Trung Quốc sản xuất thân ḿnh, ghế ngồi, rồi mấy dây xích thôi. Từ bộ phận máy móc, truyền tin, phần cứng, phần mềm xuất phát từ Mỹ.
Khi Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây siết chặt lệnh cấm bán linh kiện hàng không cho Trung Quốc, đặc biệt là ḍng máy bay C919, điều này không chỉ đơn thuần là một đ̣n kinh tế – mà là cú đánh chí tử vào tham vọng độc lập công nghệ của Bắc Kinh.
C919, vốn được quảng bá rầm rộ như biểu tượng hàng không dân dụng "tự lực" của Trung Quốc, giờ đây bị phơi bày là sản phẩm phụ thuộc nặng nề vào công nghệ ngoại quốc. Theo nhiều nguồn tin, ít nhất 40% đến 60% linh kiện của C919 – từ hệ thống điều khiển bay, phần mềm, radar, cảm biến, cho tới cánh, bánh xe và động cơ – đều đến từ Mỹ và châu Âu. Trung Quốc tuyên bố "nội địa hóa", nhưng phần "tự làm" chỉ dừng ở lớp vỏ máy bay, dây cáp và ghế ngồi.
Lệnh cấm này, dưới thời chính sách cứng rắn từ chính quyền Trump trước đây và tiếp diễn đến nay, chẳng khác nào rút phích cắm sinh mệnh của C919. Không có linh kiện phương Tây, máy bay này chẳng khác ǵ một đống kim loại không cất cánh nổi – và tham vọng trở thành đối thủ của Boeing hay Airbus chỉ c̣n là giấc mơ giữa ban ngày.
Cú đánh này cũng khiến các hăng hàng không như VietJet từng cân nhắc mua C919 phải "đắp chiếu" mọi kế hoạch. Về lâu dài, đây c̣n là lời cảnh tỉnh cho những quốc gia đang cân nhắc tham gia vào các dự án công nghệ Trung Quốc: tính độc lập mà Bắc Kinh quảng bá chỉ là lớp sơn bên ngoài của một cỗ máy phụ thuộc sâu sắc vào phương Tây.
Tóm lại, Goodbye C919 – và hoan hô quyết sách cứng rắn bảo vệ công nghệ hàng không tiên tiến của phương Tây và Mỹ
Từ nay máy bay C919 không c̣n cơ hội nữa. Good bye C919!
Hoan hô tổng thống Trump!