Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần đă bước sang ngày thứ 25, lập kỷ lục thời gian đóng cửa lâu nhất trong lịch sử nước này. Làm thế nào để chính phủ Mỹ có thể mở cửa trở lại? Vừa qua báo USA Today đă liệt kê 5 kịch bản có thể giúp Mỹ chấm dứt t́nh trạng này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trước phóng viên sau cuộc họp với các thành viên Quốc hội tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters
Hai kịch bản đầu tiên gần như là hiển nhiên: một trong hai người, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi phải nhượng bộ liên quan đến việc cân nhắc chi phí xây tường ở biên giới Mexico. Tuy nhiên, cả hai hiện đều có những lư do cá nhân khiến họ chưa thể xuống thang trước.
Đối với Tổng thống Trump, từ bỏ đồng nghĩa với việc ông đánh mất sự ủng hộ của phe bảo thủ. Thực tế, điều này đă xảy ra một lần khi Tổng thống Trump nhất trí một thỏa hiệp ngân sách vào tháng 12/2018, khiến hai học giả cánh hữu có tiếng nói Rush Limbaugh và Ann Coulter lên tiếng chỉ trích.
Về phần Chủ tịch Hạ viện Pelosi vừa mới nhậm chức, cuộc đối đầu này được coi là cuộc kiểm tra khả năng lănh đạo của bà trong một Hạ viện mà đảng Dân chủ vừa giành lại quyền kiểm soát sau hơn 8 năm. Để chứng minh bản thân, bà Pelosi phải chứng tỏ ḿnh có thể cứng rắn như Tổng thống Trump.
Kịch bản thứ 3 giúp Chính phủ Mỹ chấm dứt t́nh trạng đóng cửa là Tổng thống Trump nhận được sự ủng hộ bất ngờ từ nghị sĩ Đảng Cộng ḥa ở Thượng viện. Nhà lănh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell nói rơ ông không có ư định thách thức tổng thống. Tuy nhiên, theo kết quả thăm ḍ, dư luận đều đổ lỗi cho cả Tổng thống Trump và đảng Dân chủ khi Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần. Tính đến thời điểm hiện tại, các nghị sĩ Cộng ḥa đều t́m cách đứng ngoài cuộc chơi đổ lỗi và cũng muốn giữ mọi việc như cũ.
Kịch bản thứ 4 liên quan đến việc t́m ra được thỏa hiệp, vừa có thể có ngân sách xây tường vừa đảm bảo được một số lợi ích nhất định cho những người nhập cư không giấy tờ. Tuy nhiên, như đă nói ở trên, cả Tổng thống Trump lẫn đại diện đảng Dân chủ là bà Pelosi không quan tâm tới thỏa hiệp. Bên cạnh đó, bức tường biên giới là vấn đề then chốt cho cả hai đảng.
Phương án khả dĩ nhất hiện nay để chấm dứt việc chính phủ đóng cửa là Tổng thống Trump tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia và chuyển một khoản tiền từ Lầu Năm Góc sang xây tường biên giới. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng quyền lực của Tổng thống Trump sẽ bị ṭa án thách thức.
Bên cạnh đó, đảng Cộng ḥa lo ngại việc tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp sẽ tạo tiền đề cho một tổng thống đảng Dân chủ sau này học theo.
Trong cuộc trao đổi với báo giới hôm 10/1, Tổng thống Trump nói rằng ông có "quyền tuyệt đối" đưa ra quyết định liên quan đến an ninh quốc gia. Tuy nhiên, “đơn thương hành động” có lẽ vẫn sẽ là lựa chọn cuối cùng của ông chủ Nhà Trắng hiện nay.