Loài cá châu Á có thể nhảy cao tới 3m đang xâm lấn khiến nước Mỹ đ̣i chặn đứng đường di cư. Loài cá này là gf mà đă khiến các nhà chức trách nước Mỹ tiêu tốn hơn 200 triệu USD để ngăn chặn sự xâm lấn của chúng.
Loài cá "xâm lược" các vùng nước ở Canada và Mỹ
Vào những năm 1970, người Mỹ đưa một loài cá gốc châu Á vào các trang trại nuôi cá ở miền Nam nước này. Đó chính là cá chép châu Á. Ban đầu, các chủ trang trại định dùng cá chép để làm sạch các ao, đầm nuôi cá tra cũng như giúp chúng khoẻ mạnh hơn. Bởi cá chép là loài có thói quen ăn lọc (một kiểu ăn thức ăn thông qua việc lọc các hạt vật chất và thực phẩm trôi từ nước bằng cách há miệng thật lớn). Đây cũng là phương pháp lọc nước lư tưởng cho các ao, đầm nuôi cá lúc bấy giờ.

Năm 1970, người Mỹ đă nhập loài cá gốc châu Á vào các trang trại với mục đích cải tạo nguồn nước. (Ảnh: NYTimes)
Cá chép châu Á (Asian carp) là tên gọi thông dụng trong tiếng Anh chỉ về các loài cá chép phổ biến sinh sống và được nuôi nhiều ở các vùng thuộc châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam. Chúng là một nguồn thực phẩm thông dụng trong bữa ăn hàng ngày của cư dân vùng này, được nuôi với sản lượng lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, sau đó một trận lũ lụt xảy ra, hai loài cá chép là đầu to và bạc đă thoát ra theo ḍng nước lũ và "chuyển hộ khẩu" tới lưu vực sông Mississippi. Lúc đó, người dân cho rằng những loài cá chép này có thể dùng làm thực phẩm.
Loài cá được nhập vào Mỹ thời điểm đó là cá chép châu Á. (Ảnh: NYTimes)
Năm 1994, một trận lũ lụt hoành hành ở bang Illinois. Khi nước rút, người ta bàng hoàng nhận ra số lượng cá chép châu Á chết nhiều gấp 9 lần các loài cá địa phương. Lúc này, nhiều người đặt câu hỏi rằng làm thế nào cá chép châu Á có thể di cư xa đến như vậy.
Năm 2002, "cơn ác mộng" của các nhà chức trách nước Mỹ đă chính thức bắt đầu khi cá chép châu Á phát triển quá nhanh và chúng đă phá hủy nghiêm trọng môi trường sống của các loài thủy sinh địa phương. Cá chép châu Á được biết đến là một loài cá thích nghi rất tốt với môi trường mới. Ngoài việc bơi khỏe và tránh lưới rất tốt, chúng c̣n là loài ăn tạp, có thể ăn lượng thức ăn lên đến 40% trọng lượng cơ thể. Với chiều dài thường từ 50-90 cm, có thể nặng hơn 50 kg, cá chép châu Á tiêu tốn lượng thức ăn lớn bao gồm cả các loài thủy sinh khác. Chúng đă tiêu diệt nhiều giống cá địa phương trên đường di chuyển, phá hủy hệ sinh thái nơi nó sống. Mỗi con cá chép châu Á có thể đẻ đến 2 triệu trứng cho một lần sinh sản, nên loài cá này phát triển rất nhanh, thành những đàn lớn hàng trăm con. Để ngăn chặn loài cá này xâm lấn vào hồ Michigan, họ đă dựng hàng rào điện tử đầu tiên ở hồ này. Sau đó, hai hàng rào nữa được bổ sung vào năm 2009 và 2011.
Sau hơn 30 năm, loài cá du nhập từ châu Á này đă tràn đến các ḍng nước ở các bang Minnesota, Wisconsin và Michigan ở phía tây; New York và Pennsylvania ở phía đông; Illinois, Indiana và Ohio ở phía nam, và đến tận Ontario thuộc Canada ở phía bắc. Cá chép châu Á đă xâm chiếm Ngũ đại hồ, chúng ngốn tới 1/5 lượng sinh vật phù du trong Ngũ Đại Hồ, đe dọa ngành công nghiệp đánh cá và du lịch trị giá 4 tỷ USD/năm ở 5 hồ này.
Loài cá khiến giới chức trách nước Mỹ "mất ăn mất ngủ"
Đối với nhiều người, cá chép châu Á đích thực là "quái vật" vùng sông nước. Với sức ăn lớn, chúng có kích thước cơ thể đạt tới hơn 100 cm. Chúng là những loài cá hung bạo, nhiều con nặng từ 28 đến hơn 45 kg/con và có thể sống đến 80 năm. Chúng sẽ ồ ạt lao khỏi mặt nước khi mỗi khi nghe thấy tiếng động cơ thuyền. Chúng có thể nhảy cao khỏi mặt nước đến 3 m những khi mặt nước có "động".
Nhiều nhóm chèo thuyền trên hồ bị các đàn cá chép châu Á bất ngờ nhảy lên khoang thuyền và "tấn công" những người đă khuấy động mặt hồ. Năm 2014, Liên đoàn Động vật hoang dă quốc gia đă đưa ra cảnh báo về việc cá chép châu Á thường bất ngờ lao lên thuyền và khiến người dân gặp nguy hiểm. Thậm chí, Trạm Khảo sát lịch sử tự nhiên Illinois đă phải bọc lưới xung quanh bánh lái và hệ thống điều khiển của các tàu nghiên cứu để pḥng ngừa cuộc tấn công của loài cá này.
VietBF@ sưu tập