tân Bình, TP HCM - biệt thự 466 m² được đánh giá thị trường ít nhất từ 50 tỷ đến 150 tỷ đồng. (khoảng 2 triệu đến 6 triệu USD)


Khi luật chưa cho đứng tên: “nhờ bạn giữ hộ” thành ngòi nổ tranh chấp
Đầu thập niên 1990, bối cảnh pháp lý chưa cho người Việt định cư ở nước ngoài đứng tên sở hữu nhà ở tại Việt Nam như hiện nay. Theo hồ sơ vụ việc, năm 1992–1993, ông Hưng bỏ tiền mua nhà đất 10A Cửu Long nhưng phải nhờ bạn bè trong nước đứng tên. Người được nhờ ban đầu là vợ chồng ông Trần Ngọc Quế; giấy tờ được cấp đứng tên ông Quế.
Căn nhà sau đó được cho Công ty Amanda thuê cùng mặt bằng, thiết bị, giá 3.000 USD/tháng. Rồi câu chuyện rẽ sang một ngã khác: năm 1994–1995, khi gia đình ông Quế sang Mỹ định cư, việc đứng tên tiếp tục chuyển sang vợ chồng ông Huỳnh Quang Trung (bạn thân trong nhóm). Việc chuyển quyền đứng tên, theo trình bày nhân chứng, không phát sinh thanh toán – vì bản chất vẫn là “đứng tên giùm”.

Giấy cam kết “đứng tên giùm” và chiếc nút thắt mang tên lòng tham
Để tránh rủi ro, các bên từng có những giấy tờ xác nhận. Ngày 14/5/2006, ông Trung lập giấy xác nhận việc đứng tên giúp bạn. Ngày 15/11/2007, ông Trung và vợ bà Lê Thị Vựng lập “bản tường trình, cam kết” tại văn phòng luật sư, ghi nhận toàn bộ nhà đất là tài sản của ông Hưng, việc đứng tên chỉ là hình thức và sẽ sang tên lại khi được yêu cầu. Hồ sơ còn thể hiện trong thời gian quản lý, ông Trung có giữ 137.300 USD tiền thuê từ phía công ty thuê nhà (sau này ông Hưng rút yêu cầu đòi khoản tiền này).
Nhưng đời thường hay trêu ngươi: năm 2008 ông Trung qua đời. Từ đây, “nhờ giữ hộ” bỗng biến thành “ai là chủ thật sự”, và câu chuyện bước vào đoạn dài nhất, mệt nhất.

Cú “bẻ lái” của vợ bạn thân: từ chối giao nhà, tặng cho con và cuộc kiện kéo dài
Sau khi ông Trung mất, ông Hưng yêu cầu bà Vựng giao lại nhà đất nhưng không được chấp nhận. Tháng 5/2009, ông khởi kiện ra tòa. Ít lâu sau, phía bị đơn có động thái khiến vụ án nóng hơn: bà Vựng ký hợp đồng tặng cho một phần căn nhà cho 3 người con, khiến nguyên đơn bổ sung yêu cầu, đề nghị hủy hợp đồng tặng cho.
Phía bị đơn trình bày rằng căn nhà được mua bán hợp pháp, thuộc quyền sở hữu gia đình bà; bà cho biết không biết/không ký các cam kết “đứng tên giùm”, và các con thống nhất với quan điểm này.
Ngược lại, nhân chứng (ông Quế) và đại diện văn phòng luật sư xác nhận câu chuyện “đứng tên giúp” có thật, và tiền mua do ông Hưng chi trả.

Bản án có hiệu lực, nhưng cửa nhà vẫn khép: dừng cưỡng chế phút chót
Vụ việc đi qua nhiều chặng: sơ thẩm – phúc thẩm – giám đốc thẩm, kéo dài suốt 16 năm. Các phán quyết có hiệu lực xác định ông Hưng là chủ sở hữu hợp pháp, buộc phía bị đơn bàn giao nhà đất; hợp đồng tặng cho bị tuyên hủy, đồng thời áp dụng biện pháp ngăn chuyển dịch tài sản. Kết quả giám định chữ ký/chữ viết cũng được viện dẫn để làm rõ tranh cãi về giấy tờ cam kết.
Vì vậy, khi có kế hoạch cưỡng chế, ông Hưng xuất hiện tại 10A Cửu Long ngày 18/12 với hy vọng khép lại hành trình dài. Nhưng đúng vào phút chót, ông nhận cú sốc: việc cưỡng chế bị tạm dừng do có văn bản đề nghị tạm dừng để xem xét đơn giám đốc thẩm (lần thứ 3) từ phía bị đơn.
Một người 73 tuổi, theo đuổi vụ kiện 16 năm, đứng trước cổng nhà mình mà như đứng trước một câu hỏi không có dấu chấm: “Bao giờ mới xong?”

“Có những người rất nghèo vì thứ duy nhất họ có là tiền”
Câu chuyện này chạm vào nỗi đau quen thuộc của rất nhiều người: đặt niềm tin nhầm chỗ. Thập niên 1990, không ít Việt kiều gửi tiền về, nhờ đứng tên, nhờ “giữ hộ” với suy nghĩ đơn giản: bạn bè thì nỡ nào. Nhưng khi giá trị nhà đất tăng, khi con người đổi khác, “giữ hộ” có thể thành “giữ luôn”.
Người ta nhắc nhau một câu nghe như lời phán: “Có những người rất nghèo vì thứ duy nhất họ có là tiền.” Giàu nhà, giàu đất, giàu giấy tờ… nhưng nghèo chữ “nghĩa”. Còn người lận đận theo kiện, tốn kém vé máy bay, luật sư, thời gian, sức khỏe… lại chỉ mong một điều giản dị: được nhận lại đúng thứ của mình.

Bài học lạnh sau câu chuyện nóng: niềm tin phải có giấy, và công lý không nên đến quá muộn
Vụ 10A Cửu Long không chỉ là tranh chấp nhà đất. Nó là một tấm gương phóng đại của xã hội: khi pháp lý lạc nhịp với đời sống, người ta phải tự xoay bằng “quan hệ” và “niềm tin”; rồi chính niềm tin đó trở thành điểm yếu chí mạng.
Nếu bản án đã có hiệu lực mà thi hành vẫn bị kéo dài, thì công lý dù đúng cũng có nguy cơ hóa thành muộn. Và cái muộn đó, đôi khi không đo bằng ngày tháng, mà đo bằng tuổi tác, sức khỏe, và sự mỏi mòn của một con người đã đi gần hết đời mình.

Khi ông Hưng nói rằng mình “đã già, không biết còn sống được bao nhiêu năm để chờ nhận lại căn nhà của mình”, đó không chỉ là lời than. Đó là tiếng thở dài của những số phận từng tin rằng: chỉ cần có lý, mọi chuyện sẽ tới nơi. Nhưng đời đôi khi bắt người ta học một bài khó hơn: có lý chưa chắc đã được liền; có bản án chưa chắc đã có chìa khóa.

Trên mạng hay có câu “thắng Pháp, thắng Mỹ, thắng Tàu” nghe rổn rảng như trống hội. Nhưng đời nó trêu: thắng gì thì thắng, tới lúc cần bước qua cổng xuất nhập cảnh, hộ chiếu Việt Nam lại rớt mood cái rụp. Nhìn bảng xếp hạng hộ chiếu Đông Nam Á năm 2025 (theo Henley Passport Index) mà nhiều người chỉ biết thở dài: Việt Nam đứng hạng 84, thua luôn Campuchia hạng 83. Thắng trên sân cỏ chưa chắc thắng được… trên quầy kính.

Top Đông Nam Á: Singapore bay thẳng, Việt Nam bay… vào phòng phỏng vấn

Bảng xếp hạng khu vực nhìn một phát là thấy “khoảng cách văn minh” nó nằm ở cái quyền… khỏi xin phép: Singapore hạng 1 thế giới, Malaysia 11, Brunei 19. Rồi tới Timor-Leste hạng 51, Thái Lan 62, Indonesia 66, Philippines 72. Còn đoạn cuối thì như phim hài đen: Campuchia 83, Việt Nam 84, Lào 86, Myanmar 88. Nhiều người nhìn xong cố gắng tự an ủi kiểu “Tự hào quá. Mình hơn cả Lào và Myanmar 🥲” — nghe vừa thương vừa buồn cười.

Tội nhất là Timor-Leste: nghèo, mới độc lập 2002… mà passport lại “ăn đứt”

Cay nhất vẫn là Timor-Leste. Nước nghèo, tới 2002 mới độc lập. Đá banh gặp Việt Nam nhiều trận “bại xụi”, bị đem “cần xé đựng” không trượt phát nào. Ấy vậy mà hộ chiếu người ta lại đứng hạng 51. Dân mạng mới dựng cảnh bi hài: cầu thủ Timor-Leste thua xong buồn bã… bay thẳng qua châu Âu chơi, còn người nổi tiếng nước mình trời nắng vẫn phải ra đường xếp hàng, tới lượt thì móc cả gia tài ra chứng minh: “Tao đi du lịch xong tao về, yên tâm không trốn ở lại đâu!” Nghe mà đúng kiểu thua một trận banh chưa chắc đau, đau là thua… niềm tin hệ thống.

