Thỏa thuận chia sẻ t́nh báo về các chương tŕnh hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên giữa ba đồng minh Mỹ - Nhật – Hàn đạt được vào những ngày cuối năm là một thành công ngoại giao hiếm hoi của Mỹ trong năm 2014.
Nhà lănh đạo ba nước trong cuộc gặp 3 bên hồi tháng 3/2014. (Ảnh: AFP).
Những lời đe dọa tấn công hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên được đưa ra trong thời gian gần đây khiến Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản thực sự quan ngại. Chính v́ vậy, việc ba nước thống nhất một cơ chế hợp tác t́nh báo chung đă được đánh giá sẽ giúp các đồng minh đáp trả nhanh các nguy cơ từ B́nh Nhưỡng. Đặc biệt, đối với Nhật Bản, quốc gia nằm trong tầm bắn tên lửa tầm trung của Triều Tiên, việc thu thập kịp thời tin tức t́nh báo liên quan đến các hoạt động này đóng vai tṛ rất quan trọng đối với an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, có thể nói, nếu không có sức ép của Mỹ, quốc gia đóng vai tṛ đảm bảo an ninh cho cả Hàn Quốc và Nhật Bản, sẽ không có thỏa thuận này. Mặc dù đều là đồng minh thân cận của Washington, song vài năm gần đây, hợp tác quân sự giữa Seoul với Tokyo tan thành mây khói do những bất đồng liên quan đến lănh hải và lịch sử.
Washington nhận định cả hai nước đều có khả năng pḥng thủ tên lửa rất đáng tin cậy, nhưng việc hạn chế chia sẻ t́nh báo đă làm suy yếu khả năng bảo vệ quốc gia và không phận của họ.
Ngoài Triều Tiên, điều làm Mỹ quan ngại hơn cả là sự chia rẽ này đă làm nổi rơ một bất lợi đặc biệt lớn trong việc đối phó với sự trỗi dậy Trung Quốc. Điều này không chỉ làm lung lay quan hệ hợp tác quân sự Mỹ - Nhật – Hàn mà c̣n đe dọa trực tiếp đến lợi ích an ninh của Mỹ tại Đông Bắc Á.
Chính v́ vậy, thỏa thuận t́nh báo Mỹ - Nhật - Hàn không chỉ được Mỹ kỳ vọng sẽ tạo ra một cơ chế hành động tập thể hiệu quả mà c̣n được coi là tái mở màn cho một thời kỳ hợp tác quân sự mới giữa hai nước Hàn Quốc và Nhật Bản sau một thời kỳ đóng băng.
Tuy nhiên, liệu kỳ vọng của Washington có quá lớn khi những phản hồi đầu tiên cho thấy dư luận Hàn Quốc phản đối v́ không tin tưởng Nhật Bản. Thậm chí, thỏa thuận c̣n bị đánh giá là nửa vời khi Hàn Quốc vẫn từ chối trực tiếp chuyển tin t́nh báo cho đối tác Nhật Bản mà thay vào đó sẽ chuyển qua trung gian Mỹ.
Rơ ràng chừng nào Tokyo và Seoul chưa hóa giải được bất đồng th́ nỗ lực của Washington cố gắng kéo hai đồng minh tại Đông Bắc Á xích lại gần nhau vẫn c̣n khó khăn. Đây là một nguy cơ có thể làm giảm hiệu quả của các thỏa thuận hợp tác ba bên, làm suy yếu sức mạnh của liên minh quân sự mà Mỹ đă dày công xây dựng tại khu vực này.
TP