Tổng thống Donald Trump ngày 27 tháng 4 đă kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin ngừng các cuộc tấn công vào Ukraine và chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn, trong khi Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết tuần tới sẽ "rất quan trọng" trong việc xác định liệu Hoa Kỳ có tiếp tục nỗ lực làm trung gian cho một thỏa thuận hay không.
Trump đưa ra những phát biểu này sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trước lễ tang của Giáo hoàng Francis tại Vatican ở Rome vào ngày 26 tháng 4.
Phát biểu với các phóng viên ở New Jersey, Trump cho biết cuộc họp "diễn ra tốt đẹp" và Zelenskyy đă truyền đạt nhu cầu của Ukraine về việc cần thêm vũ khí để tự vệ trước lực lượng Nga.
"Tôi thấy ông ấy b́nh tĩnh hơn. Tôi nghĩ ông ấy hiểu bức tranh và tôi nghĩ ông ấy muốn đạt được thỏa thuận", tổng thống nói. "Chúng ta hăy cùng xem điều ǵ sẽ xảy ra trong vài ngày tới".
Zelenskyy mô tả cuộc gặp là tốt và “mang tính biểu tượng cao”, nói rằng nó có thể trở thành cuộc gặp lịch sử “nếu chúng ta đạt được kết quả chung”.
Trump cho biết ông "ngạc nhiên" và "rất thất vọng" khi Nga phát động các cuộc tấn công vào Ukraine sau khi đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff có cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow vào ngày 25 tháng 4.
“Tôi muốn ông ấy ngừng bắn, ngồi xuống và kư thỏa thuận,” Trump tuyên bố khi nhắc đến nhà lănh đạo Nga. “Tôi tin là chúng tôi có những giới hạn của thỏa thuận và tôi muốn ông ấy kư nó.”
Trợ lư của Putin, Yuri Ushakov, đă mô tả cuộc họp kéo dài ba giờ giữa Witkoff và Putin là "mang tính xây dựng" nhưng không đưa ra chi tiết. Trước khi khởi hành đến Rome vào ngày 25 tháng 4, Trump tuyên bố rằng "hầu hết các điểm chính" đă được thống nhất và hai quốc gia "rất gần" với việc đạt được thỏa thuận.
Trong khi đó, Rubio phát biểu với chương tŕnh “Meet the Press” của đài NBC vào ngày 27 tháng 4 rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể từ bỏ nỗ lực làm trung gian chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm nếu Nga và Ukraine không đạt được thỏa thuận.
"Tôi nghĩ rằng họ đang gần nhau hơn về tổng thể so với bất kỳ thời điểm nào trong ba năm qua nhưng vẫn chưa đạt được điều đó", ông nói trong cuộc phỏng vấn. "Chúng ta không thể tiếp tục, như tôi đă nói, dành thời gian và nguồn lực cho nỗ lực này nếu nó không thành hiện thực".
Rubio tuyên bố rằng tuần tới sẽ "rất quan trọng" v́ Hoa Kỳ phải xác định xem có nên tiếp tục tham gia vào các cuộc đàm phán ḥa b́nh Nga-Ukraine hay chuyển trọng tâm sang các vấn đề quan trọng khác.
Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ có thể lựa chọn thực hiện các biện pháp chống lại những người phản đối nỗ lực chấm dứt chiến tranh nhưng nhấn mạnh rằng họ "thà chưa tiến tới giai đoạn đó v́ chúng tôi cho rằng điều đó sẽ đóng lại cánh cửa ngoại giao".
Ngày 26 tháng 4, Trump chỉ trích Putin v́ tấn công tên lửa vào các khu vực dân sự của Ukraine trong khi nỗ lực đàm phán ḥa b́nh vẫn đang diễn ra, làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu nhà lănh đạo Nga có ư định chấm dứt chiến tranh hay không.
“Điều đó khiến tôi nghĩ rằng có lẽ ông ấy không muốn dừng chiến tranh, ông ấy chỉ đang lợi dụng tôi và phải xử lư theo cách khác, thông qua 'Ngân hàng' hoặc 'Biện pháp trừng phạt thứ cấp'”, Trump tuyên bố trong bài đăng trên Truth Social .
Cuộc chiến ở Ukraine đă diễn ra kể từ khi Putin điều động hàng ngh́n quân cho một cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022. Putin đă tuyên bố "lệnh ngừng bắn Phục sinh" vào ngày 19 tháng 4, chỉ đạo lực lượng của ḿnh dừng mọi hoạt động quân sự cho đến nửa đêm ngày 20 tháng 4. Cả hai bên sau đó đă cáo buộc nhau vi phạm lệnh ngừng bắn. Quân đội Nga cho biết vào ngày 21 tháng 4 rằng họ đă nối lại "hoạt động quân sự đặc biệt" sau khi lệnh ngừng bắn kết thúc.
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov trả lời CBS News vào ngày 24 tháng 4 rằng Nga "sẵn sàng đạt được thỏa thuận" nhưng cho biết "vẫn c̣n một số điểm cụ thể - những yếu tố của thỏa thuận này cần được điều chỉnh chi tiết".
Zelenskyy cho biết Ukraine đă đồng ư với đề xuất ngừng bắn của Hoa Kỳ cách đây 45 ngày và đưa ra "một đề xuất trực tiếp" với Nga để ngừng các cuộc tấn công vào các mục tiêu dân sự nhưng đă bị Nga bác bỏ.