Bi Master phán một câu: lúc nào “VCL” cũng đứng cạnh nhau, thật là… VCL

Có người chốt hạ gọn như dao cạo: “lúc nào VCL cũng đứng cạnh nhau, thật là VCL.” Vì nhìn bảng là thấy Campuchia 83 kề sát Việt Nam 84, kiểu “kè kè không rời nửa bước”. Người thì cười: “Chắc nhân viên xếp hạng typo nhầm, số 84 là mã điện thoại Việt Nam mà!” Người khác thì cay: “Cái lùm mé ló xếp sau đít thằng Cam luôn mới nhục như con cá nục…” Nói chung, vui kiểu… vui không nổi.

SEA Games vàng chói, Olympic thật thì… trắng tay: “Rạp xiếc và ổ bánh mì”

Có bạn nhắc chuyện thể thao nghe càng đúng tâm trạng: SEA Games kỳ nào cũng tự hào vì huy chương vàng nhiều như mưa. Nhưng ra Olympic thiệt thì trắng tay, thua Phi, Thái, Mã, Indo, Sing… rồi “chung mâm” với Lào và Campuchia. Thế là có người cười khì: “Rạp xiếc và ổ bánh mì ))” — miễn có màn ăn mừng, còn chuyện đẳng cấp thật để… mai tính.

“Passport kém liên quan gì đá banh thắng?” – Không liên quan, nhưng đời thích cà khịa

Dĩ nhiên thể thao là thể thao, hộ chiếu là hộ chiếu. Nhưng dân mạng trộn vô vì nó… hợp chất gây cười. Thắng đá banh thì đi bão yêu nước. Passport yếu cũng được, miễn vô địch là được. Có người còn đùa: “Xui hạng ba (ngược) chứ hạng nhất là đi bão nguyên mùa xuân rồi!” Rồi chốt câu nữa cho tròn vị: “Đi bão xong rồi đi xếp hàng 🤣” — đúng quy trình.

Vì sao hộ chiếu Việt Nam đứng thấp? Vì bị nhìn như “nguy cơ ở lại”

Muốn hộ chiếu mạnh, điều cốt lõi là người ta tin công dân nước đó đi đúng mục đích, về đúng hẹn, ít vi phạm di trú. Mà Việt Nam lại bị đeo cái “mác rủi ro” khá nặng: giấy tờ giả, môi giới, trốn ở lại, lao động chui… chỉ cần vài vụ lùm xùm là người đi đàng hoàng cũng bị soi như phim hình sự.

Chưa kể, trên mạng đang lan truyền những con số khiến ai nghe cũng giật mình: có ước tính nói khoảng 517.000 người Việt đang sống chui ở nước ngoài, trong đó riêng tại Mỹ khoảng 104.000 người không có giấy tờ. Dù là con số tranh cãi hay mỗi nơi thống kê mỗi kiểu, chỉ riêng việc nó bị nhắc đi nhắc lại cũng đủ làm các nước “siết tay” khi xét visa: hồ sơ càng phải dày, chứng minh càng phải kỹ, câu hỏi càng phải gắt.

Vô địch cảm xúc 90 phút dễ hơn vô địch “niềm tin visa” 90 ngày

Thắng trận banh, ta có một đêm không ngủ. Hộ chiếu mạnh, ta có cả đời khỏi lo “đứng xếp hàng, nắng vẫn xếp, mưa vẫn xếp”. Nên cứ vui với bóng đá, nhưng đừng tự ru ngủ mình: “không cần qua tư bản rẫy chết” là xong. Không phải ai cũng thích đi Tây, nhưng ai cũng muốn tới lúc cần thì đừng bị chặn ở quầy visa.

À mà cười vừa thôi nha: “Ai cười chuẩn bị 7,5 nhe.” 😄(*)

=========

(*)Câu này là tiếng lóng/cà khịa kiểu: cười nhiều coi chừng bị Việt Nam Cộng Sản Đảng phạt 7,5 triệu đồng, thường người ta dùng để trêu vụ “phạt nguội/phạt hành chính”.

Một tin buồn giữa mùa lễ: cô Thu đã về cõi an lạc
Giới yêu nhạc và những người từng trân quý một thời tân nhạc miền Nam vừa đón nhận tin buồn: bà Trần Thị Nguyệt Thu – phu nhân của nhạc sĩ, Đại tá VNCH Nguyễn Văn Đông – đã qua đời.
Bà sinh năm 1947, từ trần lúc 03 giờ 15 phút ngày 24/12/2025, hưởng thọ 78 tuổi.

Người phụ nữ “đứng sau sân khấu”, nhưng giữ cả một di sản
Nếu nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông là tên tuổi được nhắc bằng những ca khúc đi qua nhiều thế hệ, thì cô Thu lại là người âm thầm chăm sóc, gìn giữ những gì thuộc về ông: tư liệu, kỷ niệm, câu chuyện của bạn bè – nghệ sĩ, và cả tinh thần của một thời “nhạc sống như lửa”.
Những ai từng có dịp thăm hỏi cô Thu đều nhớ: mỗi câu chuyện bà kể không chỉ là giai thoại, mà là mảnh ghép của một Sài Gòn văn nghệ—tinh tế, đàng hoàng, và đầy nhân nghĩa.

Sơn Ca – một thời rực rỡ, một dấu ấn để đời
Nhắc đến Nguyễn Văn Đông, không thể không nhắc đến Sơn Ca – nơi đã góp phần đưa nhiều tên tuổi ca sĩ, nhạc sĩ trở nên vang dội và thành danh.
Trong một cuộc điện thoại thăm hỏi hồi đầu tháng 11 (khi thực hiện phim tư liệu “Hát cho quê hương Việt Nam”), cô Thu từng tâm sự về Sơn Ca 7—chủ đề Trịnh Công Sơn với riêng giọng hát Khánh Ly năm 1970—và niềm hãnh diện khi một sản phẩm nghiêm cẩn có thể lan rộng, tạo nên ảnh hưởng vượt thời chiến.

Và rồi, có một câu nói nghe như lời chuẩn bị rất sớm cho một cuộc trùng phùng: bà đã sắp xếp mọi việc, chỉ còn chờ ngày gặp lại ông, với tâm nguyện được yên nghỉ cạnh người bạn đời ở quê nhà Tiền Giang.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông: vừa là người lính, vừa là người viết nhạc cho thân phận
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông (15/3/1932 – 26/2/2018) là một sĩ quan cao cấp của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, đồng thời là nhạc sĩ nổi tiếng với nhiều nhạc phẩm tiêu biểu như “Chiều mưa biên giới”, “Phiên gác đêm xuân”, “Mấy dặm sơn khê”, “Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp”, “Sắc hoa màu nhớ”…
Ông sống đời “hai vai”: quân ngũ là trách nhiệm, âm nhạc là mạch thở. Có giai đoạn tác phẩm bị cấm đoán, có giai đoạn ông chịu nhiều hệ lụy sau 1975, rồi lặng lẽ sống tại Phú Nhuận. Dẫu vậy, nhạc vẫn còn đó—và người giữ nhạc, nhiều năm qua, chính là cô Thu.

Thông tin tang lễ (để quý bạn hữu thắp nén nhang tiễn biệt)
Quý bạn hữu có nhã ý thắp nhang tiễn bà Trần Thị Nguyệt Thu có thể ghé: 271A Nguyễn Trọng Tuyển, P.10, Q. Phú Nhuận, TP.HCM.
Lễ nhập quan: 12h00 ngày 24/12/2025.
Lễ động quan: 12h00 ngày 27/12/2025.
Gia đình xin miễn chấp điếu, miễn hoa quả.

Một đời lặng lẽ đứng phía sau, nhưng lại là người giữ cho ký ức không rơi mất, giữ cho tên tuổi người chồng – người nhạc sĩ – vẫn được nhắc bằng sự trân trọng.
Xin thắp một nén tâm hương, kính tiễn cô Thu an lạc cõi vĩnh hằng.

Một lời tạm biệt ở Garden Grove
Ngày 22/12, Ngọc Quyên quyết định thanh lý hàng hóa, trả mặt bằng và khép lại công ty mang tên mình tại Garden Grove, California. Một cái chốt cửa tưởng như nhẹ, nhưng với người đã đi qua hơn một thập kỷ khởi nghiệp nơi đất khách, đó là âm thanh rất lớn: vừa tiếc nuối, vừa đau, vừa… buộc phải chấp nhận. Cô nói đã mất rất nhiều thời gian suy nghĩ và cân nhắc, vì dừng lại đồng nghĩa với cảm giác buồn và thoáng qua cả ý nghĩ “mình thất bại”.

Từ vài món bán online đến cả một cơ ngơi
Ngọc Quyên cho biết cô lập công ty từ năm 2014, làm trong các mảng thời trang, làm đẹp và chăm sóc sức khỏe. Ban đầu mọi thứ khá thuận: doanh thu đủ trang trải chi phí, có dư để tích lũy, mua tài sản. Có lúc cô tự hào vì sau ly hôn vẫn tự lo được kinh tế, dựng lại một đời sống ổn định bằng chính đôi tay mình. Từ nền tảng đó, cô mở rộng sang đầu tư bất động sản, cho thuê nhà. Ở giai đoạn ổn định nhất, lợi nhuận từ công ty từng chiếm khoảng 40–50% tổng thu nhập mỗi tháng của cô.

