Hải quân Mỹ mới xác nhận riêng với VOA Việt Ngữ rằng lực lượng này đă mời Việt Nam tham dự một cuộc thao dượt hải quân được coi là “lớn nhất thế giới” với sự tham gia của 25 nước, và sau khi bị rút lại lời mời năm 2018, lần này Trung Quốc vẫn không có tên trong danh sách.
Diễn tập Vành đai Thái B́nh Dương (RIMPAC) năm nay chỉ diễn ra trên biển ở Hawaii từ ngày 17 tới 31 tháng Tám do các quan ngại về virus Corona. Các hoạt động chính dự kiến gồm thao dượt chống tàu ngầm, đánh chặn hàng hải và diễn tập bắn đạn thật. Hải quân Mỹ cho biết đang tiếp tục ngăn chặn sự lây lan của COVID-19, nên RIMPAC 2020 sẽ không có các sự kiện giao lưu trên bờ.
Bà Rochelle Rieger, phát ngôn viên của Chỉ huy Hạm đội Ba của Hải quân Mỹ, vốn chủ tŕ cuộc thao dượt năm nay, cho VOA Việt Ngữ biết rằng “tất cả 25 quốc gia từng cùng Mỹ tham gia RIMPAC 2018 đă chính thức được mời trở lại tham dự RIMPAC 2020” và rằng “trong số này có Việt Nam”.
Tàu chiến Nhật tham dự RIMPAC 2016.
Cùng với Việt Nam và nhiều đồng minh của Mỹ, các nước Đông Nam Á có tên trong danh sách mời gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore.
Hiện chưa rơ phía Việt Nam có nhận lời mời tham dự RIMPAC năm nay hay không. Hai năm trước, Bộ Quốc pḥng Việt Nam cử tám sỹ quan tham mưu nhưng không phái tàu chiến tới tham gia RIMPAC 2018.
Bà Rieger cho biết rằng con số cập nhật chính xác nhất tất cả các đơn vị xác nhận tham gia sẽ được đăng tải trên trang web chuyên về RIMPAC trước khi bắt đầu cuộc diễn tập vốn diễn ra hai năm một lần.
Một lính hải quân trên tàu bệnh viện của Trung Quốc tham dự RIMPAC 2014.
Theo Hải quân Mỹ, cuộc thao dượt hải quân quốc tế “lớn nhất thế giới” nhằm mục đích “thúc đẩy và duy tŕ các mối quan hệ hợp tác, vốn mang tính sống c̣n để bảo đảm an toàn và an ninh của các tuyến đường biển v́ một khu vực Ấn Độ Dương và Thái B́nh Dương tự do và rộng mở”.
Lực lượng này nói thêm rằng cuộc thao dượt diễn ra ở vùng biển quanh các ḥn đảo ở Hawaii là “một nền tảng độc đáo nhằm củng cố khả năng tương tác và các mối quan hệ đối tác hàng hải chiến lược”.
Đô đốc John C. Aquilino, Tư lệnh Hạm đội Thái B́nh Dương Hoa Kỳ, nói rằng “trong thời kỳ đầy thách thức này, điều quan trọng hơn bao giờ hết là các lực lượng hải quân của chúng ta cùng hợp tác để bảo vệ các tuyến hàng hải sống c̣n và bảo đảm tự do hàng hải qua các vùng biển quốc tế”.
Năm 2018, Hải quân Mỹ rút lại lời mời Trung Quốc tham gia cuộc thao dượt mà nước này từng dự năm 2014 và 2016 v́ các hành động củng cố chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Sau đó, Bộ Quốc pḥng Trung Quốc nói rằng Hoa Kỳ đă “phớt lờ sự thật và làm rùm beng cái gọi là quân sự hóa Biển Đông”, và lấy đó là cái cớ để không mời Trung Quốc.
Trong khi đó, phát ngôn viên của Bộ Quốc pḥng Mỹ nói rằng hành động của Trung Quốc ở vùng biển mà Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền “trái với các nguyên tắc và mục đích của RIMPAC”.
Mới đây, các quan chức ngoại giao và quân sự hàng đầu của Hoa Kỳ chỉ trích chính quyền Bắc Kinh “lợi dụng” t́nh h́nh bùng phát đại dịch COVID-19 trên toàn cầu để thực hiện các hành động củng cố chủ quyền cũng như các hành vi bắt nạt các nước như Việt Nam trên Biển Đông.