Đề xuất gây tranh căi về việc t́nh nguyện viên đưa virus vào cơ thể sẽ giúp chứng minh vaccine có hiệu quả.
Mọi loại vaccine, nếu muốn được cấp phép lưu hành, đều phải trải qua quá tŕnh thử nghiệm lâm sàng trên người và chứng minh hiệu quả. Tuy nhiên, quá tŕnh thử nghiệm lâm sàng không nhất thiết phải làm trên người đă bị nhiễm virus.
Đó chính là ư tưởng mà các nhà dịch tễ và toán học tại Mỹ đang đề xuất: Đưa virus vào người trẻ, khỏe mạnh và thử nghiệm vaccine trên cơ thể họ để chứng minh hiệu quả. Theo MIT Technology Review, đứng đầu đề xuất này là nhà dịch tễ học Marc Lipsitch thuộc Đại học Harvard, cùng chuyên gia đạo đức y học Nir Eyal của Đại học Rutgers và nhà thống kê Peter Smith của trường y khoa London.
Mặc dù vaccine đă được thử nghiệm trên người, các thử nghiệm lâm sàng vẫn cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo giảm thiểu tác dụng phụ. Kháng nguyên bên trong vaccine thường là virus bị làm suy yếu hoặc bất hoạt. Việc chủ động đưa virus vào cơ thể để nhiễm bệnh được coi là vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức y khoa trong nhiều trường hợp. Chính các tác giả nghiên cứu cũng thừa nhận rủi ro.
"Việc đưa virus vào cơ thể t́nh nguyện viên sẽ đem đến các rủi ro như bệnh nặng hoặc có thể là cái chết", nhóm tác giả viết trong báo cáo.
Nhóm tác giả lập luận rằng rủi ro này có thể đem lại điều tích cực với xă hội, khi nó giúp xác nhận vaccine có tác dụng hay không nhanh hơn, qua đó đẩy nhanh quá tŕnh phát triển và cấp phép vaccine.
Tất nhiên, có nhiều ư kiến phản đối đề xuất này. Giáo sư bệnh truyền nhiễm Myron Levine của Đại học Maryland cho rằng làm vậy sẽ không có tác dụng bởi số người trong độ tuổi 20-44 phải nhập viện v́ Covid-19 chỉ chiếm 20%, và chỉ 1/750 người tử vong, theo số liệu của CDC.
"Bạn có thể chấp nhận cho người thân tham gia việc đó không? Hăy tự hỏi ḿnh câu đó", ông Levine cho biết.
Theo ông Levine, việc đưa vi khuẩn hoặc virus vào cơ thể để nghiên cứu khoa học không phải hiếm, chính ông cũng từng làm việc này vào những năm 1970 để t́m thuốc hiệu quả chữa bệnh tả. Tuy nhiên, hành động này chỉ được chấp nhận trong hai trường hợp. Một là mầm bệnh đưa vào người đă bị suy yếu hay bất hoạt, và hai là đă có thuốc chữa cho bệnh pḥng trường hợp vaccine không hiệu nghiệm.
Đến nay, vẫn chưa có một phương pháp điều trị nào đảm bảo hiệu quả cao đối với các bệnh nhân bị Covid-19.
Phải trải qua nhiều giai đoạn thử nghiệm lâm sàng là lư do không thể có vaccine Covid-19 sớm, ít nhất cũng phải 12-18 tháng nữa. Ảnh: AP.
Ông Levine đồng ư rằng việc chủ động cho lây nhiễm virus "có thể rút ngắn thời gian". Tuy nhiên, dịch bệnh vẫn đang trong giai đoạn lan rộng, số lượng bệnh nhân nhiễm lên tới hàng trăm ngh́n, do vậy một thử nghiệm như thế này có thể không tạo ra sự khác biệt.
Theo Reuters, quá tŕnh phát triển vaccine Covid-19 của hăng Moderna và Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) đă được rút ngắn ở khâu thử nghiệm trên động vật. Loại vaccine này đă được tiêm thử nghiệm trên một nhóm t́nh nguyện viên bang Washington vào ngày 16/3. CEO của Moderna, ông Stéphane Bancel cho biết công ty sẽ t́m cách sớm được cấp phép vaccine để dùng cho những cá nhân quan trọng trong xă hội.
"Trong những trường hợp khẩn cấp, vaccine có thể ưu tiên cho một số nhóm người như nhân viên y tế", ông Bancel chia sẻ.
VietBF © sưu tầm