Không chỉ những người theo chủ nghĩa tự do hay nhân viên chính phủ đang tức giận với Elon Musk, giới đầu tư cũng không giấu nổi sự thất vọng khi cổ phiếu Tesla lao dốc thảm hại.
Cổ phiếu Tesla đã tăng vọt 91% ngay sau ngày bầu cử, đạt đỉnh trước Giáng sinh, khi nhà đầu tư kỳ vọng tỷ phú Elon Musk và Tesla sẽ là những người hưởng lợi lớn từ nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump.
Musk là nhà tài trợ tài chính lớn nhất cho chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump và hiện tại là nhân vật quyền lực nhất trong chính quyền, với vai trò đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE). Ông đang nỗ lực cắt giảm mạnh chi tiêu, sa thải hàng nghìn nhân viên liên bang.
Tuy nhiên, cổ phiếu Tesla sụt giảm 5,6% vào ngày 6/3 và hiện đã mất 45% giá trị so với đỉnh tháng 12, tức là đã trả lại đến 96% mức tăng sau bầu cử. Kể từ khi Trump nhậm chức và Musk bắt đầu nắm quyền, giá cổ phiếu Tesla đã giảm 38% tổng giá trị.
Tỷ phú Elon Musk sau bữa trưa cùng các thành viên Hội nghị Đảng Cộng hòa tại Thượng viện trên Đồi Capitol, Washington, D.C. (Mỹ) vào ngày 5/3. Ảnh: Reuters.
Tâm điểm tranh cãi khiến giới đầu tư e dè
CNN cho biết nguyên nhân chính khiến giá cổ phiếu lao dốc là do Musk trở thành một nhân vật quá nổi bật và gây tranh cãi trong chính quyền Trump, trái ngược với kỳ vọng ban đầu rằng ông sẽ chỉ đóng vai trò cố vấn phía sau hậu trường.
Trước đây, nhiều nhà đầu tư tin rằng Musk sẽ không trực tiếp tham gia vào các chính sách gây tranh cãi mà vẫn tập trung vào những đế chế kinh doanh của mình như Tesla, SpaceX, Neuralink hay X.
Bên cạnh đó, Tesla cũng đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng, bao gồm áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các hãng xe đối thủ, đặc biệt là các thương hiệu đến từ Trung Quốc. Các đối thủ này đang chiếm lĩnh thị phần không chỉ tại quê nhà mà còn vươn xa sang châu Âu.
Trong khi doanh số xe điện tại châu Âu tăng 34% trong tháng 1, thì doanh số Tesla lại lao dốc tới 50%. Tại Trung Quốc - thị trường lớn thứ hai của Tesla sau Mỹ - doanh số cũng giảm 29% trong hai tháng đầu năm, theo Reuters.
Tại Mỹ, theo ước tính từ Cox Automotive, doanh số Tesla giảm 16% từ tháng 12 đến tháng 1.
“Doanh số toàn cầu của Tesla đang sụp đổ”, Gordon Johnson, một nhà phân tích nổi tiếng với những nhận định bi quan về Tesla, cho biết.
“Mức giảm ở Trung Quốc là do cạnh tranh, nhưng ở phương Tây, nhiều người đang quay lưng với Musk. Dù nguyên nhân là sự phản đối hay áp lực cạnh tranh thì kết quả vẫn như nhau: Ông ta gần như không thể đảo ngược tình hình. Và chúng ta đều biết Tesla chưa thể có tính năng tự lái hoàn toàn. Tôi nghĩ năm nay có thể là năm cổ phiếu Tesla sụp đổ thực sự”.
Ngay cả những nhà đầu tư từng lạc quan về Tesla cũng đang dần mất niềm tin vào dự báo tăng trưởng của công ty.
“Tôi nghĩ giới đầu tư đang dần thay đổi kỳ vọng về số lượng xe Tesla sẽ bán ra trong năm nay”, Gene Munster, đối tác quản lý tại Deepwater Asset Management, nhận định.
Tesla lao dốc: Tác động từ chính trị?
Sự sụt giảm mạnh của cổ phiếu Tesla trong thời gian qua đặt ra câu hỏi: Liệu nguyên nhân chính đến từ những thách thức kinh doanh hay là hệ quả từ hình ảnh chính trị gây tranh cãi của Elon Musk?
Gene Munster, một nhà phân tích kỳ cựu và vẫn lạc quan về Tesla, nhận định rằng khoảng 75% nguyên nhân đến từ phản ứng tiêu cực đối với Musk.
"Vào thời điểm bầu cử, chưa ai rõ Musk sẽ đóng vai trò gì trong chính quyền Trump. Nhưng đến nay, nhiều nhà đầu tư Tesla cảm thấy ông ấy còn có sức ảnh hưởng lớn hơn cả Trump. Điều đó khiến thương hiệu Tesla chịu tổn hại", Munster nói.
