Bộ Công an vừa mua 2 trực thăng Lockheed Martin với tổng giá trị công bố 100 triệu USD. Tuy nhiên, giới chuyên gia quân sự dễ dàng nhận ra con số thực tế thấp hơn nhiều: giá thị trường của ḍng trực thăng này chỉ khoảng 27 triệu USD/chiếc, tức tổng cộng khoảng 54 triệu USD. Khoảng chênh lệch 46 triệu USD được cho là kết quả của việc đội giá nhằm “rút ruột”. Đây đang bị xem là tử huyệt của nhóm quyền lực Hưng Yên.
Cái chết đáng ngờ của “người giữ bí mật”
Người nắm rơ nhất ḍng tiền này là Phan Đức Dũng – Vụ trưởng Vụ Quốc pḥng, An ninh – Đặc biệt (Vụ I, Bộ Tài chính). Nhưng ông Dũng bất ngờ “rơi lầu” tử vong tại cơ quan trong hoàn cảnh đầy nghi vấn.
Nguồn tin nội bộ cho biết, dù ông Dũng đă “câm lặng vĩnh viễn” nhưng Bộ Chính trị vẫn không thể gạt bỏ nghi ngờ. Các phe phái đối lập đang t́m cách khai thác điểm yếu này để tấn công nhóm Hưng Yên, đặc biệt là Lương Tam Quang, người bị xem là nhân vật chịu trách nhiệm lớn nhất. Giới phân tích nhận định, nếu Lương Tam Quang thực sự nhúng tay th́ ông khó thể tự hành động, mà phải có “cái gật đầu” từ cấp trên.
Nguy cơ chính trị cận kề
Cái chết của ông Phan Đức Dũng trở thành tâm điểm nghi ngờ không chỉ với dư luận mà cả trong nội bộ Đảng. Các đối thủ đang ráo riết thu thập chứng cứ để hạ Lương Tam Quang tại Đại hội 14. Dù khả năng “hạ” đệ tử thân tín của Tổng Bí thư Tô Lâm là rất khó, nhưng nếu Lương Tam Quang thoát ải này, nhóm Hưng Yên vẫn sẽ tiếp tục là mục tiêu tấn công trong giai đoạn hậu Đại hội.
“Cú đánh” vào tiểu thương và phản ứng ngược
Song song với vụ trực thăng, Bộ Công an thời gian qua triển khai hàng loạt chiến dịch kiểm soát thị trường, chống hàng giả, truy thu thuế ở các chợ truyền thống. Mục tiêu được công bố là “lập lại trật tự kinh doanh” và “tăng thu ngân sách”.
Tuy nhiên, tại nhiều địa phương – đặc biệt là TP.HCM – các biện pháp này được thực hiện đột ngột, thiếu chuẩn bị, gây phản ứng mạnh. Hàng loạt tiểu thương đóng sạp, ngừng bán, khiến nhiều chợ rơi vào cảnh đ́u hiu, thậm chí đóng cửa tạm thời.
Sở Công thương TP.HCM đă phải thừa nhận “thực trạng báo động” và phối hợp với Trường ĐH Kinh tế – Luật TP.HCM để nghiên cứu mô h́nh chợ mới. Giới chuyên gia đánh giá, đây là bước “chữa cháy” cho những tác động tiêu cực do các quyết định vội vàng từ Bộ Công an.
Tô Lâm và hành tŕnh thâu tóm quyền lực
Đúng một năm sau khi trở thành Tổng Bí thư, ông Tô Lâm đă định h́nh lại cục diện chính trị Việt Nam bằng tốc độ cải tổ quyền lực chưa từng thấy. Sau cái chết bất ngờ của Nguyễn Phú Trọng, ông nhanh chóng loại bỏ các đối thủ nặng kư như Vơ Văn Thưởng, Vương Đ́nh Huệ, Nguyễn Xuân Phúc… để kiểm soát toàn bộ hệ thống.
Lợi thế lớn nhất của Tô Lâm là xuất thân từ ngành Công an, nắm chặt hồ sơ nhân sự và an ninh nội bộ. Ông đă xây dựng mạng lưới thân tín sâu rộng, trong đó có Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc – đều là người Hưng Yên.
Thách thức từ Bắc Kinh
Khác với Nguyễn Phú Trọng – người duy tŕ quan hệ gần gũi với Trung Quốc – Tô Lâm chủ trương cá nhân hóa quyền lực, đẩy mạnh quan hệ với Mỹ và phương Tây. Điều này khiến Bắc Kinh không hài ḷng, nhất là khi Trung Nam Hải đang quay lại nguyên tắc “lănh đạo tập thể” hậu Tập Cận B́nh.
Giới quan sát cảnh báo, nếu Bắc Kinh cảm thấy Tô Lâm đi quá xa khỏi “quỹ đạo kiểm soát”, họ hoàn toàn có thể gây sức ép để thay đổi nhân sự cấp cao, tương tự như cách họ từng can thiệp loại Nguyễn Tấn Dũng khỏi ghế Tổng Bí thư năm 2016.