WESTMINSTER (NV) - Nếu không phải là người làm công việc dạy tiếng Việt cho trẻ em trên đất Hoa Kỳ, có lẽ không mấy ai biết rằng trong số hành trang mang sang xứ người, có một sinh hoạt mang đậm nét văn hóa chữ nghĩa, chỉ riêng ngành giáo dục mới có, và tiếp tục được duy tŕ tại mảnh đất tự do này từ bao nhiêu năm qua.
Gần 200 thầy cô giáo tại nhiều nơi về tham dự khóa huấn luyện và tu nghiệp sư phạm hè 2012 tại Coastline Community College. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Đó là những khóa huấn luyện và tu nghiệp sư phạm.
Trong ba ngày cuối tuần trước, khóa huấn luyện và tu nghiệp sư phạm hè 2012, do Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California tổ chức, diễn ra tại trường đại học cộng đồng Coastline Community College (CCC) ở Westminster thu hút gần 200 thầy cô giáo dạy Việt ngữ từ nhiều nơi, xa xôi như Maryland, Texas, Washington, Arizona, đến những nơi gần hơn như San Jose, San Diego, tập trung về tham dự.
***
Có người lần đầu tiên có mặt tại Little Saigon để cảm nhận cái bỡ ngỡ của một Sài G̣n thu nhỏ trên quê người, để “ngạc nhiên đến bất ngờ khi nh́n thấy McDonald cũng được ghi bằng chữ Việt”. Có người đến với khóa tu nghiệp lần thứ 3, thứ 4, như một cách trở về chốn yêu thương, để gặp gỡ đồng nghiệp, để học hỏi thêm những điều mới mẻ của phương pháp giảng dạy.
Dù là lần đầu hay không phải lần thứ nhất, tất cả đều rạng rỡ nụ cười, cùng hào hứng tham gia những tṛ chơi tập thể, những bài hát tập thể đầu tiên của giờ họp mặt, do trưởng Ngô Văn Quy, một gương mặt quen thuộc trong nhiều sinh hoạt cộng đồng ở Little Saigon, phụ trách. “Họ hát, họ chơi như vậy không chỉ để vui không thôi đâu, mà là c̣n đang học cách về tổ chức sinh hoạt cho các học sinh của ḿnh nữa đó.” Thầy Vũ Hoàng, trưởng ban tổ chức khóa huấn luyện và tu nghiệp, nói với nhật báo Người Việt, trong lúc chờ làm lễ khai mạc.
Cô giáo Vũ Đỗ Diễm Trang (trái) và thầy giáo trẻ Trần Đông Hải, đều là cư dân Maryland, lần đầu về tham dự khóa huấn luyện sư phạm tại California. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Theo lời thầy Vũ Hoàng, tùy theo năm và t́nh h́nh kinh tế mà số thầy cô về tham gia huấn luyện đông hay ít, “Năm đông th́ khoảng 300 đến 350 thầy cô. Năm nay có ít hơn năm ngoái, chừng 200 thầy cô. Và đây cũng là lần đầu tiên không có các thầy cô từ nước ngoài đến tham gia.”
“Chương tŕnh huấn luyện chia ra làm hai phần. Phần căn bản nhằm huấn luyện cho các thầy cô chưa có căn bản dạy tiếng Việt. Phần thứ hai là phần tu nghiệp dành cho thầy cô có kinh nghiệm rồi tới đây t́m hiểu thêm những kiến thức mở rộng để dạy tiếng Việt cho các em phong phú hơn, giúp các em hiểu biết bằng tiếng Việt nhiều hơn.” Thầy Hoàng cho biết.
Nh́n vào chương tŕnh huấn luyện tu nghiệp trong thời gia ba ngày, mới thấy rơ ràng chuyện dạy tiếng Việt cho trẻ em người Mỹ gốc Việt nơi xứ người được coi trọng như thế nào.
Không chỉ đơn giản là người biết tiếng Việt dạy cho người không biết tiếng Việt, mà sâu xa hơn, người dạy phải biết, phải nắm rơ về nguồn gốc, phương pháp giảng dạy tiếng mẹ đẻ là như thế nào.
Phương pháp giảng dạy Việt ngữ, Phương pháp tập đọc và tập làm văn, Dùng âm nhạc/hội họa để dạy Việt ngữ, Phương pháp dạy địa lư/Việt sử/giảng văn, Cách dùng từ ngữ tiếng Việt, Tâm lư trẻ em và cách điều hành lớp học, Ngữ âm và ráp vần tiếng Việt, Văn phạm tiếng Việt, Chính tả Việt ngữ, Ngữ vựng tiếng Việt, Từ loại và loại từ, Tiếng Việt đối với thế hệ trẻ 1.5 và 2.0... là một số trong toàn bộ kiến thức mà các thầy cô giáo dạy Việt ngữ từ khắp nơi được cung cấp thêm trong dịp này.
