Một thẩm phán liên bang vừa ra lệnh cho Elon Musk và Ban hiệu quả Chính phủ (DOGE) phải công khai ra các tài liệu nội bộ liên quan đến kế hoạch nhằm cắt giảm ngân sách của liên bang.

(Ảnh: Reuters).
Phán quyết này đến từ bà thẩm phán Tanya Chutkan trong khuôn khổ vụ kiện do 14 Bộ trưởng Tư Pháp thuộc đảng Dân chủ đệ tŕnh lên, tố cáo Musk đă vi phạm Hiến pháp Mỹ khi thực hiện quyền hạn mà lẽ ra chỉ dành cho các viên chức được Thượng viện phê chuẩn, theo
The Guardian.
Trong phán quyết dài 14 trang này, bà Chutkan nhấn mạnh rằng, việc thu thập tài liệu từ Musk là cần thiết để xác định phạm vi quyền lực của ông, qua đó xem xét liệu DOGE có đang hoạt động một cách vi hiến và cần bị cho đ́nh chỉ hay không.
Thẩm phán cũng đề cập đến việc công khai danh tính các nhân sự của DOGE để làm rơ cơ cấu tổ chức của ban này. Tuy nhiên, lệnh của bà sẽ không áp dụng cho Tổng thống Donald Trump.
Trong nhiều tuần vừa qua, Elon Musk đă cố gắng che giấu cách thức mà DOGE cho vận hành, bao gồm cả vai tṛ của chính ông trong dự án này. Ṭa Bạch Ốc có xác nhận rằng Musk chỉ là một
"nhân viên chính phủ đặc biệt", một chức danh giúp cho ông không phải công khai ra hồ sơ tài chính.
Sau đó, trong các hồ sơ tài liệu gửi lên ṭa án, Ṭa Bạch Ốc cho gọi Musk là cố vấn cấp cao của Tổng thống, đồng thời tuyên bố ông này không có quyền hạn nào để đưa ra quyết định chính thức. Tuy nhiên, điều này lại có mâu thuẫn lớn với những ǵ mà Tổng thống Trump từng công khai phát biểu về Musk.
Vấn đề cốt lơi của vụ kiện liên quan đến một điều khoản trong Hiến Pháp Hoa Kỳ, quy định rằng bất cứ viên chức chính phủ nào đang thực hiện quyền lực như một người đứng đầu cơ quan đều phải được Tổng thống bổ nhiệm ra và được Thượng viện phê chuẩn.
Dù không được Thượng viện thông qua, Musk vẫn trực tiếp chỉ đạo việc cắt giảm ngân sách của nhiều cơ quan trong chính phủ liên bang, làm dấy lên các tranh căi về pháp lư về sự hợp hiến của vai tṛ này.
Ṭa Bạch Ốc đă viện dẫn quyền lực của ngành hành pháp để từ chối cung cấp các thông tin chi tiết về các hoạt động của Musk. Tuy nhiên, thẩm phán Chutkan cho rằng yêu cầu cung cấp tài liệu sẽ không quá rộng đến mức gây ra ảnh hưởng đến nhánh hành pháp.
Lệnh của bà thẩm phán Chutkan đánh dấu thất bại pháp lư lần thứ hai liên tiếp đối với DOGE chỉ trong ṿng 48 giờ qua. Trước đó, một thẩm phán liên bang khác tại Washington D.C. cũng ra phán quyết rằng DOGE đang có quá nhiều quyền lực và cần phải công khai hàng ngàn trang tài liệu theo yêu cầu từ một tổ chức giám sát độc lập.
Dẫn chứng từ báo cáo của tờ
Guardian, thẩm phán Christopher Cooper nhấn mạnh rằng, DOGE hoạt động với
"mức độ quyền lực cao chưa từng có" và làm việc quá mức trong ṿng bí mật khi thực hiện các kế hoạch tái cơ cấu lại chính phủ. Điều này khiến cho nhóm của Musk phải đối mặt với áp lực công khai hồ sơ để bảo đảm sự minh bạch cần thiết theo quy định của luật pháp kiện hành.