Quan hệ Mỹ - Iran đang là tâm điểm dư luận khi nguy cơ chiến tranh giữa họ đang hiển hiện. Đang có thông tin Mỹ sẽ tấn công Iran vào tháng tới, trong khi quan chức Úc, Mỹ nói sắp đánh cơ sở hạt nhân Iran trong khi Úc có thể đóng vai tṛ nhất định. Đây có lẽ là bước leo thang mới trong chuỗi khẩu chiến Mỹ-Iran hơn là choảng nhau thực sự.
Điểm đáng chú ư của kế hoạch chưa được bờ kia Đại Tây Dương xác nhận là sẽ không chỉ ḿnh Mỹ dính líu. Trong khuôn khổ hiệp ước t́nh báo mang tên Ngũ Nhăn (Five Eyes), vài trong năm quốc gia thành viên có thể nhúng tay ở mức độ khác nhau. Hệ thống quốc pḥng Úc sẽ giúp định vị mục tiêu và t́nh báo Anh làm tương tự để tăng độ xác thực. Không thấy nói Canada và New Zealand động thủ.
Trước đó, Mỹ-Iran khẩu chiến chớp nhoáng tệ hơn cuộc Mỹ-Triều. Tổng thống Hassan Rouhani doạ phát động “mẹ của các cuộc chiến tranh”. Tổng thống Donald Trump tức th́ dù đang đêm với hai lần nhắc lại “Đừng bao giờ”. Tất cả đều được in hoa: “Đừng bao giờ dọa Mỹ lần nữa hoặc ông sẽ lănh đủ hậu quả những thứ mà vài nước từng hứng chịu trong lịch sử. Chúng tôi không c̣n ở vị thế chấp nhận những ngôn từ loạn trí bạo lực và chết chóc của ông nữa. Hăy coi chừng”. Ngoại trưởng Iran ném đá lại cũng in hoa “Hăy coi chừng”.
Không loại trừ kịch bản chiến tranh với nhiều nhiều yếu tố tiềm năng. Dù gây tranh căi, Trump đang thuận lợi khi tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất 13 năm, đạt 4,1% liên tiếp hai quư vừa rồi; 72% doanh nghiệp hứa tăng lương công nhân. Chiến tranh cũng có thể giúp ông át tai tiếng tệ hại sau thượng đỉnh Mỹ-Nga ở Helsinki hôm 16/7. C̣n Iran phân hoá mạnh kể từ cách mạng 1979 khởi đầu thù nghịch dai dẳng với phương tây, nhất là Mỹ. Giữa tháng 6, biểu t́nh khắp 142 thành phố trong lúc kinh tế suy thoái do gánh nặng chiến tranh uỷ nhiệm ở Syria và Yemen cũng như hỗ trợ các phái chống Israel. Bên ngoài là cuộc phô trương lực lượng ở Paris, Pháp, với 100.000 người do Hội đồng Quốc gia Kháng chiến Iran tổ chức.
Song về tổng thể, Trump có vẻ thích vơ miệng là chính để nắn gân đối phương. Mười tám tháng qua chứng kiến không ít lần Trump thành công với ngón này. Bằng chứng của xu thế ấy là ông lại vừa đột ngột để ngỏ “kư một thoả thuận với Iran”. Bên cạnh đó, tṛ chuyện 90 phút bí mật Trump-Putin có thể chứa đựng giải pháp hăm xung đột Mỹ-Iran. Dù bác thẳng thừng khả năng “thoả thuận mới”, Iran cũng thừa biết thiệt hại thế nào nếu vượt ngưỡng chịu đựng. Người Ấn nói bất cứ điều ǵ xảy ra cũng chính là điều nên xảy ra và phải xảy ra. Dù thế, một Iran phi chiến địa luôn được mong đợi.
VietBF © sưu tập