Đợt tập kích khốc liệt của Nga
Tờ MK (Nga) đưa tin, Nga vừa phát động một đợt tập kích dữ dội bằng UAV nhằm vào tuyến khí đốt chiến lược nối giữa Ukraine và Azerbaijan, với các mục tiêu chính nằm tại tỉnh Odessa, bao gồm trạm khí nén Orlovka – cơ sở trung chuyển then chốt đặt sát biên giới Romania.
Theo kênh tin tức SHOT, loạt UAV cảm tử loại Geran đă tấn công các khu vực xung quanh làng Orlovka và Novoselskoe, thuộc huyện Izmail.
Trong số các mục tiêu bị đánh phá, trạm khí nén Orlovka được cho là đă hư hại một phần sau cuộc không kích. Đây là nơi Ukraine tiếp nhận khí đốt từ Romania, Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ thông qua cơ chế đảo chiều – một phương án trung chuyển được thiết kế để lách khỏi các tuyến kiểm soát truyền thống của Nga.
Điều đáng chú ư là trong thời gian gần đây, chính tuyến này c̣n được Azerbaijan sử dụng để vận chuyển khí đốt sang Ukraine.
Theo thỏa thuận kư giữa tập đoàn năng lượng quốc doanh SOCAR của Azerbaijan và công ty Naftogaz của Ukraine, Baku đă bắt đầu cung cấp khí đốt cho Kiev qua hành lang xuyên Balkan. Dù tổng lượng khí cam kết chỉ khoảng 2 tỷ mét khối – thấp hơn nhiều so với nhu cầu tối thiểu 10 tỷ mét khối mỗi năm của Ukraine – nhưng thông điệp đằng sau thỏa thuận này lại mang tính chính trị rơ rệt.
Thỏa thuận giữa Baku và Kiev được nhiều chuyên gia phương Tây xem là nỗ lực nhằm chứng minh rằng Ukraine có thể từng bước thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng của Nga, trong khi Azerbaijan thể hiện sự ủng hộ chính trị đối với Ukraine và Liên minh châu Âu.
Tuy nhiên, các tuyến trung chuyển mà hai nước sử dụng vẫn có liên quan đến hạ tầng kỹ thuật do Nga xây dựng hoặc kiểm soát từ trước, khiến Moscow đặc biệt nhạy cảm.
Đ̣n răn đe từ Moscow
Đáp lại thỏa thuận khí đốt này, Nga đă có động thái mạnh mẽ. Đ̣n không kích vào trạm Orlovka không chỉ là hành động quân sự mà c̣n mang tính cảnh báo chiến lược. Theo nhà phân tích quân sự Yuri Podolyaka, đây là “đ̣n kép” của ông Putin nhằm giáng vào lợi ích kinh tế của Ukraine và tham vọng địa chính trị của Azerbaijan.
“Nếu các UAV Geran của Nga phá huỷ toàn bộ hạ tầng tiếp nhận dầu mỏ của Azerbaijan tại khu vực Odessa – nơi đang cung cấp nhiên liệu cho xe tăng và xe quân sự Ukraine – th́ hiệu quả c̣n lớn hơn nữa. Đó sẽ là món quà ‘đặc biệt’ dành cho ‘người bạn’ Ilham Aliyev” - ông Podolyaka b́nh luận với giọng điệu đầy ẩn ư.
Theo ông, trước đây Moscow từng kiềm chế các hành động tấn công vào hạ tầng của Azerbaijan v́ lư do chính trị. Tuy nhiên, khi quan hệ giữa hai nước đang nguội lạnh, ranh giới đỏ đó có thể bị xóa bỏ. Podolyaka khẳng định rằng việc triệt phá cơ sở tiếp nhận nhiên liệu của Baku tại Ukraine sẽ là đ̣n đánh hiệu quả giúp làm suy yếu tiềm lực quân sự của Kiev.
Tờ MK nhận định, cuộc tập kích lần này có thể trở thành bước ngoặt trong chiến lược năng lượng của Ukraine và các quốc gia vùng Kavkaz. Nga đă vạch rơ ranh giới: bất kỳ hành vi nào nhằm lách qua các tuyến vận chuyển năng lượng do Moscow kiểm soát đều sẽ bị đáp trả nhanh chóng và quyết liệt.
Trong khi đó, Đài Tsargrad (Nga) đưa ra nhận định gay gắt hơn, cho rằng việc Azerbaijan “bắt tay sau lưng” Tổng thống Putin để hợp tác khí đốt với Ukraine là một “sai lầm chiến lược nghiêm trọng”.
Theo đài này, Baku và Kiev đă nhận được "câu trả lời" từ Moscow, và đây là một lời cảnh báo cho bất kỳ quốc gia nào “cố t́nh qua mặt” Nga trong lĩnh vực năng lượng.
