SOFIA, Bulgaria
Một phi cơ đang chở Chủ tịch Ủy Ban Âu Châu bà Ursula von der Leyen đă bị nhiễu sóng GPS trên bầu trời của Bulgaria, và Nga bị t́nh nghi là kẻ chủ mưu, một phát ngôn viên cho biết hôm thứ Hai, 1 tháng Chín.
Phi cơ này sau đó đă cho hạ cánh an toàn tại phi trường Plovdiv ở miền Trung Bulgaria và von der Leyen sẽ tiếp tục chuyến công du theo lịch tŕnh, viếng thăm các quốc gia tiền tuyến phía Đông thuộc khối Liên Hiệp Âu Châu, theo phát ngôn viên Ủy ban bà Arianna Podestà cho biết.
"Chúng tôi xác nhận rằng phi cơ đă gặp phải t́nh trạng bị nhiễu sóng GPS", bà Podestà nói.
"Chúng tôi nhận được tin tức từ giới chức trách Bulgaria cho biết, họ t́nh nghi đây là một hành động can thiệp phá rồi trắng trợn của Nga".
Chủ tịch Ủy Ban Âu Châu bà Ursula von der Leyen đang nói chuyện với các kư giả tại biên giới Ba Lan/Belarus ngày 25/8/2025 ở Krynki, phía Đông Ba Lan. (Ảnh: JANEK SKARZYNSKI/AFP/Getty Images)
Nga từng dính líu đến hàng loạt hoạt động t́nh nghi can thiệp vào hệ thống vệ tinh GPS và vụ gây nhiễu sóng ảnh hưởng đến chiếc phi cơ chở bà Von der Leyen là trường hợp mới nhất. Suốt trong nhiều tháng qua, các quốc gia giáp ranh Nga, gồm có Phần Lan, Latvia, Lithuania và Estonia, cũng từng cảnh cáo rằng hoạt động gây nhiễu sóng trong các chuyến bay, tàu thuyền và máy bay không người lái ngày càng gia tăng. Điện Kremlin vẫn chưa trả lời yêu cầu được b́nh luận về tin này.
Von der Leyen, vị đứng đầu khối EU từng lên tiếng chỉ trích Tổng thống Vladimir Putin gay gắt cũng như lên án về cuộc xâm lược trắng trợn nhắm vào Ukraine. Bà đang thực hiện chuyến công du trong 4 ngày đi đến phần lớn sườn phía Đông Liên Hiệp Âu Châu, trong đó bà sẽ có mặt tại Lithuania, Phần Lan, Estonia, Latvia, Ba Lan, Romania và Bulgaria.
Giới chức Tây Phương tố cáo Nga và đám tay sai ủy nhiệm cho dàn dựng hàng chục vụ tấn công và các vụ rắc rối khác trên khắp Âu Châu từ lúc Putin xua quân xâm lược Ukraine. Hăng thông tấn AP đă cho kiểm tra hàng trăm trường hợp và đánh dấu trên bản đồ khi các viên chức Tây Phương chỉ ra mối can dự rơ ràng giữa Nga, các tổ chức thân Nga hoặc nước đồng minh Belarus và các vụ rắc rối khác. Điện Kremlin luôn chối bỏ những lời tố cáo nói trên.
"Tín hiệu vệ tinh dùng cho hệ thống GPS trong chiếc phi cơ chở bà Von der Leyen bị nhiễu sóng", giới chức ở Bulgaria cho biết trong một bản tuyên bố. Bà Von der Leyen khởi hành từ Warsaw, Ba Lan, đến Plovdiv, thành phố lớn thứ nh́ của Bulgaria trên một phi cơ tư nhân được Ủy Ban Âu Châu cho mướn. Khi gần đến phi trường Plovdiv, phi cơ bỗng bị mất các tín hiệu GPS", tuyên bố cho biết thêm. Cơ Quan Hàng Không Dân Dụng Bulgaria
DGCAA chỉ dẫn viên phi công sử dụng các phương pháp xác định vị trí pḥng hờ để hạ cánh an toàn.
Hăng thông tấn AP chỉ ra có gần 80 trường hợp rắc rối trên một bản đồ theo dơi chiến dịch gây rối trên khắp Âu Châu được mô tả là
"táo bạo" đến khó tin, người đứng đầu cơ quan t́nh báo đối ngoại Anh Quốc cho biết. Từ lúc Moscow xua quân xâm lược Ukraine toàn diện hồi tháng 2 năm 2022, các viên chức Tây Phương tố cáo Nga và các lực lượng ủy nhiệm đă dàn dựng hàng chục vụ tấn công và các vụ rắc rối khác, từ việc ra tay trực tiếp phá hoại cho đến âm mưu đốt phá và ám sát.
Các thủ đoạn của Nga gồm có gây ra nhiễu sóng và giả mạo. Nhiễu sóng tức là tạo ra tín hiệu vô tuyến mạnh để lấn át đường dây liên lạc, c̣n giả mạo là một hoạt động đánh tráo tín hiệu, khiến cho máy thu tưởng rằng đang ở một vị trí khác hoặc trong một khoảng thời gian nào đó trong quá khứ hoặc tương lai.
Trong tháng Tám vừa qua, Văn Pḥng Truyền Thông Điện Toán Latvia ESD tuyên bố xác định được ít nhất ba địa điểm thường xuyên đă xảy ra t́nh trạng bị nhiễu sóng dọc khu vực biên giới Nga. Hồi tháng Tư 2024, một hăng hàng không Phần Lan cũng tạm thời phải cho đ́nh chỉ các chuyến bay đến thành phố Tartu thuộc Estonia sau khi bị nhiễu sóng, cũng trong tháng Ba năm đó, một phi cơ chở Bộ Trưởng Bộ Quốc Pḥng Anh Quốc cũng bị nhiễu tín hiệu vệ tinh khi bay gần lănh thổ của Nga.
Dẫu cho Nga quả quyết rằng bị nhiễu sóng chỉ là hoạt động pḥng vệ, nhưng con số ngày càng tăng lên khi t́nh trạng gây nhiễu sóng đă được mở rộng ra bên ngoài khu vực biên giới,
ESD cho biết thêm.
Các phi công và kiểm soát viên không lưu trong các chuyến bay từ Thụy Điển đến Bulgaria đang cho áp dụng lại các phương pháp xác định vị trí cũ v́ không thể tiếp tục dựa vào tín hiệu GPS, theo ông Eric Schouten, phân tích gia t́nh báo kiêm tổng giám đốc
Dyami Security Intelligence đặt trụ sở tại Utrecht, Ḥa Lan, cho biết.