Thời gian qua Trung Quốc nhiều lần xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông. Vài ngày sau khi Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc công khai đ̣i Việt Nam phải chấm dứt các hoạt động khai thác dầu khí. Trung Quốc đă có hành động bất ngờ trên Biển Đông.
Tàu Truong Sa 401012 bám sát nhóm tàu Hải Dương Địa Chất 8 trên đường tới Đá Chữ Thập.
T́nh h́nh thực địa trưa ngày 23/9/2019 qua bản đồ AIS vệ tinh
Chỉ 3 ngày sau khi Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc công khai đ̣i Việt Nam phải chấm dứt các hoạt động dầu khí "đơn phương" th́ sáng sớm ngày 22/9, tàu Hải Dương Địa Chất 8 cùng với 4 tàu hải cảnh hộ tống bất ngờ rời khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam về Đá Chữ Thập, cũng là nơi Việt Nam tuyên bố chủ quyền nhưng hiện giờ đang do Trung Quốc chiếm đóng. Nhóm tàu đă tới Đá Chữ Thập vào lúc 2h40' sáng ngày 23/9, kết thúc đợt 3 đan áo trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Đây cũng là đợt hoạt động ngắn nhất của nhóm tàu. Trong khi đợt 1 kéo dài 35 ngày, đợt 2 kéo dài 20 ngày và nhiều khả năng nguyên nhân là do thời tiết th́ đợt 3 chỉ kéo dài 15 ngày. Thông tin thời tiết tại khu vực trong những ngày này cho thấy không có dấu hiệu thời tiết xấu. Nguyên nhân nhóm tàu tạm rời lần này do thời tiết có thể được loại trừ.
Trên đường nhóm tàu Trung Quốc di chuyển, qua bản đồ AIS vệ tinh, có thể nh́n thấy tàu Việt Nam Truong Sa 401012 đă theo sát cho tới tận Đá Chữ Thập và hiện giờ vẫn đang ở ngoài khu vực Đá Chữ Thập.
Tuy nhiên tàu 45111 trong nhóm tàu hộ tống đă rẽ ngang và đi rất chậm hướng về khu vực lô dầu 06.1. Trên đó có một tàu khả nghi với tên giả là 9000 cũng đang tiến cùng hướng. Một số thông số của tàu này trùng với một số tàu hải cảnh và tàu cá của Trung Quốc. Dù vậy hiện vẫn chưa thể xác thực tàu này có liên quan đến điểm nóng 06.1 hay không. Có lẽ đến tối chúng ta sẽ có câu trả lời.
Dữ liệu AIS vệ tinh ngày 20/9 cho thấy, trong khi tàu Crest Argus 5 trở về Vũng Tàu, tàu Sea Meadows 29 vẫn đang hiện diện ở khu vực. Đây là hai tàu hỗ trợ hoạt động giàn khoan Hakuryu-5.
Nhóm tàu Hải Dương Địa Chất 8 đang neo đậu ở Đá Chữ Thập sáng ngày 23/9/2019.
T́nh h́nh khu vực Đá Chữ Thập trưa cùng ngày. Tàu Hải Dương Địa Chất 8 đă di chuyển vào trong khu vực đảo nhân tạo.
Tàu Truong Sa 401012 vẫn đang ở phía ngoài Đá Chữ Thập.
Sơ đồ hoạt động của Hải Dương Địa Chất 8 trong đợt 3. Điểm vào gần bờ nhất đợt 3 cách bờ biển Việt gần 86 hải lư, ngay trước khi nhóm tàu đổi hướng về Đá Chữ Thập.
Tàu hải cảnh 45111 đang di chuyển với vận tốc 1 knot hướng về lô 06.1. Phía trên đó, chuyển động của tàu 9000 cũng đang được theo dơi.