Một mình gồng bốn việc, kiệt sức là điều có thật
Nhưng gần đây, đặc biệt từ đầu năm 2025, việc kinh doanh bắt đầu kém hiệu quả: doanh thu sụt, trong khi khối lượng công việc vẫn nặng như cũ—thậm chí nặng hơn. Ngọc Quyên phải ôm trọn bốn đầu việc: quản lý, marketing, chăm sóc khách hàng và giao hàng. Cô thừa nhận marketing và chăm sóc khách hàng là thế mạnh, còn quản lý và vận chuyển mới là “hố thời gian” nuốt sạch năng lượng.

Thuê nhân sự ở Mỹ không đơn giản, nên cô chọn cách tự làm tất cả. Hệ quả là quá tải, hay quên việc, có ngày bỏ bữa. Có những buổi livestream kéo dài hàng giờ, kết thúc không phải nghỉ mà lại ngồi soạn đơn, rồi khuân thùng hàng nặng tới 50–60 kg. Không rành luật, cô vẫn phải tự mày mò giấy tờ, tự lo các loại thuế cho công ty—một kiểu “tự lập” nghe thì mạnh mẽ, nhưng sống trong đó mới thấy mệt đến rã người.

Khi người thân lên tiếng, mình buộc phải lắng nghe
Từ khi mẹ sang Mỹ, bà thường xuyên nhắc con gái phải cân đối lại vì thấy con làm quá sức. Bạn bè, đồng hương ở California cũng nhìn vào và nói thẳng: lợi nhuận thu về không tương xứng với thời gian và công sức cô bỏ ra. Và chính Ngọc Quyên cũng cảm nhận rõ cơ thể mình “xuống dốc”: tinh thần uể oải, sức khỏe giảm, đôi lúc mất phương hướng. Có lẽ khoảnh khắc đáng sợ nhất không phải là doanh thu giảm, mà là cảm giác mình đang chạy mà chẳng biết chạy về đâu.

“Đây không phải thất bại” — chỉ là đổi nhịp để sống
Vài tháng trước, cô gấp rút thanh lý hàng hóa để kịp trả mặt bằng cuối năm. Cô nói đã nhiều lần rơi nước mắt, rồi tự trấn an: “đây không phải thất bại”. Sau khi nghỉ kinh doanh, cô sẽ sống dựa vào nguồn thu cho thuê nhà tại Mỹ và Việt Nam. Nhờ thói quen làm việc chăm chỉ, sống tiết kiệm, cô cho biết mình đủ để chi tiêu trong 1–2 năm nếu chưa tìm được hướng đi mới.

Ngọc Quyên cũng chia sẻ lối sống giản dị: không chuộng đồ hiệu, ít du lịch, nên khi mất một nguồn thu cũng không đến mức “sập” ngay. Thời gian rảnh, cô muốn bồi dưỡng bản thân, làm giàu thân – tâm – trí, xây dựng lại hình ảnh cá nhân và cập nhật các xu hướng công nghệ mới phục vụ công việc. Cô tiết lộ có vài lời mời hợp tác cả trong kinh doanh lẫn nghệ thuật, nhưng đang cân nhắc vì ưu tiên nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng. Hiện tại, cô dành thời gian cho mẹ và con trai, tập thể dục, sống chậm và tận hưởng sự bình yên.

Ngọc Quyên: từ sàn catwalk đến đời sống nhập cư
Huỳnh Khương Ngọc Quyên (sinh 1988) từng là gương mặt nổi bật của làng mẫu Việt những năm 2000, ghi dấu qua nhiều giải như Hoa khôi Thời trang 2004, Người mẫu được yêu thích nhất 2006, Người mẫu Phong cách ấn tượng nhất 2008 và Người mẫu Tài năng tại Người mẫu Việt Nam 2008. Ngoài sàn diễn, cô còn tham gia các phim như Tuyết nhiệt đới, Có lẽ nào ta yêu nhau, Gia đình số đỏ và phim điện ảnh Mỹ nhân kế. Năm 2013, cô sang Mỹ sống cùng bạn trai, kết hôn năm 2014 và ly hôn năm 2018—một hành trình đủ đầy cả hào quang lẫn những đoạn đường phải tự mình đứng dậy.

Có những cánh cửa đóng lại không phải vì hết đường, mà vì người ta chọn sống tử tế hơn với chính mình. Và biết đâu, sau cái “dừng” của hôm nay, là một phiên bản Ngọc Quyên khác—nhẹ hơn, khỏe hơn, và bình an hơn.

Ba công dân Việt Nam bị chính quyền Mỹ trục xuất vừa trở về Lâm Đồng và được cơ quan chức trách địa phương này tiếp nhận.
Theo đó, ba người Việt Nam, trong độ tuổi 29 đến 57, đã trở về nước qua sân bay Nội Bài (Hà Nội) và hiện được bàn giao về địa phương.
Nhà chức trách cho biết cả ba người này đều có tiền án, tiền sự tại Mỹ, đã bị Mỹ xử phạt rồi trục xuất và bàn giao cho Việt Nam.
“Việc tiếp nhận được thực hiện đúng quy định pháp luật, bảo đảm các yếu tố đối ngoại, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trên tinh thần nhân đạo”, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết vào ngày 24/12.
Trong những tháng qua, đã có nhiều trường hợp công dân Việt Nam bị Mỹ trục xuất trong chiến dịch trấn áp người nhập cư của chính quyền Trump.
Cả hai nước đều không công bố con số chính thức, nhưng một luật sư nhân quyền Mỹ cho BBC hay riêng trong tháng Sáu, Bảy, đã có hàng trăm người bị trục xuất.
Động thái này được cho là kết quả việc Việt Nam, dưới sức ép thuế quan từ ông Trump, gần đây đã đồng ý tiếp nhận những trường hợp đến Mỹ sau năm 1995 – thời điểm hai nước bình thường hóa quan hệ.

VietBF@sưu tập

Có những cánh cửa khi mở ra, người bước qua tưởng chỉ đổi một địa chỉ. Nhưng người đứng phía sau cánh cửa ấy lại đã đặt lên bàn cả uy tín, tiền bạc, thời gian, giấy tờ, và đôi khi là bình yên của gia đình mình… để bạn có một lần được “bắt đầu lại” ở nước Mỹ. Chỉ khi đặt chân đến đây—đi làm, đóng tiền nhà, đóng bảo hiểm, đưa con đi học, xếp hàng ở DMV, chạy đua với hóa đơn—người ta mới hiểu: cái gọi là “được bảo lãnh” không phải một cuộc dời nhà, mà là một tương lai đã được ai đó gánh giúp đoạn đầu.

Ơn nghĩa không phải để khoe, mà để nhớ
Nước Mỹ đúng là vùng đất của cơ hội, nhưng cơ hội không tự mọc lên từ không khí. Nó cần sức lao động, kỷ luật, và một nền tảng ban đầu. Người bảo lãnh chính là nền tảng đó: cho bạn chỗ ở tạm, chỉ bạn đường đi nước bước, kéo bạn qua những ngày lạ nước lạ cái. Có người lo luôn vé máy bay, lo lớp học lái xe, mua chiếc xe cũ để đi làm, thậm chí lo giấy tờ thi quốc tịch… Những thứ ấy, kể ra nghe đơn giản, nhưng cộng lại là cả một giai đoạn “đỡ đần” mà chỉ người trong cuộc mới biết mệt thế nào.

Ơn nghĩa đó không nên biến thành thước đo hơn thua, càng không phải cái quyền để “lên mặt”. Nhưng cũng không phải thứ để rũ sạch như phủi bụi áo sau khi đã yên vị.

Vì sao nhiều người qua Mỹ rồi… lạnh dần?
Có một sự thật buồn: khi ở Việt Nam còn khó khăn, còn cần nhau, chữ “chị em, bà con” nghe ấm. Qua tới Mỹ, đụng thực tế “đi cày” mỗi ngày, áp lực tiền bạc, khác lối sống, khác quan niệm… tình thân dễ chuyển thành va chạm. Người được bảo lãnh đôi khi ảo tưởng “Mỹ là thiên đàng, Việt kiều ai cũng dư dả”, nên khi phải làm cực, phải bắt đầu từ việc nhỏ, họ thấy… “oan”. Rồi cái oan đó quay sang trách người đã kéo mình qua: “Tại chị, tại anh mà tôi khổ.” Nghe mà nghẹn.

Ngược lại, cũng có trường hợp người bảo lãnh không nói rõ ngay từ đầu: sẽ lo bao lâu, lo đến mức nào, sau đó người mới qua phải tự lập ra sao. Không rõ ràng thì dễ sinh kỳ vọng, mà kỳ vọng vỡ là sinh oán.

