Các thương gia tại TQ nhận mua
chip Nvidia Blackwell thông qua nơi phân phối bên thứ ba ở nước ngoài.
Nvidia bắt đầu cho ra mắt chip Blackwell từ tháng 12/2024. (Ảnh: Bloomberg).
Các công ty TQ đang tìm cách để qua mặt lệnh cấm của Mỹ nhằm mua chip AI mới nhất từ Nvidia. Đây là một trong những thách thức đối với chính quyền Tổng thống Donald Trump, có liên quan đến lệnh kiểm soát xuất khẩu được người tiền nhiệm ban hành cách đây 3 năm.
Cụ thể hơn, các thương gia TQ bán ra các máy chủ chứa có
chip Blackwell này thông qua các công ty phân phối bên thứ ba tại các nước lân cận. Một số người còn hứa hẹn sẽ giao hàng trong vòng 6 tuần.
James Luo, một thương gia tại Thâm Quyến, cho biết đã nhận đơn đặt hàng chục máy chủ Blackwell từ một khách hàng tại Thượng Hải hồi tháng 1/2025.
Theo hợp đồng được chia sẻ với
WSJ, khách hàng đã gửi khoảng 3 triệu USD vào một tài khoản ký quỹ. Luo có kế hoạch chuyển giao hàng đến tay khách vào giữa tháng 3 này.
Giá bán cao hơn trên toàn cầu
Nhiều thương gia tại TQ, bao gồm Luo, dựa vào đơn vị đăng ký kinh doanh nước ngoài để mua máy chủ Nvidia từ các công ty ở một số quốc gia lân cận. Các công ty này chỉ mua một phần các máy chủ để sử dụng, phần còn lại đem bán sang TQ với giá khá cao.
Đây là ví dụ mới nhất về cách mà các công ty TQ "tiêu lòn" để vượt qua lệnh hạn chế của Mỹ. Từ năm 2022, Mỹ đã áp đặt nhiều biện pháp kiểm soát xuất khẩu, hạn chế TQ không được tiếp cận với loại kỹ thuật bán dẫn mới, phục vụ đào tạo và vận hành mô hình AI.
Trong thời gian gần đây, Bắc Kinh cho đẩy mạnh việc nghiên cứu về AI. Sự bùng nổ của startup
DeepSeek tạo ra động lực để các công ty nội địa triển khai rộng rãi kỹ thuật mới này, theo tin của
WSJ cho biết.
Nvidia nhấn mạnh rằng, sẽ cho điều tra mọi tin tức mua bán này để có những biện pháp phù hợp. Công ty này bắt đầu rao bán máy chủ co chứa chip Blackwell từ tháng 12/2024. Trong quý tài chính kết thúc tháng 1, dòng chip này mang về 11 tỷ USD, chiếm 30% tổng doanh thu của Nvidia.
Các công ty phân phối cho biết, một máy chủ (server) Blackwell chứa 8 bộ xử lý AI có giá bán lẻ tại TQ khoảng 600,000 USD, cao hơn giá bán trên toàn cầu.
Dù Blackwell là con chip mạnh nhất hiện nay của Nvidia, hầu hết chip AI Hopper đời cũ vẫn nằm trong diện kiểm soát xuất khẩu từ Mỹ. Nhiều thương gia cho biết đa số các khách hàng TQ vẫn tìm đặt mua chip H200 thuộc dòng Hopper.
Máy chủ với 8 chip H200 có giá khoảng 250,000 USD, vẫn cao hơn mức giá trên toàn cầu. Một số thương gia khẳng định có thể lập tức giao hàng chục máy chủ, nếu đặt hàng trăm chiếc sẽ chỉ mất khoảng một tháng để được giao.
Từ tháng 12/2024, ít nhất có 2 trường đại học tại Thâm Quyến và Vũ Hán đã nhận 6 máy chủ AI chứa chip Hopper. Bức tranh toàn cảnh chưa sáng tỏ bởi vì nhiều thông tin trong các đơn hàng mua chip AI đã bị
"cố ý" cho xóa bỏ.
Trên mạng xã hội TQ, một thương gia chia sẻ video quay cho thấy kiện hàng máy chủ H200 trong một nhà kho lớn. Dù vậy, chưa thể xác minh sự tồn tại của địa điểm này.
Mạng lưới mua bán tinh vi
Từ khi lệnh cấm được Hoa Kỳ ban hành ra, Nvidia và các công ty sản xuất tăng cường sự kiểm soát các giao dịch mua hàng, bảo đảm các thiết bị sẽ không được bán lại cho TQ.
Nhà chức trách tại những nơi như Singapore, Đài Loan cũng cho tăng cường giám sát khiến cho các giao dịch mua bán này ngày càng khó khăn, đặc biệt với đơn đặt hàng lớn.
Để tránh rủi ro, một số công ty TQ tìm kiếm giải pháp thay thế. Trong đó, vài công ty bán lẻ dán đè nhãn serial từ chip mới sang chip đời cũ, đặt chip cũ lên phía trước để
"qua mặt" máy soi chiếu.
Trong những ngày cuối tại nhiệm kỳ của mình, cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden cho thắt chặt lệnh kiểm soát, đẩy lùi việc các nơi trung gian vận chuyển loại chip này đến TQ. Các biện pháp dự kiến sẽ có hiệu lực từ cuối năm 2024, dù chính quyền ông Trump chưa nói rõ có còn tiếp tục gia hạn hay không.
Đa số các model thuộc dòng chip Hopper vẫn nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. (Ảnh: Reuters).
Khi lệnh cấm của chính phủ ông Biden có hiệu lực hồi năm 2022, một ngành vận chuyển với quy mô nhỏ xuất hiện, tìm cách đưa
"lậu" chip vào TQ qua hệ thống chuyển phát nhanh. Hiện tại, hoạt động ấy hình thành một mạng lưới tinh vi hơn, có thể giải quyết giấy tờ, thanh toán tiến bạc ở nước ngoài và logistic để vận chuyển các máy chủ cồng kềnh này lọt qua biên giới.
Thay vì cho bán lẻ, loại chip này thường được gắn trong hệ thống máy chủ hoàn chỉnh, sản xuất từ các công ty như
Dell và
SMC (Super Micro Computer).
Trả lời phỏng vấn,
Dell và
SMC cho biết,
"họ luôn tuân thủ biện pháp kiểm soát xuất khẩu, khẳng định sẽ có biện pháp nếu phát hiện ra sai trái".(?)
Kể cả khi các công ty TQ mua con chip mới của Nvidia, số lượng có thể không đủ để thiết kế hệ thống AI hàng đầu. Dù vậy, startup
DeepSeek khẳng định có thể tạo ra mô hình AI đủ sức cạnh tranh với số lượng chip ít hơn.
Nhiều công ty ở đại lục cũng tăng cường đặt mua loại chip H20, loại chip Nvidia mạnh nhất trong danh sách không bị hạn chế xuất khẩu. Các tập đoàn lớn như Alibaba, Tencent và ByteDance đã đặt mua số lượng lớn H20 vì dự đoán chính quyền ông Trump sẽ sớm đưa dòng chip này vào danh sách hạn chế xuất khẩu.