Thầy cô trong ban tổ chức thực hiện nghi thức dâng hương trước bàn thờ quốc tổ. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Trả lời câu hỏi của phóng viên Người Việt, “Chương tŕnh này giúp đỡ cụ thể như thế nào cho thầy cô dạy tiếng Việt?” Thầy Vũ Hoàng nói, “Giúp rất nhiều, nhất là với trẻ em muốn t́m hiểu về tiếng Việt của ḿnh th́ họ tới đây để học hỏi để về dạy cho các em nhỏ hơn. Hoặc các phụ huynh cũng ghi danh tới tham dự để về dạy cho con em ḿnh, cũng như phụ một tay với thầy cô ở trường dạy cho các em nữa th́ các em sớm đạt được những kết quả như mong muốn.”
***
Lần thứ 5 tham dự lớp huấn luyện và tu nghiệp sư phạm, thầy Văn Phú Trạch, thuộc trường Việt ngữ Midway City, có trên 15 năm dạy tiếng Việt, chia sẻ, “Tôi rời Việt Nam lúc 13 tuổi, sống ở đây khá lâu. Trong gia đ́nh ba mẹ cũng tập cho nói tiếng Việt, sau này có nhu cầu trong các hội đoàn, nên tôi giúp việc dạy tiếng Việt cho mấy em.”
Tuy nhiên, điều thầy Trạch đang cảm thấy băn khoăn là “dạy cho con ḿnh nói tiếng Việt sao khó quá!”
“Tôi đi dạy tiếng Việt lúc chưa có gia đ́nh, chưa có con. Giờ con tôi đứa lớn 10 tuổi, đứa nhỏ 4 tuổi, tôi cũng ráng cho nó nói tiếng Việt, cũng có đi thi Việt ngữ nhưng mà càng ngày chúng càng ít nói đi, nhất là từ khi đi học ở trường. Thành ra, tôi thấy việc dạy cho các em nói tiếng Việt thực không dễ chút nào hết.” Người có thâm niêm hơn 15 dạy Việt ngữ tâm sự.
Những nụ cười rạng rỡ của thầy cô tham gia khóa huấn luyện và tu nghiệp sư phạm. (H́nh: Ngọc Lan/Người Việt)
Với cô Trần Huyền Nga, Trung Tâm Việt Ngữ Minh Đức thuộc Châu Đạo Hội Thánh Tây Ninh, việc trở thành cô giáo dạy tiếng Việt từ 8 năm qua xuất phát từ lư do “cho ba đứa đi học tiếng Việt để tụi nó biết ǵn giữ, hiểu tiếng Việt. Rồi sau đó thấy ḿnh cũng có thể góp phần giúp được điều ǵ đó nên tham gia dạy luôn tiếng Việt tại đó.”
Do “vừa rất vui vừa để biết cách, biết phương pháp dạy cho các em dễ hiểu hơn” nên đây là lần thứ ba cô Nga tham dự lớp huấn luyện và tu nghiệp sư phạm này.
“Đi dạy thấy thích lắm! Từ lúc mấy em c̣n chưa biết ǵ đến lúc ḿnh dạy cho các em nói được, đọc được th́ ḿnh vui lắm.” Cô giáo “nghiệp dư” này nói thêm.
Bên cạnh những người có quá tŕnh dạy tiếng Việt lâu dài như thế, cũng có những “thầy cô” c̣n rất trẻ cũng tham gia lớp học này, như hai chị em họ Vũ Đỗ Diễm Trang và Trần Đông Hải từ Maryland đến.
Diễm Trang đang là sinh viên đại học năm thứ ba, c̣n Đông Hải chuẩn bị vào lớp 12. Cả hai em đều đi dạy tiếng Việt v́ “thiếu người dạy giáo lư tiếng Việt ở nhà thờ”. Nhưng từ bước đi chập chững đó, các em cảm thấy “thích v́ thấy mấy em nhỏ rất là dễ thương, dạy riết cũng thấy yêu các em luôn,” như cách nói của Diễm Trang, hay “muốn đóng góp chút sức ḿnh vào việc cho các em biết thêm tiếng Việt để cho nó không quên những ǵ thuộc về truyền thống văn hóa của nước ḿnh,” như cách nói của Đông Hải, mà các em đă tiếp tục gắn bó và muốn nâng cao thêm phương pháp dạy tiếng Việt của ḿnh khi đến với khóa huấn luyện.
Diễm Trang thổ lộ, “Trước khi dạy chính thức, em được đi theo một cô giáo, nh́n cô đó dạy, cách cô đó dạy, rồi về soạn giáo án riêng cho ḿnh để dạy. Giờ em muốn biết nhiều thứ hơn để dạy cho học tṛ của em, nên em đến học lớp này.”