Làm ơn mắc oán: đúng, nhưng đừng để nó thành… thời trang
Nhiều người than “cứu vật vật trả ơn, cứu người người trả oán”. Nghe chua, nhưng không phải vô lý. Có người vừa đặt chân tới Mỹ đã “muốn nắm đầu” người thân, đòi hỏi đủ thứ, không vừa ý là quay sang nói xấu, chửi bới. Có chuyện còn đau hơn: lợi dụng hôn nhân, lợi dụng bảo lãnh, đủ thời gian giấy tờ rồi trở mặt, kéo nhau ra tòa, biến ân nghĩa thành cuộc chiến. Chỉ cần một lần như vậy thôi, nhiều người thề: từ nay không dám bảo lãnh ai nữa.

Nhưng cũng xin nói cho trọn: có trường hợp người bảo lãnh cứ kể công mãi, dùng chữ “ơn” như cái dây cột người ta suốt đời; giúp xong rồi biến thành quyền sai khiến, quyền mắng nhiếc. Ơn nghĩa mà biến thành cái roi thì sớm muộn cũng làm người ta mỏi mệt. Cho nên, đẹp nhất vẫn là rạch ròi: giúp trong khả năng, nói rõ kỳ vọng, giữ tôn trọng đôi bên.

Biết ơn là nhân cách, không phải hợp đồng
Người tử tế không phải vì sợ mang tiếng “vô ơn” mới biết điều. Người tử tế là vì họ hiểu: có những đoạn đường mình không tự bước qua được nếu không có một bàn tay đưa ra.

Trả ơn không nhất thiết là tiền. Có khi chỉ là một cuộc điện thoại hỏi thăm, một dịp lễ ghé thăm, một lời cảm ơn đàng hoàng, một thái độ sống cho đàng hoàng để người đã giúp mình không phải hổ thẹn vì đã từng tin mình. Có khi trả ơn là sống vững, nuôi dạy con cái tử tế, rồi sau này giúp lại người khác—như cách mình từng được giúp.

Và nếu thật lòng muốn “đáp nghĩa”, hãy bắt đầu từ điều nhỏ nhất: đừng biến người đã cứu mình thành người phải né mình.


Qua được Mỹ, nhiều người học đủ thứ: tiếng Anh, luật lệ, cách làm hồ sơ, cách kiếm tiền. Nhưng có một “môn” nếu quên học thì dù giàu cỡ nào vẫn nghèo nhân cách: môn biết ơn. Ở đời, thiếu gì thứ có thể làm lại—trừ cái cách mình đối xử với người đã từng vì mình mà gánh một đoạn đường.
Và nói nhỏ thôi: “qua cầu rút ván” tưởng là khôn ngoan… nhưng kiểu khôn đó thường bị đời thu học phí rất đắt.

Noel năm nay: có người mở quà… ra cả đời mới
Giữa lúc thiên hạ còn đang lo mua gà tây, canh giờ nướng bánh và chụp hình cây thông, một người chơi xổ số “cực may” tại Arkansas đã nhận món quà không cần gói nơ: trúng Powerball jackpot $1.8 tỷ vào đúng đêm Giáng Sinh (Christmas Eve).

Powerball cho biết doanh số vé bán phút chót đã đẩy giải lên $1.817 tỷ, với lựa chọn nhận tiền mặt một lần $834.9 triệu. Con số này giúp nó trở thành jackpot xổ số lớn thứ nhì trong lịch sử Mỹ, chỉ đứng sau kỷ lục $2.04 tỷ năm 2022.

Một vé trúng độc đắc, nhưng cả nước… trúng “hồi hộp”
Kỳ quay số lần này chỉ có một người thắng lớn. Nhưng không vì thế mà phần còn lại “tay trắng”. Có 8 tấm vé khác trúng $1 triệu, bán tại các bang như California, Indiana, Michigan, New York, Ohio, Pennsylvania và Virginia.

Trên toàn nước Mỹ, Powerball cho biết có 114 vé trúng $50,000 và 31 vé trúng $100,000. Nghĩa là, Noel này không chỉ có một nhà mở champagne—mà có cả đám người mở app ngân hàng rồi đứng hình.

Dãy số “thần tài” và một kỷ lục chưa từng thấy
Bộ số chiến thắng của đêm Noel là: 4 – 25 – 31 – 52 – 59, Powerball đỏ 19, và Power Play x2.

Đáng chú ý, đây là lần quay thứ 47 trong chu kỳ jackpot này—một kỷ lục về số lượt quay nhiều nhất trong một chu kỳ giải độc đắc. Đồng thời, đây cũng là giải Powerball lớn nhất trong năm.

Một lãnh đạo của Powerball đã gọi đây là “món quà đổi đời” đúng nghĩa. Và đúng thật: đổi đời kiểu… đổi luôn lịch sinh hoạt, đổi luôn số điện thoại, đổi luôn thói quen tin người.

Trúng rồi nhận kiểu nào: “ăn dần” hay “ăn liền”?
Người trúng jackpot thường có hai lựa chọn:

Nhận theo annuity (trả góp có kế hoạch): một khoản trả trước, rồi 29 khoản trả hằng năm, mỗi năm tăng khoảng 5%. Cách này tính theo lãi suất và thời gian, nghe giống kiểu “đều đều mà chắc”.

Hoặc nhận lump sum (một cục luôn): tức lấy tiền một lần. Đa số người trúng thường chọn kiểu này vì tâm lý rất con người: “cho tui cầm liền, rồi tính tiếp.”

Dĩ nhiên, nhận kiểu nào cũng sẽ có những tính toán riêng, nhưng với số tiền cỡ này, nhiều người đùa rằng: “Chọn sai thì vẫn… giàu.”

Hết đêm Noel, jackpot reset lại $20 triệu
Sau cú nổ lịch sử, Powerball sẽ reset jackpot về $20 triệu cho kỳ quay kế tiếp vào thứ Bảy. Tức là, giấc mơ tỷ phú tạm khép lại, nhường chỗ cho giấc mơ “ít nhất đủ trả nợ thẻ tín dụng”.

Lịch quay số của Powerball vẫn đều như nhịp tim dân mê vé số: thứ Hai, thứ Tư và thứ Bảy, vào lúc 10:59 tối theo giờ ET.

Một câu kết: tiền không mua được Noel… nhưng trúng thì Noel khác liền
Powerball nói đã có nhiều jackpot từng rơi vào đúng dịp Giáng Sinh hoặc Christmas Eve, nhưng chưa lần nào vượt mốc $1 tỷ—cho tới bây giờ.

Còn người thắng ở Arkansas? Từ đêm nay, có lẽ họ sẽ hiểu cảm giác “mở mắt ra thấy đời mình đổi màu.” Chỉ mong sau tiếng reo mừng là sự tỉnh táo, vì trúng số ở Mỹ đôi khi không chỉ là may mắn—mà còn là một bài thi lớn về bản lĩnh.

Một phụ nữ Hàn Quốc đang ngồi trong xe đòi hạ cờ của Việt Cộng. Tuy nhiên cô hét lên "hạ ngay lá cờ Trung Cộng xuống !" Người chủ nhà hàng là một người Việt Cộng cố giải thích đây là cờ Việt Nam, nhưng giải thích thế nào cũng không ai tin. Vì lá cờ đỏ sao vàng mặc định là Trung Quốc Cộng Sản.

Một pha “nhầm cờ” cười ra nước mắt: Việt Cộng thành… Trung Cộng trong 3 giây
Trên mạng đang lan truyền đoạn clip/ảnh: một phụ nữ Hàn Quốc ngồi trong xe, nhìn thấy lá cờ đỏ sao vàng treo trước một cửa tiệm rồi nổi nóng đòi hạ xuống.

Trớ trêu ở chỗ, chị không hét “hạ cờ Việt Cộng” mà hét đúng kiểu… chắc nịch: “Hạ ngay lá cờ Trung Cộng xuống!”

Chủ tiệm (người Việt) cố giải thích: “Đây là cờ Việt Nam.”
Nhưng giải thích càng nhiều, không khí càng… khó xử. Vì với một số người nhìn thoáng qua, cứ thấy nền đỏ + ngôi sao vàng là não tự động bật chế độ: “À, Trung Cộng!”

Và thế là lá cờ Việt Cộng bỗng dưng bị “chuyển hộ khẩu” sang nước "lạ" ngay tại chỗ.

Vì sao ở Hàn Quốc người ta nhạy cảm với biểu tượng cộng sản?
Hàn Quốc có một bối cảnh rất riêng khiến nhiều người dị ứng với các biểu tượng gợi liên tưởng đến cộng sản.

Hàn Quốc là quốc gia vẫn sống trong cảm giác “chiến tranh chưa khép lại” vì bán đảo bị chia cắt, căng thẳng với Triều Tiên kéo dài nhiều thập kỷ. Trong giáo dục, truyền thông và cả đời sống chính trị, “chống cộng” từng là một lớp sơn rất dày: người ta lớn lên cùng ký ức chiến tranh, nghĩa vụ quân sự, cảnh báo an ninh… nên hễ gặp biểu tượng đỏ–sao là dễ bật phản xạ phòng vệ.

