Những cảnh báo về sóng thần thường khiến chúng ta nghĩ ngay đến những con sóng cực lớn, cao hàng chục mét. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngay cả sóng thần chỉ cao 1 m cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Sóng thần ập vào bờ biển Nhật Bản sau động đất ở Nga Ảnh: Asahi.
Trên X, tác giả người Nhật Bản Nobushiro Masaki đă lên tiếng cảnh báo về mối hiểm họa từ những con sóng thần "nhỏ". Ông nhấn mạnh rằng người dân không nên chủ quan trước những đợt sóng cao khoảng 1 mét, bởi chúng vẫn đủ sức gây ra thiệt hại nghiêm trọng.
"Cảnh báo sóng thần đă được ban hành ở nhiều khu vực khác nhau của Nhật Bản do trận động đất lớn gần Bán đảo Kamchatka, dự kiến sẽ gây ra sóng thần cao khoảng 1 m. Đừng đánh giá thấp nó. Sóng thần cao 1 m đủ để cuốn trôi một chiếc xe hơi. Người dân ở các vùng ven biển nên đặc biệt cẩn thận!", ông đăng tải trên X. Bài đăng của ông Masaki đă nhận hơn 1,1 triệu lượt xem.
Thực tế cho thấy trong lịch sử, nhiều trận sóng thần dù không tạo ra sóng cao vẫn gây ra hậu quả rất nặng nề.
Sóng thần là một chuỗi những đợt sóng dài, h́nh thành do lượng lớn nước bị dịch chuyển, thường là bởi động đất dưới đáy biển. Khi những con sóng này tiến vào vùng nước nông (gần bờ), năng lượng của chúng không mất đi mà thậm chí c̣n mạnh hơn.
H́nh ảnh được tác giả Masaki đăng tải cho thấy cơn sóng thần 1m có thể cuốn theo đất, đá, kim loại và gỗ. Ảnh: Nobushiro Masaki/X.
Ông Brian Shiro, chuyên gia về địa chất tại Trung tâm Cảnh báo Sóng thần Thái B́nh Dương (PTWC) của Cơ quan Quản lư Hải dương và Môi trường Mỹ (NOAA), nhấn mạnh rằng điều đáng sợ không chỉ ở chiều cao con sóng. Quan trọng hơn là sức đẩy cực lớn, khối lượng nước khổng lồ và tốc độ ḍng chảy mà sóng thần mang theo.
"Ngay cả sóng thần cao 1 mét cũng có thể tạo ra ḍng nước cực mạnh, đủ sức hất văng người, cuốn trôi xe cộ và phá hủy các công tŕnh ven biển không vững chắc", ông Shiro cho hay.
Minh chứng rơ ràng nhất cho sự nguy hiểm của sóng thần "nhỏ" là sự kiện sóng thần Tohoku năm 2011 tại Nhật Bản. Dù tâm chấn động đất gây ra những con sóng cao đến vài chục mét ở một số nơi, nhưng ở những vùng xa hơn, sóng chỉ cao vài mét.
Tuy nhiên chính những con sóng "nhỏ" này đă giết chết hàng ngh́n người và gây thiệt hại tài sản khổng lồ. Nhiều người dân, v́ chủ quan khi thấy độ cao sóng không quá lớn, đă chậm trễ trong việc sơ tán, dẫn đến những hậu quả đau ḷng.
Một ví dụ khác là trận sóng thần ở Palu, Indonesia năm 2018. Sau trận động đất mạnh, các báo cáo ban đầu cho thấy sóng chỉ cao khoảng 1,5- 2 m. Tuy nhiên, v́ khu vực này có vịnh hẹp và cả hiện tượng lở đất dưới biển, những con sóng tưởng chừng không quá lớn đó lại tạo ra ḍng chảy cực mạnh.
Chúng đă quét sạch các khu dân cư ven biển, khiến hơn 4.000 người chết hoặc mất tích. Điều này cho thấy, ngay cả khi sóng không quá cao theo báo cáo, th́ địa h́nh và các yếu tố khác vẫn có thể làm tăng sức phá hủy của chúng lên rất nhiều.
Các chuyên gia về sóng thần luôn khuyên rằng, khi có cảnh báo sóng thần, dù sóng dự kiến cao hay thấp, mọi người đều phải hành động ngay lập tức. Giáo sư Kenji Satake, một nhà nghiên cứu hàng đầu về động đất và sóng thần của Nhật Bản, đă đặc biệt nhấn mạnh điều này.
"Điều tệ nhất chính là sự chủ quan. Sóng thần không phải lúc nào cũng là một bức tường nước khổng lồ. Đôi khi, nó chỉ là một ḍng chảy mạnh bất ngờ. Mọi người cần di tản đến nơi cao hơn ngay lập tức khi có cảnh báo, đừng chờ đến khi nh́n thấy sóng mới đi", ông Satake cho biết.
VietBF@ sưu tập