Ngày Phụ nữ VN 20.10 vừa qua, trên mạng VN lan truyền tấm hình một lính Mỹ đứng nhìn người mẹ đang cho con bú (hình 1), kèm câu chuyện kể về người nữ anh hùng: Rằng chị là du kích Nguyễn Thị Tư, quê ở Vĩnh Hưng, Bạc Liêu, vợ 1 xã đội trưởng vừa hy sinh trong đợt chiến đấu chống càn trước đó. Lính Mỹ ngụy bắt được chị, tra tấn dã man mà không moi được gì, bèn lôi chị đi bắn.Trước cái chết cận kề, chị bình tĩnh nói: "Đợi tao cho con tao bú rồi chúng mày muốn bắn muốn giết thì tùy". Sau đó chị bị hành quyết ở ngay sau vườn nhà.
Ngay lập tức câu chuyện lan tràn và lấy đi nước mắt của không ít người nhẹ dạ cả tin. Gọi là nhẹ dạ vì ảnh rất sắc nét; chỉ cần nhìn vào tư thế người phụ nữ tóc búi gọn gàng, quần áo sạch sẽ, tư thế khoan thai cho con bú- chẳng ai thấy dấu vết của sự tra tấn dã man đâu cả. Bọn cuồng ngu thì được dịp kích động hận thù Mỹ ngụy trên mọi diễn đàn với đủ lời lẽ quá khích tục tĩu. Một vài “nhà thơ” còn tranh thủ mần thơ ca ngợi chẳng tiếc lời như Nguyễn Đình Hùng (hình 2)- dù tôi đã có comments nói rõ nhưng vẫn giữ lấy sự ngu muội bằng cách xóa đi comments chứ nhất định không xóa hoặc chú thích lại tấm hình.
Thực hư về nhân vật Nguyễn Thị Tư ở đây tôi không bàn đến, nhưng việc gán ghép nhân vật nữ anh hùng với một tấm ảnh nổi tiếng mà nội dung chẳng liên quan gì quả là một việc làm ngu xuẩn đáng ngạc nhiên. Thực ra nguyên thủy đây là tấm hình của phóng viên chiến trường người Anh Larry Burrows, chụp một anh lính trẻ Mỹ tò mò nhìn một người đàn bà nhà quê đang cho con bú ở Đăk Tô- Tân cảnh đầu năm 1970, được đăng lên trang bìa của tạp chí Telegraph Magazine Anh quốc số ra ngày 1/5/1970 (hình 3).
Bức ảnh mô tả khoảnh khắc bình yên của chiến tranh, người mẹ chỉ chăm chắm vào đứa con, đứa nhỏ bình thản bú mẹ và lơ mơ trong giấc ngủ; còn người lính Mỹ còn quá trẻ với gương mặt vừa có vẻ lạ lẫm vừa trông thật buồn. Dưới ảnh còn ghi lời bình của Vive la Liberté: “Và trong cái hoang vu lặng lẽ của buổi chiều tàn, giữa ngôi làng đổ nát kia, tôi tưởng tượng rằng vẫn còn một người đàn bà không rõ mặt mũi vẫn ẩn nhẫn ngồi ôm đứa con ru cho bú. Phải chăng vẫn còn hình ảnh an ủi tuyệt đẹp và ngàn năm của ý nghĩa tồn sinh nhân loại. Đó là sự sống thách thức và cũng là tha thứ bao dung đối với cả cuộc chiến tranh dài đằng đẵng và vô ích này, với những tàn phá vô tri của con người và khí giới bom đạn”. Ảnh gốc còn được đăng trên trang ảnh Larry Burows với lời chú thích đùa bằng tiếng anh:"Hình như tay súng này cũng đang muốn ăn trưa "- Một câu đùa giỡn mang tính cách hài hước Ăng-lê của tác giả mà thôi.
Larry Burows sau này tử nạn ở chiến trường Hạ Lào 1971. Ông được vinh danh bởi nhiều giải thưởng ảnh và báo chí quốc tế, đã để lại cả một tư liệu ảnh đồ sộ, quý giá về chiến tranh Việt nam giai đoạn 1964-1971.
Như Ý