Vì vậy mới có chuyện bi hài: một lá cờ treo để nhớ quê, lại bị hiểu thành “tuyên truyền phe khác”. Oan kiểu… treo một sao mà bị quy tội năm sao.

Người Việt Cộng ở Hàn Quốc đông cỡ nào mà chuyện “nhầm cờ” lại hay xảy ra?
Người Việt Cộng tại Hàn Quốc bây giờ không còn là “ít ít cho vui”, mà đã là một cộng đồng rất lớn. Theo một khảo sát cư trú–việc làm được báo chí Hàn Quốc dẫn lại cuối năm 2025, người Việt là nhóm cư dân nước ngoài lớn thứ hai ở Hàn, khoảng 270.000 người (chỉ sau nhóm người gốc Hoa mang quốc tịch Trung Quốc).

Cộng đồng đông, mở tiệm quán, nhà hàng, dịch vụ… nên chuyện treo cờ, treo bảng hiệu, trang trí “màu quê hương” cũng dễ gặp hơn. Và vì thế, nhầm lẫn kiểu “đỏ sao vàng = Trung Quốc” cũng có đất diễn nhiều hơn.

Chuyện giấy tờ ở xứ người luôn nhạy cảm, và Hàn Quốc cũng vậy. Theo số liệu do phía Hàn công bố, số người cư trú bất hợp pháp toàn quốc cuối năm 2024 vào khoảng 397.522 người.

Riêng về người Việt, có thống kê theo từng thời điểm: báo Hàn từng dẫn số liệu Bộ Tư pháp cho biết cuối tháng 5/2024 có khoảng 79.366 người Việt ở tình trạng cư trú không hợp lệ (quá hạn/không còn tình trạng cư trú hợp pháp).
koreatimes.co.kr

Ngoài ra, nếu chỉ tính nhóm lao động Việt Nam quá hạn hợp đồng, một nguồn tin Việt Nam nêu con số 12.245 lao động Việt cư trú trái phép (thời điểm tháng 11/2023).

Nói ngắn gọn: người Việt Cộng ở Hàn đông, và chuyện giấy tờ “đứt gánh” cũng là vấn đề có thật — nên đôi khi chỉ một lá cờ thôi cũng đủ kéo theo… cả một mớ tranh cãi.

link video:
https://photos.app.goo.gl/wzUUfWh5n987sVZs5

Việc Mỹ tịch thu các tàu chở dầu xuất pháp từ Venezuela đang thực sự tạo ra những áp lực với nền kinh tế Nam Mỹ, vốn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ. Tính tới thời điểm hiện tại, 3 tàu chở dầu rời Venezuela đã bị Mỹ khống chế.

Theo New York Times, tàu chở dầu đang đỗ đầy các cảng của Venezuela khi người ta lo ngại việc chúng sẽ trở thành mục tiêu của Mỹ khi đi vào vùng biển quốc tế. Dữ liệu theo dõi vận tải biển cho thấy nhiều tàu chở dầu hướng tới Venezuela đã phải quay đầu giữa chừng.

Theo Reuters ngày 24/12, Nhà Trắng được cho là đã yêu cầu quân đội Mỹ tập trung gần như toàn bộ nguồn lực trong ít nhất hai tháng tới cho việc thực thi cái mà giới chức gọi là “lệnh phong tỏa” dầu mỏ Venezuela. Đây được xem là bước đi then chốt trong chiến lược gây áp lực tối đa nhằm buộc Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro phải nhượng bộ.

Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, dù Washington vẫn để ngỏ lựa chọn quân sự, trọng tâm hiện nay là đòn đánh kinh tế: thực thi triệt để các lệnh trừng phạt để bóp nghẹt khả năng xuất khẩu dầu của Venezuela. “Mục tiêu là đạt được kết quả mà Nhà Trắng mong muốn mà không cần nổ súng,” quan chức này nói.

Áp lực từ Washington đang tăng vọt khi Tổng thống Donald Trump công khai kêu gọi ông Maduro từ bỏ quyền lực, đồng thời Mỹ triển khai lực lượng lớn tới Caribe và trực tiếp chặn bắt các tàu chở dầu Venezuela. Đòn đánh nhắm thẳng vào nguồn thu sống còn này đã vấp phải phản ứng dữ dội từ Nga và Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, nhưng được xem là nước cờ cứng rắn nhất của ông Trump, đẩy Caracas vào thế phải sớm nhượng bộ hoặc đối mặt khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng.

Theo Bản tin thống kê thường niên 2025 của OPEC, các hoạt động xuất khẩu liên quan tới dầu mỏ chiếm hơn 80% tổng lượng xuất khẩu của Venezuela và đóng góp 17% vào GDP của đất nước. Chính vì thế, đây được coi là huyết mạch kinh tế của quốc gia Nam Mỹ.

Phía Venezuela cũng đang tìm cách để giải bài toán khó. Hiện tại, nước này đang trưng dụng tàu chở dầu tư nhân để chứa lượng dầu chưa thể xuất đi. Các tàu chiến Venezuela cũng bắt đầu hộ tống tàu chở dầu và các sản phẩm từ dầu mỏ của Venezuela nhưng việc hộ tống dường như chỉ dừng lại ở lãnh hải của nước này.

Tuy nhiên, không phải tất cả dầu thô của Venezuela đều bị chặn. Doanh nghiệp dầu khi tư nhân lớn nhất Venezuela, Chevron của Mỹ, là ngoại lệ. Công ty này đang tiếp tục xuất khẩu dầu Venezuela trong những tuần gần đây theo một giấy phép đặc biệt của Chính quyền ông Trump. Chevron nhận một nửa số dầu khai thác được ở Venezuela, nửa còn lại phải nộp cho chính phủ.

Phía Venezuela thì cho rằng việc xuất khẩu dầu của nước này vẫn diễn ra bình thường.

Chiến dịch phong tỏa dầu mỏ của Mỹ nhanh chóng vấp phải phản ứng dữ dội trên trường quốc tế. Trong phiên họp Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 23/12, Nga và Trung Quốc đồng loạt lên án việc Mỹ chặn bắt tàu chở dầu Venezuela, coi đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế.

Đại sứ Venezuela tại Liên Hợp Quốc Samuel Moncada cáo buộc đất nước ông đang phải đối mặt với “một thế lực hành động bất chấp luật pháp quốc tế”, ép buộc người dân rời bỏ quê hương. Ông gọi chiến dịch của Mỹ là “vụ tống tiền lớn nhất trong lịch sử”.

Đáp trả, Đại sứ Mỹ Mike Waltz khẳng định Washington sẽ làm mọi thứ cần thiết để “bảo vệ bán cầu, biên giới và người dân Mỹ”.

Nguồn: Tổng hợp

Mới nhìn hình chụp bên ngoài thì ai cũng tưởng đây là một cửa hàng… bán nệm: “GRAND OPENING – Mattress Maxx” treo to đùng trên đầu.

Nhưng bên dưới lại là những tấm poster chữ “MASSAGE” đỏ chót, che kín cửa kính như… cố tình nói nhỏ mà ai cũng nghe.

Và rồi, đúng kiểu phim Mỹ: một buổi sáng, lệnh khám xét được thực thi. Mọi thứ “đang yên đang lành” bỗng biến thành một cuộc điều tra liên ngành.

Đột kích trên Mt. Juliet Road: chuyện không còn là “dịch vụ”

Theo thông tin từ nhà chức trách, Văn phòng Cảnh sát trưởng Quận Wilson (WCSO) phối hợp cùng nhiều cơ quan liên bang và tiểu bang đã tiến hành một chiến dịch khám xét tại một cơ sở massage không có giấy phép trên đường Mt. Juliet Road, Quận Wilson, Tennessee.

Mục tiêu không chỉ là “phạt cho vui” chuyện giấy tờ. Những cơ sở không phép kiểu này thường bị nghi là vỏ bọc cho hoạt động phi pháp, từ lừa đảo, trốn thuế, cho tới các hành vi liên quan mại dâm hoặc môi giới.

Cảnh sát đến, kiểm tra, lập hồ sơ… và câu chuyện rẽ sang hướng hoàn toàn khác.

Hai cái tên – bốn cáo buộc: từ “mát-xa” thành… hồ sơ hình sự

Trong chiến dịch, cảnh sát xác định và khởi tố hai người phụ nữ:

Zhong Ping
Bị cáo buộc: mại dâm (prostitution)
Bị cáo buộc: mạo danh chuyên gia có giấy phép (impersonating a licensed professional)

Xian Feng Shao
Bị cáo buộc: thúc đẩy/môi giới mại dâm (promoting prostitution)
Bị cáo buộc: mạo danh chuyên gia có giấy phép

Nhưng chỉ riêng tội “mạo danh người có giấy phép” cũng đã là một cú đấm thẳng vào niềm tin của khách hàng: vào tiệm massage mà người làm không có license thì khác gì đi khám bệnh mà bác sĩ… tự in bằng tốt nghiệp.

Vì sao “massage không phép” hay bị sờ gáy?

Massage là nghề hợp pháp, đàng hoàng, và rất cần thiết.

Nhưng “massage không phép” lại là vùng xám dễ sinh chuyện. Vì sao?