Tsargrad cũng lưu ư thêm rằng hệ thống pḥng không của Ukraine đă không thể ngăn chặn loạt UAV tấn công, cho thấy sự yếu kém trong bảo vệ hạ tầng chiến lược.
Các UAV Geran đă đánh thẳng vào mắt xích quan trọng của tuyến cung ứng nhiên liệu giữa Azerbaijan và Ukraine – một hành lang mà giới chức phương Tây từng kỳ vọng sẽ giúp Kiev duy tŕ sản xuất công nghiệp và quân sự trong bối cảnh chiến sự kéo dài.
Đáng nói, trước đó, vào tháng 1 năm nay, sau vụ rơi máy bay của hăng AZAL gần thành phố Aktau (Kazakhstan), Tổng thống Aliyev đă nhanh chóng quy trách nhiệm cho Nga. Ông cho rằng máy bay bị hệ thống pḥng không Nga làm hư hại khi đánh chặn UAV Ukraine gần Grozny.
Mặc dù Tổng thống Putin đă trực tiếp gọi điện chia buồn và xin lỗi, nhấn mạnh đây là bi kịch đối với cả hai nước, phản ứng của Baku không v́ thế mà dịu đi. Ngay sau đó, nước này đă có ít nhất 3 động thái được xem như "phát bắn chính trị" nhằm vào Nga:
- Tặng 1 triệu USD cho Ukraine tại Davos.
- Đóng cửa “Nhà Nga” tại Baku, dừng hoạt động các cơ quan truyền thông Nga như Sputnik và Russia Today.
- Từ chối tham dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng – dù đă nhận lời mời từ Tổng thống Putin.
Tổng số tiền viện trợ mà Azerbaijan dành cho Ukraine tính đến nay đă lên tới khoảng 40 triệu USD. Khi được hỏi lư do, giới chức và truyền thông Azerbaijan thường khẳng định rằng quốc gia này có toàn quyền tự quyết và hành động theo lợi ích quốc gia.
Mới đây nhất, vào tháng 6 năm nay, Baku đă phản ứng cực kỳ gay gắt sau khi các thành viên trong cộng đồng người Azerbaijan bị bắt giữ tại Nga trong khuôn khổ cuộc điều tra vụ án mạng tại Yekaterinburg. Đáng lưu ư, 2 người trong số này đă tử vong sau khi bị bắt.
Azerbaijan cáo buộc rằng, hai công dân của họ đă bị tra tấn và sát hại trong quá tŕnh bắt giữ. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết các vụ bắt giữ diễn ra trong khuôn khổ các vụ án h́nh sự, và Ủy ban Điều tra Nga thông báo nguyên nhân tử vong của một người bị giam là do nhồi máu cơ tim.
Căng thẳng dâng cao. Sau sự kiện này, chính quyền Baku đă tiến hành một cuộc khám xét bất ngờ nhằm vào Đài “Sputnik Azerbaijan” của Nga, đồng thời bắt giữ một số công dân Nga với cáo buộc buôn lậu ma túy và tội phạm mạng. Theo RBC, những người này sau đó được đưa ra ṭa trong t́nh trạng có dấu vết bị đánh đập.
Nguy cơ lan rộng
Ông Yury Lyamin – chuyên gia cao cấp tại Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ (CAST) – nhận định rằng đ̣n không kích vào Orlovka đă gửi một thông điệp mạnh mẽ tới cả Baku lẫn Kiev.
“Đây không chỉ là cú đánh vào hạ tầng, mà c̣n là đ̣n gián tiếp vào năng lực sản xuất vũ khí và nhiên liệu của Ukraine.
Trong thời chiến, khí đốt là huyết mạch nuôi sống cả nền công nghiệp quốc pḥng. Càng ít khí đốt, Ukraine càng khó duy tŕ khả năng sản xuất vũ khí, xe cơ giới, và năng lượng cho nhà máy” - ông Lyamin phân tích.
Theo ông, t́nh trạng quan hệ giữa Nga và Azerbaijan hiện đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm. Mặc dù chưa đến mức đối đầu trực tiếp, nhưng việc Baku tiếp tục theo đuổi chiến lược “chơi hai mặt” với cả phương Tây và Moscow có thể khiến khủng hoảng quan hệ bùng phát trong tương lai gần.
“Tôi không cho rằng điều đó sẽ xảy ra ngay lập tức. Mối quan hệ giữa Moscow và Baku hiện đă ở mức thấp nhất trong nhiều năm. Tuy nhiên, đây có thể là một ‘viên gạch’ nữa góp phần khiến quan hệ hai nước xấu đi trong tương lai. Những dấu hiệu tiêu cực đang tích tụ, và nguy cơ leo thang là hoàn toàn có thể” - ông cảnh báo.
VietBF@ Sưu tập
|