Cái cảm giác như con tôm tươi đang nhảy tanh tách trong miệng có thể khiến thực khách vừa e ngại vừa cảm thấy thích thú, phấn khích.
Tôm ḅ là món đặc sản nổi tiếng của vùng Liên Vị, đảo Hà Nam, Quảng Yên (Quảng Ninh). Du khách đến đây, khi nghe về món ăn mang tên "tôm ḅ" th́ phần đa đều ngạc nhiên, ṭ ṃ.
Sở dĩ gọi là tôm ḅ v́ trước kia, khi người Liên Vị ăn món này: tôm được thả trong chậu hay xô nước, ăn đến đâu bắt đến đấy. Con tôm tươi c̣n phải nhảy tanh tách, khiến nước bắn tung tóe mới "đúng kiểu". Ngày nay, tôm được để vào trong bát ô tô hay đĩa sâu ḷng để nh́n gọn gàng, đẹp đẽ hơn.
Món tôm ḅ nổi danh Quảng Ninh. (Ảnh: Quang Huy).
Để có món tôm ḅ đúng chuẩn Liên Vị th́ trước nhất là phải chọn được loại tôm rảo - loại nhỏ, cỡ như đầu đũa là ngon nhất.
Nhưng giờ trong các nhà hàng th́ loại tôm rảo này thường có kích cỡ to hơn, tầm bằng ngón tay trỏ, nặng 15-20 gram.
Tôm rảo, c̣n có tên gọi khác là tôm đất đồng, là loài tôm biển thuộc chi, họ tôm he. Tôm rảo có thân màu xanh trong, chùy trán hơi cong lên; các đốt bụng 2 - 3 có gờ ở lưng khá rơ; các chân ḅ thường có vằn nâu nhạt.
Tôm mua về được rửa sạch, để ráo nước hoặc sau khi rửa sạch với nước th́ để vào một bát ô tô nước sạch.
Tôm vẫn phải tươi sống, nhảy tanh tách trong bát. Tôm ḅ bản chất cũng là món gỏi nên không thể thiếu các loại rau sống ăn kèm.
Ăn kèm cùng tôm sẽ là rau chuối thái mỏng, rau muống chẻ, diếp cá, rau thơm; thêm cả dứa, gừng tươi và cà rốt thái chỉ.
Một loại rau ăn kèm không thể thiếu là rau lá mui - một giống cây được trồng ở các ô đầm nuôi thủy sản. Lá mui là một loại kháng sinh rất tốt khi ăn sống hải sản. Người dân ở đây cũng thường chuẩn bị thêm bánh đa, cơm nguội để ăn kèm.
Cái vị của món tôm ḅ nằm ở loại nước chấm riêng có gọi là nước chua. Nước chua được nấu từ me xanh. Nước me đun sôi cho đến khi đặc quánh th́ bỏ thêm lạc rang thơm, ớt chỉ thái nhỏ, vài tép tỏi đập dập, nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
Khi ăn, thực khách sẽ chọn 1 - 2 con tôm rảo, bỏ đầu, gói trong lá mui, rau sống, cơm nguội sao cho gọn, vừa miếng rồi chấm vào nước chua.
"Người bản địa th́ sẽ cho tôm nguyên con, rau, cơm nguội, bánh đa bẻ nhỏ vào bát, rồi chan nước me, thêm ít lạc rang, ớt tươi. Đưa vào miệng, cảm giác như con tôm vẫn nhảy tanh tách, quẫy quẫy lên" - anh Quang Huy (người dân Quảng Yên) chia sẻ.
Cái cảm giác như con tôm tươi đang nhảy tanh tách trong miệng có thể khiến thực khách thích thú, phấn khích nhưng cũng có thể khiến nhiều thực khách khác phải "sởn da gà".
Món ăn đặc sản của vùng Quảng Yên này không phải mùa nào cũng có, mùa nào cũng ngon và cũng không phải ở cửa hàng nào cũng chuẩn vị tôm ḅ Liên Vị.
VietBF@sưu tập