Tôi vừa nhận được email từ ông Thế Nhă, một cựu sĩ quan Quân Y thời trước. Ông nhắc tôi nên viết về bà Phan L. Giao, một công chức cao cấp trong ngành Hải quân Hoa Kỳ, tương tự như bà Dương Nguyệt Ánh – nhưng thực ra, bà Giao c̣n đạt đến cấp bậc và trách nhiệm cao hơn rất nhiều.

Bà Dương Nguyệt Ánh là một chuyên gia từng giữ cấp bậc tương đương với Thiếu Tướng / Đề Đốc (Rear Admiral, Junior Grade – một sao). Bà từng chỉ huy một trung tâm nghiên cứu và phát triển vũ khí cho Hải quân Hoa Kỳ. Bà Ánh cùng các cộng sự đă phát minh ra một loại bom đặc biệt: khi được sử dụng, nó có khả năng tiêu diệt toàn bộ sinh lực ẩn nấp trong một cơ sở nhưng không phá hủy vật chất, máy móc hay thiết bị bên trong – một công nghệ cực kỳ quan trọng trong chiến tranh du kích.
Trong khi đó, bà Phan L. Giao c̣n đảm nhận những trọng trách cao hơn: bà là người chỉ huy toàn bộ hệ thống công xưởng Hải quân Hoa Kỳ, bao gồm:
Các xưởng chế tạo hàng không mẫu hạm nguyên tử,
Các tuần dương hạm, tàu ngầm nguyên tử, chiến hạm nguyên tử,
Các xưởng sản xuất súng, đạn, và bom phục vụ cho Hải quân.
Tất cả các chiến hạm, hàng không mẫu hạm, và tàu ngầm nguyên tử được chế tạo trong suốt 20 năm qua đều nằm dưới sự chỉ đạo trực tiếp của bà.
Bà Phan L. Giao đứng đầu một bộ tham mưu riêng, có Tham mưu trưởng, chánh văn pḥng, sĩ quan tùy viên và các sĩ quan tham mưu trực thuộc. Ngạch trật dân sự của bà tương đương với Đô đốc 3 sao (Vice Admiral).
Bà có tới 87.000 nhân viên – bao gồm cả quân nhân và nhân viên dân sự – dưới quyền, cùng với ngân sách điều hành khoảng 50 tỷ đô-la Mỹ mỗi năm.

Trong suốt lịch sử Hải quân Hoa Kỳ, chưa từng có một người phụ nữ nào, lại là người gốc Việt Nam, giữ một vị trí có quyền lực và tầm ảnh hưởng lớn như bà Phan L. Giao.
Bà đă nghỉ hưu gần một năm nay. Chúng ta vô cùng tự hào về thành công vượt bậc của người phụ nữ gốc Việt này. (Thông tin và h́nh ảnh được Bộ Hải quân Hoa Kỳ cung cấp.)

Nếu bà Phan L. Giao c̣n tại chức, th́ cấp trên trực tiếp của bà hiện nay sẽ là một người Việt khác: ông Cao Hùng – Thứ trưởng Bộ Hải quân Hoa Kỳ.
Bổ Túc – Về Một Người Phụ Nữ Việt Nam Phi Thường
Thưa quư anh chị,
Tôi đă nhận được rất nhiều email từ quư vị hỏi thăm thêm về bà Phan L. Giao. Tôi không quen trực tiếp bà, nhưng vợ chồng bác sĩ Hồ Kim Chi – bạn thân của gia đ́nh bà – cho biết:
Bà Giao là con gái của Đại tá Phan Đ́nh Tùng, cháu ruột của Chuẩn Tướng Phan Đ́nh Niệm, nguyên Tư lệnh Sư đoàn 22 Bộ binh, Quân lực Việt Nam Cộng Ḥa.

Chúng tôi vô cùng hănh diện và kính phục trước những đóng góp to lớn và uy tín lẫy lừng của bà trong hàng ngũ lănh đạo Hải quân Hoa Kỳ.
Thông tin chính thức từ Bộ Hải quân Hoa Kỳ:
Chức vụ: Giám đốc điều hành (Executive Director), NAVSEA
Cấp bậc hành chính liên bang: Senior Executive Service (SES), cấp cao nhất (Tier 3)
Tương đương quân sự: Vice Admiral (Đô đốc ba sao)
Quy mô nhân sự:
Trên 85.000 người, bao gồm quân nhân, dân sự và nhân viên hợp đồng
Bà là một trong hai nhân vật quyền lực nhất của Naval Sea Systems Command (NAVSEA)
Ngân sách điều hành: Khoảng 50 tỷ USD/năm

Trách nhiệm:
Giám sát các chương tŕnh đóng tàu chiến, phát triển và bảo tŕ vũ khí chiến đấu, tàu ngầm, tàu sân bay, hệ thống tác chiến biển
Đảm bảo ṿng đời trang thiết bị hải quân được hiện đại hóa liên tục và hiệu quả.
Nguồn thông tin từ: navsea.navy.mil và Nguyễn Thượng Vũ