Ngay sau khi tư pháp Trung Quốc kết án tử h́nh Robert Lloyd Schellenberg, công dân Canada, về tội buôn ma túy, khiến chính phủ Ottawa kêu gọi công dân Canada phải hết sức "cẩn trọng" khi đến Trung Quốc trước "nguy cơ luật lệ địa phương được áp dụng tùy tiện", làm cho đại diện chính phủ Trung Quốc phải lên tiếng trước chỉ trích của thủ tướng Justin Trudeau về bản án tử h́nh đối với công dân Canada Robert Lloyd Schellenberg.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh (Ảnh: AP)
Ông Schellenberg, 36 tuổi, bị ṭa án tại thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc kết án tử h́nh hôm 14/1 với tội danh buôn bán ma túy.
Thủ tướng Trudeau ngay sau đó đă chỉ trích Bắc Kinh tùy tiện sử dụng bản án tử h́nh và bày tỏ "vô cùng quan ngại", cũng như kêu gọi cộng đồng quốc tế thể hiện thái độ quan ngại với hành động của Trung Quốc.
"Chúng tôi luôn đi theo chính sách ḥa giải án tử h́nh cho công dân Canada tại bất kỳ địa điểm nào trên thế giới và trường hợp này cũng thế, ông Trudeau nói. "Việc Trung Quốc tuyên bản án tử h́nh với một công dân Canada khiến chính phủ [Canada] vô cùng quan ngại."
Đáp lại phản ứng của thủ tướng Canada, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc bà Hoa Xuân Oánh gọi đây là phát biểu sai lầm.
"Chúng tôi không biết trước khi nói những lời này, nhân vật liên quan từ phía Canada (chỉ ông Trudeau-PV) liệu đă nghiêm túc đọc lại những thông tin liên quan về bản án do Ṭa án nhân dân trung cấp thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, ban hành hay chưa? Liệu đă nghiêm túc t́m hiểu luật pháp liên quan của Trung Quốc chưa?" - bà Hoa nói.
Bà Hoa cho hay, thông tin do ṭa án công bố liên quan đến vụ ông Schellenberg "hết sức cụ thể và tường tận", theo đó "bị cáo Schellenberg tham gia vào hoạt động buôn bán ma túy quốc tế có tổ chức, câu kết cùng người khác buôn lậu 222.035 kg ma túy đá, cấu thành tội danh buôn lậu ma túy. Hành vi phạm tội do cơ quan công tố cáo buộc là rơ ràng, có đầy đủ chứng cứ".
"Tội phạm về ma túy là hành vi phạm tội nghiêm trọng mà thế giới công nhận, gây nguy hại lớn cho xă hội, các quốc gia đều pḥng chống nghiêm ngặt. Trung Quốc cũng xử lư không khoan nhượng tội phạm ma túy," bà Hoa Xuân Oánh lư giải về án tử h́nh đối với công dân Canada.
"Những nhân vật liên quan phía Canada có phát ngôn khuyết thiếu tinh thần pháp trị tối thiểu. Chúng tôi bày tỏ bất b́nh mạnh mẽ đối với điều này. Chúng tôi thúc giục Canada tôn trọng pháp trị, tôn trọng chủ quyền tư pháp của Trung Quốc, sửa chữa sai lầm, ngưng những phát ngôn vô trách nhiệm."
Trong khi căng thẳng ngoại giao hai nước chưa hạ nhiệt, chính phủ Canada đă phải ban hành một cảnh báo đến công dân nước này, trong đó yêu cầu người dân Canada ở Trung Quốc "thận trọng cao độ trước mối đe dọa từ vấn đề chấp pháp tùy tiện ở nước sở tại". Canada cũng cảnh báo những công dân đang có ư định tới Trung Quốc nên thận trọng.
Bắc Kinh cũng có động thái tương tự ngày 15 khi ra cảnh báo về việc "phát sinh sự cố công dân Trung Quốc bị cơ quan hành pháp Canada bắt giữ tùy tiện theo yêu cầu của nước thứ ba". Theo thông báo này, "Bộ ngoại giao và Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada cảnh báo công dân Trung Quốc lưu ư t́nh trạng bản thân, đánh giá đầy đủ rủi ro khi du lịch tới Canada, thận trọng khi đến Canada trong thời gian này", đồng thời cung cấp các số điện thoại khẩn cấp để liên hệ hỗ trợ lănh sự.