Với Đông Hải th́ “tham dự lớp học này, em muốn trau dồi thêm nhiều kiến thức, cách dạy của ḿnh, cũng muốn tập cho ḿnh mạnh dạn hơn, để khi đứng giữa lớp điều khiển như thế nào để học tṛ nghe ḿnh.”
Một trong những người nhỏ nhất tham dự khóa học là em Tina Trịnh, chuẩn bị vào lớp 10 khi mùa tựu trường tới. Tina là cư dân Austin, Texas, sinh ra ở Mỹ, được mẹ dạy tiếng Việt từ nhỏ, và “Mẹ dạy rất là khó”.
Tina cho biết, “Em vẫn c̣n đang đi học tiếng Việt, nhưng vừa học vừa phụ dạy các em nhỏ hơn.”
Cô Thu Lưu, mẹ của Tina, là người có thời gian 5 năm dạy Việt ngữ tại Mỹ, cùng 13 năm dạy học ở Việt Nam, tâm sự, “H́nh như do thời gian ḿnh đi dạy học quá lâu, nên chuyện đi dạy đă ngấm vào máu, không đi dạy thấy như ḿnh thiếu cái ǵ đó, nên qua đây tự động xin đi dạy tiếng Việt lại.”
Lần đầu tiên đưa con đến tham dự khóa huấn luyện, cô Thu nói, “Tôi muốn Tina năm sau trở thành người dạy chính nên tập cho cháu trở thành phụ giáo trước, rồi nay có cơ hội này vào Mùa Hè nên muốn tham dự cho biết thêm. Phần tôi, sau nhiều năm đi dạy theo phương pháp cũ, nay muốn tham gia lớp học để coi có những phương pháp ǵ mới để trao đổi, học hỏi thêm.”
***
Dạy tiếng Việt cho trẻ em tại Hoa Kỳ chưa bao giờ là mục đích kiếm sống của những người đang làm công việc này. Tất cả chỉ phát xuất từ những suy nghĩ: Ǵn giữ và phát huy tiếng Việt tại xứ người.
Nhưng đă vào “nghề,” th́ việc dạy lại như trở thành nghiệp v́ những điều rất đơn giản, rất ngây thơ do những học tṛ ngây ngô, bập bẹ nói tiếng Việt mang tới.
Như thầy Văn Phú Trạch kể, “Tôi nhớ một lần đưa các em mới học tiếng Việt đi ra ngoài ăn uống. Một em nói bằng tiếng Việt, ‘Em muốn để dành cái này cho em gái của em có được không?’ Chỉ một câu nói như vậy thôi mà tôi cảm thấy xúc động lắm, nó khiến tôi nhớ hoài.”
Hay như kỷ niệm của cô Diễm Trang, “Em nhớ có cậu học tṛ đó cứ vào lớp là khóc, hỏi đến là khóc, không trả lời được cái ǵ hết. Sau một năm em dạy, nhiều học tṛ quá, em không nhớ hết, vậy mà lúc ra đường, em bé đó chạy đến ôm em, gọi đúng tên em. Cảm giác đó rất là vui!”
Với Trần Đông Hải th́ kỷ niệm níu chân “làm thầy” của em là “mùa Giáng Sinh học tṛ ghi thiệp tặng thầy cô. Học tṛ ghi tên em sai nhưng mà sao em đọc vẫn thấy vui lắm, v́ khi dạy ḿnh không nghĩ đến chuyện học tṛ cũng quan tâm nghĩ đến ḿnh như vậy, dù nó viết sai nhưng vẫn thấy học tṛ dễ thương quá!”
Chia sẻ cảm nghĩ riêng của ḿnh, thầy Vũ Hoàng, cũng là chủ tịch Hội Đồng Quản Trị Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California, nói, “Tôi cảm thấy rất là vui khi mỗi năm háo hức mong chờ đến ngày tổ chức khóa huấn luyện sư phạm để nh́n thấy các thầy cô từ khắp nơi về đây ngồi với nhau, sinh hoạt vui chơi với nhau, học hỏi lẫn nhau. Nh́n các thầy cô, ḿnh lại thấy rằng người Việt ḿnh dù có đi đâu th́ vẫn muốn ǵn giữ tiếng Việt ḿnh, dù cho 1,000 năm đô hộ của Tàu, dù cho 100 đô hộ của Tây th́ ḿnh vẫn luôn muốn ǵn giữ tiếng của ḿnh, không bao giờ ḿnh quên được.”
Ngọc Lan/Người Việt
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Đi học cách dạy tiếng Việt trên đất Mỹ
