Chỉ hơn một tháng trước ngày Quốc Khánh, rộ lên thông tin về khả năng cựu ủy viên Bộ Chính Trị, tù nhân Đinh La Thăng, có thể được đặc xá. Dấu hiệu rơ ràng nhất là sự xuất hiện đúng lúc của bản chẩn đoán bệnh được cho là của ông Thăng, mô tả một loạt bệnh nặng với cụm từ then chốt: “nguy cơ tử vong cao.”
Theo văn bản y tế bị ṛ rỉ từ bệnh viện Bạch Mai, cựu bí thư Thành Ủy Sài G̣n đang mang trong người một danh sách dài những căn bệnh nghiêm trọng: ph́nh động mạch năo, suy tim độ 3, tiểu đường type 2, cao huyết áp giai đoạn 2, thoái hóa khớp gối hai bên, rối loạn lipid máu, cùng hội chứng động mạch vành mạn tính… Một bảng tổng hợp bệnh án không thể “đẹp” hơn để hợp thức hóa cho việc “tha tù trước thời hạn.”
Ông Thăng, năm nay 64 tuổi, đang thụ án tổng cộng 30 năm tù v́ các sai phạm liên quan đến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tổng công ty Xây lắp Dầu khí (PVC), cùng các dự án Ethanol Phú Thọ và cao tốc Trung Lương. Đến nay, ông đă thi hành án được gần tám năm.
Sự lan truyền của văn bản bệnh lư diễn ra chỉ vài ngày sau khi một số gương mặt “có tiếng” trong giới báo chí và văn nghệ lên tiếng công khai kêu gọi “cảm thông” và “công bằng” với ông Thăng.
Trong một bài đăng hôm 13 Tháng Bảy, nhà báo Trần Thị Sánh – người thường xuyên ca tụng chế độ và đặc biệt là ông Tô Lâm – công khai bênh vực ông Thăng. Theo bà, “ông là người dám nghĩ, dám làm, dám chịu,” và không hề bị kết tội tham nhũng. Bà cho rằng mức án 30 năm tù là quá nặng, trong khi những kẻ tham nhũng thực sự th́ “chỉ cần xin nghỉ hưu là hạ cánh an toàn.”
Không dừng lại ở đó, nhà văn Tạ Duy Anh – bút danh Facebooker Lăo Tạ – cũng tham gia chiến dịch vận động dư luận. Ông kể lại lần vào trại giam Ngọc Lư thăm ông Thăng, tận mắt chứng kiến hàng trăm người chen chúc chờ thăm cựu quan chức này. Ông cho rằng Đinh La Thăng “hành động theo lương tâm” và “xă hội cần công bằng để những người như ông không bị biến mất.”
Tuy nhiên, trong mắt nhiều người dân, đây chỉ là một màn “tẩy trắng” có tính toán. Giữa lúc chế độ Cộng Sản Việt Nam đang t́m cách khôi phục ḷng tin vào chiến dịch “chống tham nhũng,” th́ việc ưu ái cho một cựu quan chức từng giữ vị trí cao nhất ở Sài G̣n – dù không bị kết án tham ô – vẫn là điều khó nuốt trôi.
Việc sử dụng t́nh trạng bệnh lư như một tấm vé trở về là điều không hiếm trong hệ thống tư pháp hiện hành. Nhưng khi những tội danh liên quan đến hàng ngàn tỉ đồng thất thoát và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân chúng được xếp sau vài ḍng bệnh án, dư luận có quyền đặt câu hỏi: ai được tha, ai phải ngồi tù – và tại sao?
Dư luận đang chờ xem, liệu Quốc Khánh 2 Tháng Chín năm nay có trở thành ngày “giải cứu” cho một cựu ủy viên Bộ Chính Trị, hay chỉ là thêm một bằng chứng cho thấy “công lư” trong chế độ Cộng Sản Việt Nam vẫn là một đặc quyền có điều kiện.