Tiếp theo vụ mời thầu tại vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam của Tổng Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), Bắc Kinh tiếp tục có những động thái gây hấn bị dư luận thế giới chỉ trích mạnh mẽ.
Thêm một hành động gây hấn, ngang ngược bất chấp luật pháp và công luận quốc tế của Trung Quốc: Tân Hoa xă ngày 2/7 đưa tin Tổng cục Hải dương Trung Quốc triển khai 4 tàu hải giám đến tuần tra ở băi Châu Viên thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Trước đó ngày 1/7, Thời báo Hoàn Cầu, trong xă luận của ḿnh, lại “đổ tội” cho Việt Nam và Philippines là gây hấn khi khẳng định việc mời thầu và việc thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” cho thấy “Trung Quốc đă kiềm chế và kiên nhẫn chứ không khinh suất”.
Tờ báo này c̣n lớn tiếng đe dọa: “Nếu tiếp tục gây hấn, Việt Nam và Philippines sẽ phải đối đầu với những biện pháp mạnh của Trung Quốc”, bởi “Trung Quốc có đủ khả năng thay đổi t́nh thế địa - chính trị ở biển biển Đông... Mỹ là một lực lượng chiến lược trong khu vực nhưng không phải là lực lượng mà Việt Nam và Philippines có thể điều động tùy ư”.
Đ̣i chủ quyền với đàn chim di trú!
Lên tiếng trước những hành động gây hấn gần đây của Bắc Kinh, như báo Daily Inquirer cho biết, Chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Ponce Enrile vạch trần cho thấy việc Trung Quốc đ̣i chủ quyền trên biển Đông là không có cơ sở pháp lư. Ông bác bỏ cái mà Trung Quốc gọi là “chủ quyền dựa trên bằng cớ lịch sử” khi nhấn mạnh luận điệu này là khập khiễng. Ông cho biết vào thế kỷ 16, nhiều thương nhân Trung Quốc đến làm ăn tại các vùng như Fuga và Batanes trên quần đảo Philippines, rồi mỉa mai đặt câu hỏi: “Liệu điều đó có biến Fuga và Batanes thành lănh thổ của Trung Quốc không?”.

Chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Ponce Enrile (giữa).
Bác bỏ việc Trung Quốc dựa vào “bản đồ cổ” để đ̣i chủ quyền đối với băi cạn Scarborough, thượng nghị sĩ Enrile vạch rơ: “Nếu chấp nhận logic này th́ chắc Ấn Độ sẽ làm chủ toàn bộ Ấn Độ Dương, c̣n eo biển Magellan chắc thuộc về Tây Ban Nha hoặc Bồ Đào Nha” và như ông mỉa mai, rồi đây với việc đưa người lên quỹ đạo, sẽ có lúc Bắc Kinh đưa người lên Mặt trăng, sao Hỏa hoặc sao Kim, rồi tuyên bố phát hiện “dấu vết Trung Quốc” tại đó.
“Sẽ chẳng có ǵ ngạc nhiên nếu Trung Quốc cũng đ̣i chủ quyền trên Mặt trăng và các hành tinh này”, ông Enrile kết luận. Theo ông, việc Trung Quốc đ̣i chủ quyền đối với một ḥn đảo hoặc các khu vực thuộc chủ quyền rành rành của một quốc gia khác là hoàn toàn vô lư, “đơn giản chỉ v́ các đàn chim di trú từ Trung Quốc đă đến làm tổ tại đó”.
Ông cho rằng đối với Philippines, giải pháp duy nhất để đối phó với Trung Quốc là tăng cường an ninh hàng hải, hiện đại hóa quân đội. “Nếu quốc gia láng giềng có hành vi gây hấn, sẽ là sai lầm của chính chúng ta nếu không có sự chuẩn bị”, thượng nghị sĩ Enrile nhấn mạnh.
Căng thẳng do “diều hâu quân sự”
Trên báo Wall Street Journal, Giáo sư Willy Lam, chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc thuộc ĐH Akita (Nhật) và ĐH Hong Kong, nhận định những căng thẳng trên biển Đông thời gian qua xuất phát từ ảnh hưởng chi phối của quân đội Trung Quốc (PLA) đối với chính sách ngoại giao của Bắc Kinh.
Kể từ năm 2010, các quan chức theo đường lối “diều hâu” trong PLA liên tục đưa ra các tuyên bố hiếu chiến. Cuối năm ngoái, Thiếu tướng hải quân Dương Nghị kêu gọi Bắc Kinh từ bỏ chính sách “giấu ḿnh chờ thời” của Đặng Tiểu B́nh. Tháng trước, Thiếu tướng Hàn Húc Đông thuộc ĐH Quốc pḥng PLA thậm chí c̣n lớn tiếng tuyên bố đă đến lúc Trung Quốc cần từ bỏ nguyên tắc “chống bành trướng”. Trong bài viết đăng trên Thời báo Hoàn Cầu, ông Hàn Húc Đông trơ tráo kêu gọi Bắc Kinh áp dụng chính sách bành trướng trong cả lĩnh vực quân sự, kinh tế và địa - chính trị. “Chỉ khi chúng ta loại bỏ rào cản tâm lư chống bành trướng th́ Trung Quốc mới có thể đẩy nhanh sự chuyển đổi từ một cường quốc khu vực thành một cường quốc toàn cầu”, Hàn Húc Đông viết.
Đối với vấn đề biển Đông, giới tướng lĩnh Trung Quốc đưa ra thông điệp: “PLA không e ngại trừng phạt các quốc gia phản đối việc Trung Quốc đ̣i chủ quyền”. Thiếu tướng La Viện đe dọa Trung Quốc đă “hết kiên nhẫn” với Philippines và “chẳng việc ǵ phải thận trọng”.
Giáo sư Willy Lam khẳng định chính PLA đứng sau việc Bắc Kinh tuyên bố thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa”. Trước đó, một số quan chức ngoại giao Trung Quốc đă phản đối kế hoạch này do lo sợ nó sẽ thổi bùng lên tâm lư chống Trung Quốc trong khu vực.
Nhiều học giả Trung Quốc cũng lên tiếng chỉ trích việc PLA khuấy đảo chính sách ngoại giao của nước ḿnh. Giáo sư Sở Thụ Long của ĐH Thanh Hoa chỉ trích PLA là “có quá nhiều quyền lực trong chính sách ngoại giao”. Giáo sư Vương Tập Tư của ĐH Bắc Kinh cho rằng những con “diều hâu” trong PLA “đưa ra những tuyên bố khinh suất, gây hiểu lầm”. Phản ứng lại, Thiếu tướng Trương Châu Trung đă thẳng thừng tuyên bố: “Có hơn 1 triệu kẻ phản quốc ở Trung Quốc. Một số học giả là do Mỹ đào tạo, đọc sách Mỹ, chấp nhận quan niệm Mỹ và họ đang giúp Mỹ chống Trung Quốc”.
Trước đó, nghiên cứu của Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế cho thấy PLA cố t́nh gây bất ổn trên biển Đông nhằm giành thêm miếng bánh ngân sách. Đơn giản là PLA cũng chỉ v́ mục đích ăn tiền mà gây ra bất ổn quốc tế.