Mấy thằng bạn Úc đi Việt Nam về kể đủ thứ chuyện.
Ḿnh hỏi một đứa: "mày đi Việt Nam, cái ǵ làm cho mày ngạc nhiên nhất?"
Nó trả lời không hề đắn đo: "quán nhậu!".
Ḿnh hỏi: "Tại sao mày ngạc nhiên chuyện quán nhậu?"
Nó nói: "Tao đi gần hết thế giới, chưa thấy có quốc gia nào nhiều quán nhậu như ở Việt Nam. Tao đi từ Hà Nội vô tới Sài G̣n, dừng lại ở Huế, Hội An, Đà Nẵng, Nha Trang, Vũng Tàu, không có thành phố nào mà không tràn ngập quán nhậu. Ở Ireland, nơi tao sinh ra và ở Úc, quê hương thứ hai của tao, mỗi thị trấn chỉ có một cái pub và dăm ba cái club, có thị trấn không có club. Đó là Úc và Ireland được xếp loại là dân uống rượu có tầm cỡ thế giới. Ở Việt Nam th́ pub và club khắp nơi."
Ḿnh hỏi: "mày nghĩ quán nhậu ở Việt Nam nhiều như vậy là không tốt?"
Nó đáp: "tất nhiên! một xă hội mà thanh niên và thiếu nữ không biết đi đâu, không biết làm ǵ khác ngoài việc đi vào quán nhậu th́ đó là biểu hiện của sự bế tắc ở cấp độ từng cá nhân và nếu có vô số những đám đông với những cá nhân như vậy, đó là sự bế tắc của cả xă hội. Họ t́m đến với cồn để tạm quên những vấn đề trước mắt."
Ḿnh hỏi thêm: "vậy th́ mấy cái chỉ số đo lường hạnh phúc các quốc gia là sai?"
Nó nói: "đúng và sai. Đúng ở chỗ, dân Việt Nam tỏ vẻ hạnh phúc khi họ ngồi trước ly bia và tạm quên những thử thách trước mắt nhưng sai ở chỗ, họ vẫn phải đối diện với những thử thách sáng hôm sau."
-------------------
Ḿnh tự hỏi, tại sao một thằng Úc tḥi ḷi có thể thấy và có thể nhận xét về xă hội Việt Nam ở mức độ bản chất như vậy?
(Hoàng Ngọc Diêu)