Tôi đến Lư Sơn cách đây đă hơn 6 năm, vào những ngày tháng 6 nắng như đổ lửa. Nhưng ḷng đă quyết, lại có thêm bạn đường hợp ư, chúng tôi vẫn lên đường.
Quang cảnh đảo lớn nh́n từ đỉnh Thới Lới
MINH KHÔI
Chuyến xe khách dừng ngay ở Bến xe trung tâm Quảng Ngăi. Lái xe nói bằng chất giọng địa phương đặc sệt chỉ căn nhà trọ đối diện bến xe và khuyên chúng tôi ở đây thuận tiện, sáng sớm bắt 1 tuyến xe bus là ra đến cảng Sa Kỳ.
Chủ quan đi mùa này vắng vẻ, chúng tôi không đặt trước vé tàu. Không ngờ, cả buổi xếp hàng dài, đến lượt mua chỉ c̣n 1 vé. Nếu không có sự nhanh trí dùng “mác” phóng viên đi thực tế của cô bạn đồng hành, chúng tôi đă phải ở lại trên bờ. Tàu khởi hành, vậy là lên boong, rẽ làn sóng bạc thẳng tiến “vương quốc tỏi”.
Chạm chân lên đảo, ấn tượng đầu tiên là mùi mặn ṃi của biển cả. Những cư dân đảo chăm chỉ, cần mẫn phơi, xếp, vá lại những chiếc lưới. Sau chuyến đi biển, những vạt lưới lấp lánh ánh bạc báo hiệu cá nặng lưới đầy.
“Không một pḥng trống” là câu trả lời chúng tôi nhận được khi hỏi thăm những nhà nghỉ trên đảo. Thời điểm đó, cả đảo lác đác vài khách sạn, nhà nghỉ nhưng đều được đặt trước. Ba lô nặng trĩu thất thểu đi hỏi khắp nơi, nhiều người dân mời chúng tôi ở lại với họ nhưng không quên nhắc, nước sinh hoạt hiếm lắm, phải đi mua từng can. Ấy vậy nhưng vận may cũng mỉm cười khi một gia đ́nh sẵn sàng “bao nước”, lại chỉ lấy chúng tôi 50.000 đồng/đêm. Anh chủ nhà chạy chiếc xe máy cáu bẩn c̣n khoe chúng tôi là những vị khách đầu tiên đầu tiên bởi anh đă tính chuyện mở homestay. Căn pḥng nhỏ trên tầng với ban công dăi nắng có hướng mắt nh́n ra bờ biển. Nhà tắm được quây bằng tấm tôn đă hoen gỉ bởi gió biển, chẳng có nóc nhưng quư hơn tất thảy là bồn nước đầy ắp. “Hạnh phúc lang thang” đơn giản vậy.
Tỏi và nắng là “đặc sản” của Lư Sơn. Dù đă qua vụ thu hoạch vài tháng, đâu đâu cũng thấy tỏi. Mùi tỏi đặc trưng đến độ bước vào gia đ́nh nào cũng nhận ra, bởi ở góc nhà ít nhất cũng có vài bao tải lớn. Ngoài những cánh đồng, lứa tỏi mới đang th́ mơn mởn như những sóng tóc xanh, đều tăm tắp đung đưa theo gió biển. Theo con đường cát bụi, chúng tôi chọn khám phá đỉnh Thới Lới sau khi đă thỏa thích vui đùa và tắm biển ở khu vực chùa Hang.
Không một bóng người, đỉnh Thới Lới giờ như của riêng tôi. Nắng hanh vàng, óng ả như rót mật. Hồ nước ngọt trên đỉnh núi - dấu tích miệng núi lửa xưa tựa tấm thảm nhung dát vàng, lăn tăn gợn sóng. Dưới chân núi, phóng tầm mắt ra xa là những ruộng hành, tỏi xanh mướt, đều tăm tắp. Gió lộng, cảm nhận được cả vị chan chát nơi đầu lưỡi và rin rít trên làn da. Say mê, chúng tôi tự nhủ há chẳng phải buổi chiều hoàng hôn đẹp nhất ḿnh từng trải qua là đây. Lặng ngắm hoàng hôn từ từ lặn dần xuống biển, bất giác hai câu thơ của Huy Cận bật lên: “Mặt trời xuống biển như ḥn lửa/Sóng đă cài then, đêm sập cửa”. Sóng có bao giờ ngừng vỗ bờ. Và sóng, và gió, và cái t́nh chân chất của người dân đảo Lư Sơn đă đón tiếp chúng tôi thịnh soạn như thế.
Cảm giác ấy tiếp tục ùa về trong buổi chiều sau đó khi khám phá đỉnh Giếng Tiền, thăm chùa Đục. Có khác chăng, lúc này trong tầm mắt chúng tôi là khung cảnh b́nh yên với bức tượng phật Quan Âm hướng biển và trảng cỏ xanh mướt mà tôi cứ mường tượng, đó là một thảo nguyên thu nhỏ. Chiều cứ b́nh yên như thế khi ngắm ánh mặt trời dần lặn xuống biển qua cổng ṭ ṿ - ngỡ như đó là cánh cửa thời gian được bàn tay tạo hóa dành tặng riêng cho mảnh đất này.
Lư Sơn c̣n quyến luyến tôi bởi những bữa ăn. Thịnh soạn với món cháo nhum, cua huỳnh đế, cá, mực... Đó c̣n là bữa ăn dưới ánh trăng vằng vặc ngay trên sân thượng của khu nhà trọ với nồi canh chua cá được chủ nhà chuẩn bị trước. Là món thịt nướng tại cầu cảng ăn với bánh tráng, các loại rau sống cùng nước xốt làm từ đậu phộng xay nhuyễn mà tôi cứ tấm tắc là ngon nhất trần đời. Dĩ nhiên, nếu thiếu đi những tép tỏi Lư Sơn ăn kèm, mùi vị sẽ chẳng ám ảnh đến vậy. Là bữa cơm “ăn xin” trên đảo nhỏ với vài con tép rang, có thêm đĩa dưa hấu thay rau đầy lạ lẫm nhưng lạ miệng.
Tôi rời Lư Sơn với ḷng hân hoan và cả niềm tiếc nuối, hồ như ḿnh phải chia xa với những ǵ gần gũi mà chưa thể gọi tên. Hành trang theo tôi về đất liền là đầy ba lô tỏi, hành và cả b́nh rượu tỏi cô đơn của cô bí thư chi đoàn khi gặp gỡ tại khu trưng bày hải đội Hoàng Sa. Và, dĩ nhiên không thể thiếu gói cát nhỏ lấy ở đảo bé cùng vài viên đá - dấu tích c̣n lại của triệu năm khởi tạo Lư Sơn trên đỉnh Thới Lới. Tôi đă chạm vào Lư Sơn theo cách của riêng ḿnh và xếp những kư ức đẹp ấy vào góc thật đặc biệt.