Thứ nhất, không phép thì khó kiểm tra tiêu chuẩn nghề nghiệp, vệ sinh, an toàn, bảo hiểm.

Thứ hai, loại hình này thường bị lợi dụng để biến tướng: treo bảng “massage” nhưng bên trong lại làm chuyện khác.

Thứ ba, có những vụ việc liên quan bóc lột lao động hoặc cưỡng bức mà người ngoài nhìn vào không thấy. Nhiều chiến dịch truy quét ở Mỹ nhắm vào nhóm cơ sở “không phép” cũng vì lý do này.



Người gốc Hoa ở Mỹ: đông, đa dạng – và câu chuyện giấy tờ không đơn giản

Cộng đồng gốc Hoa ở Mỹ rất đông và cực kỳ đa dạng: đủ thế hệ, đủ ngành nghề, đủ tầng lớp.

Tính theo các ước tính từ dữ liệu dân số gần đây, người Mỹ gốc Hoa (Chinese – tính cả “alone” và “in combination”) khoảng 5,5 triệu người.

Trong đó có nhóm là công dân Mỹ sinh ra tại Mỹ, có nhóm là di dân hợp pháp, du học rồi ở lại làm việc, đoàn tụ gia đình… và cũng có một phần nhỏ rơi vào tình trạng không có giấy tờ hợp pháp (overstay, mất tình trạng cư trú, hoặc vào bằng diện khác rồi rớt hồ sơ).

Các báo cáo nghiên cứu về nhập cư cho thấy tổng số người không giấy tờ ở Mỹ khoảng 13,7–14 triệu (tùy cách tính và mốc thời gian).

Các cuộc trục xuất diễn ra trong bối cảnh nước này đồng thời ghi nhận mức sụt giảm dân số mạnh nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới II, theo số liệu tổng kết mới nhất của Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA).

Dữ liệu của CBSA cập nhật đến ngày 31/10/2025 cho thấy, trong năm nay đã có 18.785 trường hợp bị buộc rời khỏi Canada, trong đó có 8.982 trường hợp bị trục xuất theo lệnh cưỡng chế. Khi tính thêm các hoạt động trong tháng 11 và 12, tổng số người bị buộc rời Canada trong cả năm 2025 đã tăng lên 18.969 trường hợp - mức cao nhất từ trước đến nay.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh số người nhập cảnh vào Canada giảm đáng kể. Năm 2025, hơn 70 triệu lượt khách hợp pháp qua biên giới nước này, giảm 12% so với năm trước.

Theo CBSA, lệnh trục xuất chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng số các biện pháp cưỡng chế, tiếp theo là lệnh cấm nhập cảnh có thời hạn và lệnh yêu cầu tự nguyện rời đi. So với các năm trước, số trường hợp bị buộc rời Canada đã tăng rõ rệt, từ 15.207 trường hợp năm 2023 lên 17.357 trường hợp năm 2024 và gần 19.000 trường hợp trong năm 2025.

Hoạt động thực thi pháp luật về nhập cư được duy trì ở mức cao trong suốt năm. Ngoài các vụ trục xuất, CBSA cho biết đã từ chối cho hơn 35.600 người nhập cảnh tại các cửa khẩu đường bộ giáp Mỹ do không đủ điều kiện, hoàn tất kiểm tra an ninh đối với gần 62.000 người xin tị nạn và ngăn chặn gần 5.900 trường hợp lên máy bay ở nước ngoài vì giấy tờ không hợp lệ.

Trong số các trường hợp bị buộc rời Canada, có 841 vụ liên quan đến các lý do nghiêm trọng như đe dọa an ninh quốc gia, tội phạm có tổ chức, vi phạm nhân quyền hoặc phạm tội hình sự. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp bị xử lý là do không tuân thủ quy định nhập cư, bao gồm lưu trú quá hạn, vi phạm điều kiện thị thực hoặc không rời khỏi Canada theo yêu cầu.

Xét theo khu vực, tỉnh Quebec ghi nhận số vụ trục xuất cao nhất, tiếp đến là vùng đô thị Greater Toronto (Ontario). Các chuyên gia cho rằng điều này phản ánh áp lực lớn từ số lượng đơn xin tị nạn và người cư trú tạm thời tập trung tại các trung tâm đô thị lớn và cửa ngõ nhập cảnh quan trọng.

Đáng chú ý, việc gia tăng trục xuất diễn ra song song với xu hướng giảm dân số hiếm thấy tại Canada. Theo Cơ quan Thống kê Canada, dân số nước này đã giảm khoảng 76.000 người trong quý III/2025, tương đương mức giảm 0,18% - mức sụt giảm theo quý lớn nhất kể từ năm 1946. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do số người nhập cư không thường trú giảm mạnh, sau khi chính phủ Canada thắt chặt chính sách đối với sinh viên quốc tế và lao động tạm thời.

Các số liệu cho thấy năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng trong chính sách nhập cư của Canada, khi nước này vừa thu hẹp các kênh tiếp nhận người nhập cư, vừa tăng cường thực thi pháp luật, trong bối cảnh áp lực về nhà ở, dịch vụ công và chi phí sinh hoạt ngày càng gia tăng.

Về Việt Nam sinh sống một thời gian, Chancelor Bart Clark cho biết anh yêu sự hiếu khách, ẩm thực và sự tôn trọng dành cho người lớn tuổi ở đây.

Chancelor Bart Clark và Vũ Anh Phương kết hôn năm 2019.
Năm 2025, Chancelor Bart Clark (28 tuổi, quốc tịch Mỹ, tên thân mật là Chance) và vợ là Vũ Anh Phương (29 tuổi) quyết định trở về Việt Nam sau 6 năm chung sống tại Mỹ. Hai người mong con trai được lớn lên trong môi trường song ngữ, có thể nói tiếng Việt một cách tự nhiên, gắn kết với cội nguồn của mẹ.

Bên cạnh đó, Phương cũng muốn trực tiếp kết nối và hỗ trợ các bạn trẻ Việt Nam theo đuổi con đường học bổng và giáo dục quốc tế.

“Tôi cảm thấy đây là lúc không chỉ học hỏi nữa, mà đã đủ nền tảng để bắt đầu đóng góp và tạo ra những giá trị cụ thể. Tôi cũng đã xa quê hương nhiều năm nên ưu tiên được ở gần gia đình ở thời điểm này”, Phương nói với Tri Thức - Znews.

Với Chance, sau gần 30 năm sống và làm việc tại Mỹ, anh xem đây là cơ hội bước ra khỏi vùng an toàn, trải nghiệm một đất nước mới, hiểu sâu hơn về văn hóa quê hương vợ. Anh đã tự học tiếng Việt gần 2 năm trước khi đưa ra quyết định này.

Thành tiến sĩ ở tuổi 27
Chancelor Bart Clark nhận học bổng toàn phần bậc đại học tại ĐH Purdue và bắt đầu tham gia nghiên cứu từ năm thứ hai. Nhờ thành tích nổi bật, anh được giáo sư đề xuất tham gia chương trình 3+2, rút ngắn lộ trình học thạc sĩ từ 6-7 năm còn 5 năm.

Đến năm thứ 4, Chance tiếp tục được “tăng tốc” khi chuyển thẳng lên chương trình tiến sĩ, bắt đầu học khi mới 22 tuổi và hoàn tất ở tuổi 27. Nhờ nỗ lực không ngừng nghỉ, anh có hơn 10 bài báo khoa học trên các trang uy tín như Nature Genetics, Nature Communications, là tác giả chính ở các tạp chí hàng đầu như Theoretical and Applied Genetics và Molecular Breeding. Đặc biệt, anh là nghiên cứu sinh duy nhất trong 20 năm qua của khoa nhận đồng thời Giải Nghiên cứu Xuất sắc và Giải Giảng dạy Xuất sắc dành cho nghiên cứu sinh tiến sĩ.

Vũ Anh Phương học đại học ở Việt Nam, có khoảng hơn 10 chương trình học bổng toàn phần và tốt nghiệp thạc sĩ ở ĐH Purdue. Ngay sau khi tốt nghiệp, cô làm việc cho 1 công ty startup kỳ lân về công nghệ sinh học ở Mỹ.

Ngoài ra, Phương cũng là người hướng dẫn rất nhiều bạn học đại học ở Việt Nam học thạc sĩ, tiến sĩ ở nước ngoài bằng học bổng toàn phần. Khi chồng làm nghiên cứu sinh, cô đi làm để anh có thể yên tâm học tập và nghiên cứu.

“Tôi thường đùa rằng mình là ‘nhà đầu tư thiên thần’, còn anh là ‘khoản đầu tư dài hạn’ vì tôi kiếm tiền sớm, còn anh sẽ có sự nghiệp giáo sư ổn định, bền vững và nhiều giá trị lâu dài”, Phương chia sẻ.


Hai vợ chồng Việt - Mỹ về Việt Nam để cho con được trải nghiệm môi trường song ngữ.
Về chuyên môn, do học ngành gần với chồng và có thế mạnh về viết lách, thuyết trình, Anh Phương luôn là người đọc trước các bản thảo, góp ý bài viết và ngồi nghe anh tập bảo vệ luận án không dưới 20 lần, đến mức thuộc từng câu từng chữ.

