Tổng thống Donald Trump đă gây bất ngờ cho đoàn báo chí Nhà Trắng vào thứ Hai khi công bố một thỏa thuận "bom tấn" với NATO về việc mua vũ khí chiến tranh do Mỹ sản xuất.
Ngồi cùng các thành viên nội các tại Pḥng Bầu dục, tổng thống đă tiết lộ các điều khoản của một thỏa thuận mà theo đó các nước NATO sẽ phụ thuộc rất nhiều vào các nhà thầu quốc pḥng Mỹ trong những thập kỷ tới để có được nguồn lực quân sự nhằm hỗ trợ quốc gia của họ và đẩy lùi sự xâm lược hơn nữa của Nga bên trong Ukraine.
“Hôm nay chúng tôi đă đạt được thỏa thuận rằng chúng tôi sẽ gửi vũ khí cho họ và họ sẽ phải trả tiền cho chúng”, Trump nói với các cố vấn của ḿnh.
“Hoa Kỳ sẽ không nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào. Chúng tôi không mua nó, nhưng chúng tôi sẽ sản xuất nó và họ sẽ phải trả tiền.”
Tháng trước, cả hai bên đă gặp nhau trong một cuộc họp quan trọng về tương lai chi tiêu quốc pḥng của Mỹ cho các đồng minh NATO. Một thỏa thuận mới sẽ cho phép tất cả các bên tham gia, ngoại trừ Tây Ban Nha, tăng chi tiêu quốc pḥng lên 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của họ.
Trump cho biết con số này tương đương "hơn một ngh́n tỷ đô la mỗi năm".
"Đây là những quốc gia giàu có," ông nói tiếp. "Họ muốn làm điều đó, và họ rất quyết tâm, và chúng tôi cũng vậy. Nhưng chúng tôi sẽ phải trả rất nhiều tiền và chúng tôi không muốn làm điều đó nữa."
Theo thỏa thuận hôm thứ Hai, Hoa Kỳ sẽ gửi "một số vũ khí tốt nhất" đang được sản xuất tới các nước NATO, bao gồm cả Đức, nước đang cung cấp tên lửa pḥng thủ và tấn công cho Ukraine khi nước này chuẩn bị đẩy lùi một số vụ ném bom tồi tệ nhất của Nga kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Trump ghi nhận công lao của đại sứ NATO Matt Whitaker v́ đă giúp đưa thỏa thuận này đi đến thành công.
"Tốt hơn là cậu nên làm tốt việc này, Matt," anh nói, nh́n người phụ tá của ḿnh.
Một nguồn tin thân cận với kế hoạch này nói với Axios rằng thỏa thuận này bao gồm khoản đầu tư 10 tỷ đô la vào hàng hóa do Mỹ sản xuất. Vũ khí pháo binh dành cho Ukraine sẽ bao gồm tên lửa, vũ khí pḥng không và đạn pháo.
Thỏa thuận này được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đang thể hiện sự mất nhiệt t́nh với Tổng thống Nga Vladimir Putin, người mà ông cáo buộc chỉ đưa ra những lời "vô nghĩa" trong nhiều cuộc điện đàm giữa hai người trong vài tháng qua.
Hôm thứ Hai, Trump tuyên bố ông sẽ cho Nga tối hậu thư 50 ngày để đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh, nếu không sẽ phải đối mặt với 100% "thuế quan thứ cấp" áp lên các quốc gia khác đang giao dịch với Nga. Một động thái như vậy có thể làm rung chuyển thị trường dầu mỏ toàn cầu, nơi các siêu cường như Trung Quốc và Ấn Độ mua phần lớn dầu từ Nga.
Hai nguồn tin trong chính quyền nói với Politico rằng các tên lửa được gửi tới Ukraine có khả năng tấn công tầm xa vào sâu bên trong nước Nga, bao gồm cả Moscow.
Trump nói hôm thứ Hai rằng mỗi khi nói chuyện với Putin, "Tôi luôn cúp máy và nói, 'Ồ, đó là một cuộc điện thoại hay đấy.' Thế rồi tên lửa lại được phóng vào Kyiv hoặc một thành phố nào đó. Và sau đó, điều đó xảy ra ba hoặc bốn lần, bạn sẽ nói, 'Nói chuyện chẳng có ư nghĩa ǵ cả.'"
Thượng viện Hoa Kỳ đang lưu hành một dự luật áp thuế 500% lên hầu hết hàng nhập khẩu từ Nga. Trump hôm thứ Hai khẳng định mức thuế này là quá cao và nói rằng ông có thẩm quyền đơn phương áp thuế 100%.