Cuộc họp 4 bên giữa lănh đạo chính phủ các nước Đức, Pháp, Nga, Ukraine tại Kazakhstan dự kiến vào 15.1 đă không thể diễn ra theo đúng dự kiến do cuộc họp cấp ngoại trưởng tại Berlin hôm 12.1 đổ bể. Rất có thể Nga sẽ bắt Ukraine trả giá đắt v́ “phá” cuộc họp 4 bên.
Nga và Ukraine sẽ lại căng thẳng với nhau
Theo giới phân tích, chính thái độ cứng rắn của Ukraine đă khiến cuộc họp 4 bên cấp ngoại trưởng bế tắc. Sự cứng rắn của Ukraine phù hợp với quan điểm của Mỹ và được Mỹ trao quà bằng việc bảo lănh cho vay 2 tỷ USD thông qua IMF. Tuy nhiên, Nga sẽ khiến Ukraine phải trả cái giá đắt hơn và khoản vay được Mỹ giúp đỡ cũng không trang trải nổi.
Như đă biết, hồi tháng 10, dưới sự chủ tŕ của EU mà thật ra là Đức và Pháp, Nga đă đồng ư nối lại việc cung cấp khí đốt cho Ukraine trong mùa đông này. Đổi lại, Ukraine phải thanh toán cho Nga 3,1 tỷ USD tiền nợ mua khí đốt từ thời gian trước và phải thanh toán trong năm 2014. Cho đến giờ Ukraine mới chỉ thanh toán được một phần.
Nhưng năm 2015 đă sang đến tuần thứ 3 mà Nga chưa hối Ukraine phải trả tiền khí đốt. Có thể hiểu rằng Nga muốn để chính quyền Ukraine “dễ thở” trước cuộc họp 4 bên. Tuy nhiên, phản ứng của Ukraine trong cuộc họp ở Berlin vừa qua đáng để Nga thất vọng.
Ngoài ra, Ukraine c̣n nợ Nga 3 tỷ USD tiền trái phiếu từ thời ông Yanukovych hồi cuối năm 2013. Theo Nga, họ có thể đ̣i nó trước thời hạn vào cuối năm ngoái nhưng họ cũng không làm vậy. Tại sao Nga có thể đ̣i Ukraine tiền trái phiếu ngay từ lúc này?
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga Anton Siluanov tuần trước nói rằng Ukraine đă vi phạm một số điều khoản trong hợp đồng vay Nga 3 tỷ USD. Điều đó cho phép Nga đ̣i Ukraine lại số tiền đă cho vay trước thời hạn.
Tổng thống Nga, Vladimir Putin cũng từng nói Nga không muốn tận dụng lúc Ukraine khó khăn để đ̣i số tiền đă cho láng giềng vay v́ biết chắc chuyện đó sẽ làm nền kinh tế Ukraine sụp đổ - điều mà điện Kremlin không hề mong muốn.
C̣n giờ th́ sẽ khác. Báo chí Nga đă nhắc lại những khoản nợ mà Ukraine vay Nga. Trong năm 2015, nếu Nga ráo riết đ̣i những món nợ này một lúc th́ đó là bài toán khó cho chính quyền Poroshenko.
Theo giới phân tích, trước khi cuộc họp cấp bộ trưởng 4 bên diễn ra ở Berlin hôm 12.1, thủ tướng Đức Angela Merkel đă tiếp thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk khi ông công du Đức và đồng ư cho vay 500 triệu euro để chính quyền Ukraine có ngân sách hoạt động. Đổi lại, Ukraine cần có thái độ mềm dẻo khi tham gia cuộc họp 4 bên.
Tiếp đến, tổng thống Petro Poroshenko khi sang Pháp là để tham gia tưởng nhớ các nạn nhân vụ khủng bố tại Paris, đă được họp riêng với tổng thống Pháp Francois Hollande và bà Merkel. Cuộc họp riêng nhằm để đả thông tư tưởng cho Ukraine. Mọi nỗ lực của Pháp, Đức và sự ưu ái trong chính sách đ̣i nợ của Nga đă không được Ukraine đáp lại như mong đợi.
Theo Interfax, vào buổi chiều hôm 12.1, ít giờ trước khi cuộc họp ngoại trưởng 4 bên tại Berlin, Mỹ thông báo khẩn cấp việc chấp thuận bảo lănh cho chính quyền Ukraine vay 2 tỷ USD (thông qua IMF) trong cả năm 2015 và 1 tỷ USD sẽ được giải ngân ngay trong 6 tháng đầu năm. Sau khi được Mỹ bảo lănh cho vay, cuộc họp của 4 ngoại trưởng bế tắc và khủng hoảng tại Ukraine cũng đi vào ngơ cụt.
MTG