Sáng ngày 30/6/2025, tấm biển “Phường Sài G̣n” - nơi đặt trụ sở mới của phường Sài G̣n sau khi sáp nhập chính thức được mở, nhiều người dân đă đến check-in, chụp h́nh kỷ niệm khoảnh khắc này. Cái tên “Sài G̣n” trở lại sau 50 năm, chỉ khác là trước đây mang tên thành phố, bây giờ mang tên phường.
Phường Sài G̣n mới chính thức hoạt động từ ngày 01/7/2025, đặt địa điểm tại trụ sở uỷ ban Quận 1 cũ trên đường Lê Duẩn. Phường có diện tích hơn 3.000 km2 với dân số hơn 47.000 người trên cơ sở sáp nhập của phường Bến Nghé, một phần phường Đa Kao và một phần phường Nguyễn Thái B́nh.
Phường Sài G̣n nằm trên phần diện tích chủ yếu của thành Sài G̣n xưa, được bao quanh bởi hai con sông Sài G̣n và kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Nơi có nhiều các địa điểm nổi tiếng như Thảo Cầm Viên, Nhà thờ Đức Bà, Nhà hát thành phố, bùng binh Lê Lợi, đường Nguyễn Huệ, UBND thành phố hay c̣n gọi là Ṭa đô chánh Sài G̣n trước đây…
Tên gọi và địa danh “Sài G̣n” xuất hiện từ thế kỷ 17 khi người Việt mở cơi xuống phía nam. Đến thời pháp thuộc th́ chính thức được đặt tên Sài G̣n năm 1862 và trở thành thủ phủ của xứ Nam Kỳ. Thời Việt Nam Cộng Ḥa từ năm 1954 đến năm 1975, gọi là Thủ đô Sài G̣n hoặc Đô thành Sài G̣n. Từ ngày 2/7/1976 đổi tên là TP.HCM.
Trước năm 1975, Sài G̣n từng được ví là “Ḥn ngọc Viễn Đông”, là thành phố nổi tiếng, phồn hoa đô hội và rất phát triển trên mọi lănh vực từ kinh tế, văn hoá, âm nhạc, quy hoạch đô thị… Sau khi những người cộng sản chiếm được miền nam, Sài G̣n tan hoang, hàng triệu người phải rời bỏ không sống được dưới chế độ mới. Họ phải rời bỏ quê hương nhưng cái tên Sài G̣n vẫn c̣n in sâu trong kư ức của hàng triệu người con xa xứ.
Ngày nay, đa số người dân đều gọi thành phố với cái tên ngắn gọn và thân thương là Sài G̣n, c̣n cái tên TP.HCM chỉ là trên giấy tờ hành chính mà thôi.
Việc đặt tên phường mới sau sáp nhập là Sài G̣n cũng có nhiều ư kiến khác nhau. Có người cho rằng, đặt tên Sài G̣n trở lại dù là tên phường thôi cũng được, c̣n hơn không đặt. C̣n có người nói rằng, tên Sài G̣n phải đặt cho thành phố như xưa mới xứng tầm. C̣n bạn nghĩ sao về tên gọi này?
Vơ Tuấn