Đi chợ sớm, tôi gặp chị bán rau đang bày hàng, lẫn trong đám rau củ xanh mướt là rổ nấm mối búp còn tươi.
Có lẽ rất lâu rồi, từ ngày xa quê, tôi mới nhìn thấy nấm mối nên quyết định mua ngay dù giá khá đắt. Cầm trên tay những búp nấm mối mập trắng còn dính một ít đất mùn, những ký ức tuổi thơ bất chợt ùa về trong tôi.
Mùa nấm mối chỉ xuất hiện một lần trong năm, kéo dài suốt một tháng từ sau những cơn mưa đầu mùa. Chẳng phải kiếm đâu xa, ngay trong bờ vườn, bụi tre gần nhà đã có, nhưng để hái được nấm ngon cũng lắm công phu.
Thời điểm hái nấm tốt nhất là vào sáng sớm, lúc đó những tai nấm mới nhú khỏi đất, chưa nở bung, ngon hơn nhiều so với nấm đã nở. Khi nhổ nấm, không được dùng dao hay bất cứ thứ gì bằng kim loại vì theo kinh nghiệm, nấm mối nghe hơi dao sắt mùa sau sẽ không mọc nữa. Chúng tôi dùng những thanh tre vuốt mỏng để bới nấm lên khỏi mặt đất. Nấm hái về được chế biến đủ món ngon như nấu cháo, nấu canh, đổ bánh xèo, xào thịt hay nướng muối ớt.
Trong ký ức của tôi, món canh nấm mối rau khoai là ngon nhất. Bát canh thanh mát, ngọt lịm, có hương vị tự nhiên đặc trưng không thể lẫn lộn mà không một loại gia vị nào thay thế được. Vào những ngày nắng nóng, bát canh nấm mối mẹ nấu được chị em chúng tôi háo hức chờ đợi trong mỗi bữa ăn.
Bây giờ ở quê, nấm mối không còn nhiều như trước vì người ta tìm hái sạch khi vừa mới lên. Nấm mối được nhiều người tìm mua với giá gần cả triệu đồng một ký nên đã trở nên khan hiếm. Thỉnh thoảng mua được một ít nấm mối về nấu canh, tôi như được trở về những bữa cơm gia đình quây quần của một thời đã xa.