“Nhưng điều quan trọng nhất là tôi tin anh ngay cả khi anh không tin vào chính mình. Đằng sau những thành tích mọi người nhìn thấy là rất nhiều áp lực và hoài nghi, tôi chọn động viên, nhắc anh rằng anh xứng đáng, và nhắc anh tiếp tục bước đi. Nếu hôm nay anh có được những thành công đó, tôi tự hào vì đã là hậu phương vững chắc cho hành trình ấy”, Phương trải lòng.

Thách thức
Hơn 2 tháng về Việt Nam, cuộc sống của vợ chồng Anh Phương có nhiều thay đổi. Bên cạnh thu xếp công việc, Chance vẫn duy trì kết nối học thuật với ĐH Purdue, tiếp tục hoàn thiện các bản thảo còn dang dở cho phòng thí nghiệm cũ để đảm bảo sự liền mạch trong nghiên cứu.

Về tài chính, hai vợ chồng chủ động sử dụng tiền tiết kiệm để có thể trang trải chi phí sinh hoạt trong vài tháng đầu ở Việt Nam. Một trải nghiệm “sốc văn hóa” với họ là nhiều khoản ở Việt Nam cần đóng gộp 2-3 tháng một lần, thay vì thanh toán tự động từng tháng như ở Mỹ.

Ở khía cạnh gia đình, Phương chủ động liên lạc trước với bạn bè và người quen để có sự hỗ trợ trông con khi cần, giúp cả nhà thích nghi dần với nhịp sống mới. Bên cạnh đó, vợ chồng cô cũng chuẩn bị kỹ hồ sơ pháp lý, từ việc hợp pháp hóa toàn bộ bằng cấp và bảng điểm (theo đúng quy trình: từ trường đến cơ quan cấp bằng, tiếp đến là Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ), cho đến xin giấy trích lục kết hôn để thuận tiện cho các thủ tục hành chính khi về nước.

Thời gian đầu về Việt Nam, gia đình Chance buồn và nhớ con, cháu. Mặc dù ông bà không hoàn toàn muốn anh đi xa lâu nhưng không can thiệp mà tôn trọng quyết định của hai vợ chồng.

Về phía gia đình Phương, ban đầu, họ không hoàn toàn hiểu quyết định về Việt Nam của cô vì thấy rằng sự nghiệp ở Mỹ đang rộng mở, sợ về việt nam gặp nhiều thử thách. Tuy nhiên, hai vợ chồng cũng đã thuyết phục gia đình rằng Việt Nam mình cũng đã có nhiều đổi mới về cơ sở vật chất đặc biệt ở các học viên, trung tâm nghiên cứu lớn. Trải nghiệm và được ở gần gia đình cũng quan trọng hơn với đôi trẻ ở thời điểm này nên cuối cùng thì cả hai gia đình cũng đã ủng hộ.

Ở Việt Nam một thời gian, Chance cho biết anh yêu sự hiếu khách, ẩm thực và sự tôn trọng dành cho người lớn tuổi ở đây.

“Người Việt Nam cởi mở và thân thiện, đặc biệt khi họ gặp một người nước ngoài thực sự quan tâm đến đất nước mình và sẵn sàng nỗ lực học, nói tiếng Việt. Những món ăn Việt Nam mà tôi yêu thích nhất là bún chả, bún thang và nem nướng”, anh nói.

Thời gian làm việc tại Việt Nam sẽ mang lại cho Chance cơ hội nghiên cứu các loại cây trồng mới, chẳng hạn như đậu xanh, vốn ít phổ biến ở Mỹ. Bên cạnh đó, anh có thêm kinh nghiệm làm việc với sinh viên trong môi trường đa văn hóa, điều này giúp anh nâng cao khả năng kết nối và giảng dạy cho các nhóm sinh viên đa dạng. Không chỉ vậy, anh có thể xây dựng được những mối quan hệ học thuật quốc tế mới, mang lại lợi ích lâu dài cho cả bản thân mình và các đồng nghiệp Việt Nam.


Gia đình Chance sang Việt Nam du lịch và thăm con cháu.
Ở Mỹ, nhịp sống của gia đình hối hả, Chance làm việc 10-12 tiếng/ngày, còn Phương gần như không có thời gian ăn trưa hay trò chuyện với đồng nghiệp. Tại Việt Nam, cả hai có thời gian ăn trưa, nghỉ ngơi và tận hưởng cuộc sống cân bằng hơn.

Con trai họ cũng được học tiếng Việt mỗi ngày, biết nói những từ đơn giản và hát theo vài bài đồng dao.

“Việc chồng tôi trở thành giảng viên mang ý nghĩa đặc biệt với tôi, bởi đây là nơi có nền tảng đào tạo và nghiên cứu vững chắc trong lĩnh vực nông học để anh tiếp tục phát triển chuyên môn”, Phương nói.

Phương cũng đang tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp phù hợp. Với con trai, hai vợ chồng cố gắng để bé được tiếp xúc và sử dụng tiếng Việt nhiều nhất có thể, giúp phát triển song ngữ một cách tự nhiên.

VietBF@ sưu tập

Nếu quan sát kỹ bàn phím máy tính, nhiều người sẽ nhận ra một chi tiết quen thuộc nhưng hiếm khi được chú ý: phím F và J luôn có một gờ nổi nhỏ. Chi tiết này xuất hiện gần như trên mọi loại bàn phím, từ máy tính để bàn, laptop cho đến bàn phím rời, bất kể thương hiệu hay mức giá.

Dù tồn tại suốt hàng chục năm, không ít người vẫn cho rằng đó chỉ là yếu tố trang trí hoặc dấu hiệu ngẫu nhiên của nhà sản xuất. Thực tế, gờ nổi trên 2 phím này lại giữ vai trò quan trọng trong cách con người tương tác với bàn phím.

Trong kỹ thuật gõ 10 ngón – phương pháp đánh máy tiêu chuẩn được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới – 2 ngón trỏ luôn được đặt lên phím F và J. Đây là vị trí trung tâm của hàng phím cơ sở, nơi các ngón tay bắt đầu di chuyển để gõ những phím khác và sau đó quay trở lại.

Gờ nổi được thiết kế nhằm giúp người dùng xác định vị trí đặt tay bằng cảm giác, không cần phải cúi xuống nhìn bàn phím. Chỉ cần chạm nhẹ vào gờ, người gõ sẽ biết ngay tay mình đã đặt đúng vị trí hay chưa.

Việc định vị này mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Người dùng máy tính có thể gõ nhanh hơn, chính xác hơn và duy trì nhịp đánh máy ổn định. Quan trọng hơn, họ không phải liên tục nhìn xuống bàn phím, từ đó giảm mỏi mắt, cổ và vai khi làm việc trong thời gian dài.

Với những người mới học đánh máy, gờ nổi trên phím F và J đóng vai trò như một “người hướng dẫn thầm lặng”, giúp hình thành thói quen đặt tay đúng chuẩn mà không cần đến hướng dẫn phức tạp.

Gờ nổi trên hai phím này không xuất hiện từ thời điểm máy tính được phát minh mà mãi sau này nó mới được thêm vào. Vào năm 2002,June E Botich - người Naples, Florida, Mỹ, đã sáng tạo ra chi tiết này.Qua thời gian, dù thiết kế bàn phím ngày càng mỏng, phím bấm ngày càng phẳng và công nghệ liên tục thay đổi, gờ nổi trên phím F và J vẫn không bị loại bỏ, bởi hiệu quả của nó đã được chứng minh qua thời gian.

Hiện nay, nhiều người gõ phím bằng thói quen cá nhân thay vì theo kỹ thuật mười ngón. Điều này khiến họ vẫn thấy gờ nổi nhưng không hiểu rõ về công dụng của chúng. Chỉ đến khi học đánh máy bài bản, hoặc khi sử dụng bàn phím trong thời gian dài, người dùng mới nhận ra rằng chi tiết nhỏ này thực sự tạo ra khác biệt.

Trong thế giới công nghệ ngày càng phức tạp, gờ nổi trên phím F và J là minh chứng cho giá trị của những chi tiết nhỏ nhưng thông minh. Cho đến nay, đây vẫn được xem là một tiêu chuẩn thiết kế mang tính toàn cầu.

(Tổng hợp)

Sau vụ việc của shipper này, nhiều người cho rằng đây là "ly trà đắt nhất lịch sử" ngành F&B.

Tháng 3/2025, vụ kiện đòi bồi thường với số tiền lên tới 50 triệu USD (khoảng 1,3 nghìn tỷ đồng) của một shipper giao hàng, đã khiến cộng đồng xứ cờ hoa không khỏi xôn xao.

Nguyên đơn trong vụ kiện này là Michael Garcia, một shipper giao hàng làm việc cho nền tảng Postmates. Theo hồ sơ vụ án, vào ngày 8/2/2020, Garcia đến một cửa hàng Starbucks tại Los Angeles (Mỹ) để nhận đơn hàng gồm 3 cốc trà nóng cỡ Venti (size lớn).

