Ông Mark Carney, thủ tướng Canada, tuyên bố nước này sẽ gia tăng đáng kể mức chi tiêu quốc pḥng để đạt được mục tiêu 2% tổng sản lượng quốc gia (GDP) mà Khối NATO đề ra sớm hơn nhiều so với kế hoạch.
Trong một bài phát biểu tại đại học University of Toronto vào hôm Thứ Hai, Thủ Tướng Carney cho biết hành động này là cần thiết để đối phó với các mối đe dọa “gia tăng” từ các chính phủ thù nghịch, các cơ chế khủng bố và tội phạm trên mạng. Ông cũng thừa nhận rằng đất nước của ông “quá phụ thuộc” vào Hoa Kỳ trong vấn đề quốc pḥng, và thêm rằng Washington đang “cắt giảm phần đóng góp tương xứng của ḿnh cho nền an ninh tập thể của chúng ta.”
Ông Mark Rutte, tổng thư kư NATO, đang thúc giục các thành viên thỏa thuận về một mục tiêu chi tiêu mới là 3.5% GDP tại một hội nghị thượng đỉnh vào dạo cuối tháng.
Trong bài phát biểu của ḿnh, nhà lănh đạo Canada cho biết thế giới đang ở vào một “thời điểm then chốt” tương tự như hồi cuối Đệ Nhị Thế Chiến. Ông nói rằng đất nước của ông phải hành động trước mối đe dọa từ các nước Nga và Trung Quốc hung hăng, cùng với các mối đe dọa đối với nền an ninh của vùng Bắc Cực.
Ông Carney cũng cáo buộc Mỹ đang trở nên “lư tài nhờ vào vị thế bá quyền” của ḿnh bằng cách làm cho việc tiếp cận thị trường của họ trở nên đắt giá hơn. Canada đă chi ra 1.4% GDP của ḿnh cho quốc pḥng vào năm 2024. GDP tiêu biểu cho tổng sản lượng quốc gia, là cái thước đo cho tất cả các hoạt động kinh tế của các công ty, chính phủ và người dân trong một quốc gia.
Trong chiến dịch vận động tuyển cử vào đầu năm nay, ông Carney đă cam kết rằng chính phủ của ông sẽ đạt được mục tiêu là chi tiêu 2% cho quốc pḥng vào năm 2030, trong khi chính phủ trước đó dưới thời Thủ Tướng Justin Trudeau chỉ dám hứa hẹn sẽ hoàn thành mục tiêu đó vào năm 2032 mà thôi.
Tuy vậy, vào hôm Thứ Hai, Thủ Tướng Carney cho biết mục tiêu chi tiêu 2% sẽ đạt được vào Tháng Ba năm tới. Vị thủ tướng cho biết các quân trang quân cụ của Canada đă cũ rồi và đang “cản trở khả năng sẵn sàng chiến đấu của chúng ta.” Ông cho biết hiện chỉ có một trong bốn tàu ngầm của quân đội Canada là có thể hoạt động tốt và chưa đến phân nửa số tàu bè hải quân và lượng quân xa trên bộ là ở trong tư thế hoạt động tốt mà thôi.
Ông Carney cho biết chiến lược mới sẽ dựa trên bốn trụ cột, đó là đầu tư nhiều hơn vào binh lính và trang thiết bị, mở rộng khả năng chiến đấu của quân đội, củng cố ngành kỹ nghệ quốc pḥng trong nước, và đa dạng hóa mối liên hệ quốc pḥng với các quốc gia bạn.
Thủ Tướng Carney cho rằng đây là thời đại mà các “cường quốc trung trung” phải hành động để tự bảo vệ ḿnh, với ư thức rằng “nếu họ không có mặt tại bàn đàm phán th́ họ sẽ nằm trong thực đơn của quân thù trên bàn tiệc.”
Nhận định của thủ tướng Canada được đưa ra chỉ một tuần trước khi Canada đứng ra chủ tŕ Hội Nghị Thượng Đỉnh G7 của khối các nước giàu trên thế giới, bao gồm Canada, Pháp, Đức, Ư, Nhật, Anh, và Hoa Kỳ, và sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 17 Tháng Sáu.