Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng vào cuối tháng 5 rằng, có thể mất "hai tuần" để biết liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin có đang lừa dối các nhà đàm phán Mỹ hay không.

Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Trump. Ảnh Getty
Ông Trump cảnh báo rằng nếu ông Putin tŕ hoăn, "chúng ta sẽ phản ứng khác một chút". Thời hạn rơ ràng được đặt ra cho Điện Kremlin đă hết. Tuy nhiên, điều vẫn chưa thành hiện thực là một thỏa thuận ngừng bắn. Cũng không có dấu hiệu thuyết phục nào cho thấy một thỏa thuận có thể sắp diễn ra và sự rơ ràng về cách ông Trump định hành động.
"Tôi không nghĩ ông Putin coi trọng hai tuần đó", John Foreman, cựu tùy viên quốc pḥng Anh tại cả Moscow và Kiev nói với Newsweek. Ông Trump thường tránh chỉ trích công khai ông Putin trong khi công khai chỉ trích nhà lănh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky, nhưng đă nhiều lần lên án các cuộc không kích chết người của Nga và đưa ra giả thuyết rằng Điện Kremlin có thể đang "lợi dụng chúng ta".
Ông Putin "sẽ tiếp tục tṛ chơi này" cho đến khi ông Trump tấn công vào điểm yếu của Điện Kremlin, Oleksiy Goncharenko, một nghị sĩ Ukraine đại diện cho khu vực Odesa phía nam nước này, nói với Newsweek.
Trong khi đó, nghiên cứu viên cao cấp của Viện nghiên cứu Royal United Services Institute (RUSI) có trụ sở tại Anh Emily Ferris cho biết ông Putin thường không phản ứng tốt với tối hậu thư và giới hạn thời gian.
Ông Trump người đă cam kết chấm dứt cuộc xung đột trên bộ lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến II đă đe dọa sẽ áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan mới đối với Nga nhưng cho đến nay vẫn tỏ ra không mấy hào hứng với viễn cảnh này.
Ông Putin "biết ông Trump miễn cưỡng áp đặt thêm chi phí cho Nga", Foreman nói. Tổng thống Nga có thể đang thử nghiệm xem liệu chính quyền Mỹ có thực hiện động thái trừng phạt Nga bằng lệnh trừng phạt sau khi hai tuần kết thúc hay không, Ferris nói với Newsweek.
Foreman cho biết chính quyền Trump đang có dấu hiệu tách biệt khỏi cuộc xung đột khi thừa nhận sẽ cắt viện trợ quân sự cho Kiev vào thời điểm Nga đang tấn công nước này bằng các cuộc không kích.
Bộ trưởng Quốc pḥng Pete Hegseth đă nói với các nhà lập pháp vào thứ Ba rằng sẽ có một "sự cắt giảm" trong ngân sách năm tài chính tiếp theo cho viện trợ hướng đến Ukraine. Ông không nêu rơ những khoản cắt giảm trong ngân sách sắp tới sẽ là ǵ. Các quan chức Ukraine nói với Newsweek rằng việc cắt giảm viện trợ sẽ khiến người Ukraine mất mạng và có lợi cho ông Putin.
Nga đă tiến hành các cuộc tấn công trên không trên khắp Ukraine trong những tuần gần đây, bắn tên lửa đạn đạo khó đánh chặn và hàng loạt máy bay không người lái nổ đến các thành phố lớn. Ukraine đă phụ thuộc rất nhiều vào những người ủng hộ ḿnh, như Mỹ, về nguồn cung cấp pḥng không vốn đă khan hiếm từ lâu.
Ukraine đổ lỗi cho Nga về việc thiếu áp lực khiến tiến độ đàm phán ngừng bắn chậm chạp. Kiev đă đồng ư với đề xuất ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ đưa ra vào tháng 3, nhưng Moscow đă bác bỏ.
Bản thân ông Trump đă dao động giữa việc thúc đẩy đàm phán và gợi ư rằng ông có thể bỏ cuộc. Chính quyền của ông đă gợi ư vào tháng 4 rằng họ có thể từ bỏ nhiệm vụ làm trung gian ḥa b́nh ở miền đông Ukraine nếu việc đạt được thỏa thuận sẽ kéo dài. Trong một dấu hiệu mới cho thấy sự nhàm chán với các cuộc đàm phán ngừng bắn, tuần trước ông Trump đă so sánh Nga và Ukraine với "hai đứa trẻ đánh nhau như điên" và chống lại những nỗ lực "tách họ ra".
"Đôi khi tốt hơn là bạn nên để họ chiến đấu một thời gian rồi tách họ ra", Tổng thống Trump nói thêm.
Ṿng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa các quan chức Ukraine và Nga vào đầu tháng 6 đă đưa ra một thỏa thuận về trao đổi tù binh chiến tranh nhưng không có bước tiến nào hướng tới thỏa thuận ngừng bắn.
Ukraine cho biết Nga chưa phản hồi tài liệu nêu rơ các điều kiện ngừng bắn có thể xảy ra và nhu cầu gặp mặt trực tiếp giữa hai ông Putin và Zelensky.
Trưởng đoàn đàm phán của Nga Vladimir Medinsky cho biết, Moscow đă chuyển giao tài liệu riêng phác thảo lộ tŕnh chấm dứt giao tranh, bao gồm lệnh tạm dừng trong tối đa 3 ngày ở "một số khu vực nhất định của mặt trận".
Ông Zelensky tuyên bố các quan chức Nga tại các cuộc đàm phán đầu tháng này đă thừa nhận công khai với phái đoàn Ukraine rằng họ biết Kiev không thể chấp nhận các điều kiện của Moscow.
Kiev cho biết vẫn c̣n quá sớm để lên lịch một cuộc họp khác.
Cựu thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk từ năm 2014 đến năm 2016, chia sẻ với Newsweek vào tháng trước rằng, có khoảng 10% khả năng một thỏa thuận ngừng bắn sẽ được kư kết vào năm 2025.
VietBF@ Sưu tập