Khi nhận đồ uống tại bàn dành cho shipper, anh được nhân viên Starbucks đưa cho một khay giấy đựng 3 cốc trà. Tuy nhiên, ngay khoảnh khắc đó, một cốc trà đã rơi thẳng xuống người Garcia, đồng thời nắp của một cốc khác bật ra, khiến trà nóng đổ lên đùi.

Hậu quả của tai nạn này được phía luật sư của Garcia mô tả là đặc biệt nghiêm trọng. Garcia bị bỏng độ 3 ở đùi trong và bộ phận nhạy cảm, dẫn tới những tổn thương vĩnh viễn. Luật sư đại diện của anh - ông Nick Rowley cho biết trong thông cáo báo chí: Cuộc sống của Garcia "đã thay đổi mãi mãi" kể từ sau tai nạn. Theo ông Rowley, Garcia phải trải qua hai ca ghép da tại Trung tâm Bỏng Grossman, và cho đến nay, bất kỳ sự cọ xát nào ở vùng bị thương cũng đều gây đau đớn kéo dài.

Trong quá trình xét xử, đội ngũ luật sư của Garcia lập luận rằng nhân viên Starbucks đã không cố định cốc trà một cách an toàn trong khay đựng, dẫn đến việc đồ uống bị rơi khi giao cho khách. Một đoạn video do văn phòng luật của Rowley cung cấp cho thấy cảnh các nhân viên Starbucks chuẩn bị đồ uống, cũng như khoảnh khắc cốc trà đổ xuống người Garcia. Đoạn video này được trình trước tòa như một bằng chứng quan trọng nhằm chứng minh sự bất cẩn trong khâu phục vụ.

Bồi thẩm đoàn cuối cùng đã đứng về phía Garcia, đồng ý rằng cửa hàng Starbucks có lỗi trong vụ việc và đưa ra phán quyết: Starbucks phải bồi thường cho Garcia khoản tiền 50 triệu USD. Theo luật sư của Garcia, số tiền này không thể bù đắp hoàn toàn những tổn hại mà anh phải gánh chịu, nhưng là bước đi cần thiết để buộc Starbucks chịu trách nhiệm về việc coi nhẹ an toàn của khách hàng và đối tác giao hàng.

Phát biểu sau phán quyết, luật sư Nick Rowley nhấn mạnh: "Không có khoản tiền nào có thể xóa bỏ những tổn thương nghiêm trọng và vĩnh viễn mà Garcia phải chịu đựng. Tuy nhiên, phán quyết của bồi thẩm đoàn là một bước quan trọng để buộc Starbucks chịu trách nhiệm vì đã phớt lờ an toàn và không chấp nhận trách nhiệm đối với sai sót của mình".

Về phía Starbucks, tập đoàn này cho biết sẽ kháng cáo phán quyết của tòa. Trong một tuyên bố chính thức, Starbucks bày tỏ sự cảm thông với Garcia nhưng không đồng tình với kết luận của bồi thẩm đoàn.

"Chúng tôi cảm thông với ông Garcia, nhưng chúng tôi không đồng ý với quyết định cho rằng Starbucks có lỗi trong sự việc này, và mức bồi thường như vậy là quá cao" - Đại diện Starbucks cho biết. Doanh nghiệp này cũng khẳng định họ "luôn cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn cao nhất" tại tất cả các cửa hàng.

Vụ kiện của Garcia nhanh chóng được so sánh với vụ kiện cà phê McDonald's nổi tiếng vào đầu những năm 1990. Năm 1992, Stella Liebeck, khi đó 79 tuổi, bị bỏng nặng sau khi cà phê McDonald's đổ lên người. Dù thường bị công chúng nhắc tới như một vụ kiện "vô lý", các bằng chứng tại tòa khi đó cho thấy cà phê của McDonald's được phục vụ ở nhiệt độ cao hơn đáng kể so với nhiều nhà hàng khác.

Theo Luật Bồi thường Dân sự Mỹ, đã có ít nhất 700 trường hợp khách hàng bị bỏng do cà phê McDonald's trước khi vụ việc của Liebeck xảy ra, nhưng chuỗi đồ ăn nhanh này vẫn không thay đổi chính sách giữ nhiệt độ cà phê. Ban đầu, Liebeck chỉ yêu cầu McDonald's chi trả chi phí y tế, nhưng sau khi bị từ chối, bà mới quyết định khởi kiện. Bồi thẩm đoàn khi đó trao cho bà 2,7 triệu USD (khoảng 71 tỷ đồng) tiền bồi thường mang tính trừng phạt, dù sau đó thẩm phán đã giảm mức này và hai bên đạt được thỏa thuận ngoài tòa với số tiền không được công bố.

So với vụ McDonald's, vụ kiện của Michael Garcia cho thấy các doanh nghiệp lớn vẫn có thể đối mặt với những phán quyết đắt giá nếu bị xác định là coi nhẹ an toàn trong quá trình phục vụ. Đồng thời, nó cũng phản ánh những rủi ro tiềm ẩn mà lực lượng shipper - những người ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế giao hàng, phải đối mặt mỗi ngày.

VietBF@sưu tập

Có những vụ án không cần cập nhật mới để gây ám ảnh. Chỉ cần một khung hình camera chuông cửa, một chiếc hộp carton, một bộ đồng phục nâu quen mắt… là đủ khiến người ta rùng mình. Vụ “UPS giả” xảy ra từ ngày 26/1/2024, vậy mà cứ đến mùa lễ, mùa mua sắm online, cộng đồng lại chia sẻ rần rần như một lời nhắc: cửa nhà không phải nơi thử vận may.

Nó “hâm nóng” không phải vì tò mò, mà vì quá sát sườn. Ai ở Mỹ mà chưa từng nghe tiếng gõ cửa của shipper? Ai chưa từng đứng sau cánh cửa, ngó qua camera, đắn đo vài giây giữa lịch sự và cảnh giác?

Ba người lớn gục xuống, hai đứa trẻ nhỏ chứng kiến
Theo những thông tin được chia sẻ lại, ba nạn nhân thiệt mạng là:
Shannon Patricia Jungwirth (còn được nhắc là Shannon Patricia Trejo), 42 tuổi.
Mario Alberto Trejo Estrada, 39 tuổi – chồng của Shannon.
Jorge Alexander Reyes-Jungwirth (còn được nhắc là Jorge Reyes-Jungwirth), 20 tuổi – con trai riêng của Shannon.

Thảm kịch xảy ra tại nhà riêng ở khu 200 block của 94th Avenue Northwest, Coon Rapids. Nhóm gây án gồm Alonzo Pierre Mingo và hai đồng phạm (được nhắc là anh em Shumpert) giả danh nhân viên UPS, tìm cách lừa chủ nhà mở cửa. Khi cửa vừa hé, bạo lực ập vào ngay như một cơn gió độc: xông vào đòi tiền, rồi nổ súng. Camera trong nhà được cho là ghi lại cảnh Shannon và Jorge bị bắn; Mario bị bắn khi chống cự.

Đau nhất là: trong nhà còn hai đứa trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các em không bị thương, nhưng chứng kiến toàn bộ cảnh tượng. Có những nỗi sợ không cần chạm vào da thịt, chỉ cần chạm vào đôi mắt.

Động cơ tiền bạc/ma túy và cái giá “tù chung thân không ân xá”
Động cơ được nhắc đến liên quan tranh chấp tiền bạc hoặc ma túy, thậm chí có thông tin một nạn nhân từng bị điều tra về bán ma túy bất hợp pháp. Nhưng dù lý do là gì, súng đã bóp cò thì mọi “lý do” chỉ còn là rác rưởi trên bàn công lý.

Mingo bị tuyên có tội bốn cáo trạng giết người cấp độ 1 và nhận án tù chung thân không ân xá (life without parole). Hai đồng phạm cũng nhận mức án nặng tương tự. Bản án có thể khép lại một hồ sơ, nhưng không thể “khép” lại ký ức của những đứa trẻ và người thân còn sống.

Mùa lễ mua hàng online: 5 điều nhỏ để giữ bình yên lớn

Không mở cửa khi không có lịch giao, hoặc không chắc đó là ai.

Có thể yêu cầu để hàng trước cửa; ai đúng shipper thì… để được.

Kiểm tra camera chuông cửa, hỏi danh tính qua cửa, đừng ngại “bất lịch sự”.

Nghi ngờ thì gọi hãng giao hàng để xác nhận, hoặc nhờ hàng xóm đứng cùng.

Thấy bất thường: gọi 911. Đừng “cố lịch sự” với nguy hiểm.

Xin chia buồn với gia đình nạn nhân, và xin cầu mong hai đứa trẻ nhỏ sớm được nâng đỡ bằng một vòng tay đủ ấm để đi qua biến cố quá lạnh. Còn với chúng ta, nhất là mùa lễ: đừng biến cánh cửa nhà mình thành “quầy tiếp tân” cho người lạ. Kẻ xấu thích nhất là sự cả tin. Mình thì chỉ cần nhớ một điều rất đời: cẩn thận không phải vì mình đa nghi—mà vì mình còn muốn về nhà bình yên sau mỗi lần nghe tiếng gõ cửa.