Căng thẳng ngày càng leo thang khi các cuộc biểu tình nổ ra trước nhiều cửa hàng Tesla trên khắp nước Mỹ. Một số vụ phá hoại xe Tesla đã được ghi nhận, thậm chí có người bị bắt tại Colorado vì phá hoại cửa hàng Tesla và tàng trữ thiết bị gây cháy.
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy sự thay đổi trong tâm lý khách hàng đến từ báo cáo của S&P Global Mobility, dựa trên dữ liệu doanh số tại từng bang của Mỹ.
Họ phân chia dữ liệu theo "bang xanh" (các bang đã bầu cho Đảng Dân chủ trong bốn kỳ tổng thống gần nhất) và "bang đỏ" (các bang liên tục ủng hộ Đảng Cộng hòa). Sau đó, họ phân tích tỷ lệ khách hàng trung thành, tức những hộ gia đình đã mua hơn một chiếc Tesla.
Tại các bang xanh, tỷ lệ khách hàng trung thành giảm từ 72% cuối năm 2023 xuống còn 65% cuối năm 2024. Ở các bang đỏ, tỷ lệ này tăng nhẹ từ 47,6% lên 48,2% trong cùng kỳ.
Sự sụt giảm ở các bang xanh đã khiến Tesla mất đi một phần thị phần quan trọng, đặc biệt tại những bang có sức mua ô tô lớn như California.
Một cuộc khảo sát của Morning Consult vào tháng trước cũng cho thấy gần 32% người Mỹ khẳng định họ "sẽ không bao giờ" mua Tesla, tăng đáng kể so với 27% năm ngoái và 17% vào năm 2021.
Trong khi đó, chỉ 16% người mua xe tiềm năng bày tỏ hứng thú với Tesla, con số này hầu như không thay đổi trong bốn năm qua.
Không chỉ dừng lại ở số liệu, làn sóng phản đối Musk còn lan rộng trên mạng xã hội. Các video ghi lại cảnh Cybertruck bị la ó tại lễ hội Mardi Gras ở New Orleans hay những vụ phá hoại xe Tesla được hoan nghênh đã gây ra nhiều tranh cãi.
Tesla vẫn có cơ hội nhờ ông Trump?
Không chỉ đối mặt với làn sóng tẩy chay từ khách hàng tự do, Musk còn bị chỉ trích vì bị phân tâm quá mức khỏi Tesla, công ty chiếm phần lớn khối tài sản khổng lồ của ông.
"Musk đã tái định nghĩa khả năng của một nhà lãnh đạo khi cùng lúc điều hành nhiều công ty lớn. Nhưng có giới hạn tự nhiên cho những gì một người có thể làm", Munster nhận xét.
Hiện tại, Musk cùng lúc giữ vai trò CEO của Tesla, SpaceX, là chủ sở hữu chính của mạng xã hội X, sáng lập công ty xAI, và phát triển công nghệ cấy chip não tại Neuralink.
Ngoài ra, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc cũng làm dấy lên lo ngại rằng Tesla có thể trở thành mục tiêu bị Bắc Kinh nhắm đến vì vai trò của Musk trong chính quyền Trump.
"Trung Quốc có nhiều cách để gây áp lực với Elon Musk và Tesla", Isaac Stone Fish, CEO của Strategy Risks, cảnh báo.
Bất chấp những khó khăn hiện tại, một số nhà đầu tư Tesla vẫn tin rằng mối quan hệ giữa Musk và ông Trump có thể mang lại lợi ích, đặc biệt trong việc thúc đẩy công nghệ robotaxi tự lái.
Các nhà đầu tư Tesla tin rằng nếu chính quyền Trump ủng hộ công nghệ xe tự lái, Tesla có thể nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.
"Giá trị thực sự của Tesla nằm ở công nghệ tự hành. Trump yêu quý Musk, và Musk có thể nhận được những gì ông ấy muốn. Điều quan trọng nhất là cơ hội để chứng minh độ an toàn của robotaxi, và tôi tin điều đó sẽ thành hiện thực", Munster nói.
Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan về viễn cảnh này. Johnson, một chuyên gia phân tích vốn có quan điểm tiêu cực về Tesla, chỉ ra rằng Musk đã hứa hẹn về xe tự lái hoàn toàn trong suốt một thập kỷ qua, nhưng vẫn chưa thể thực hiện.
Ông cảnh báo rằng nếu Tesla tiếp tục thất hứa, giá cổ phiếu có thể lao dốc mạnh, đặc biệt khi báo cáo doanh số quý I năm 2025 được công bố vào tháng 4 tới.
VietBF@sưu tập
