Ở thập niên 70 và 80, Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân nổi đ́nh nổi đám khắp từ Bắc vào Nam với hàng loạt ca khúc thuộc thể loại nhạc nhẹ và dân ca. Giọng hát và ngoại h́nh của cô đạt sự tương đồng hiếm có, đẹp toàn vẹn.
Được phong Nghệ sĩ Ưu tú ở tuổi 36, đi đến đâu cũng thành sự kiện
Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân sinh năm 1954, trong một gia đ́nh có truyền thống nghệ thuật ở phố Huế, Hà Nội. Mẹ cô là nghệ sĩ cải lương Ái Liên, bố là ông Hà Quang Định, chủ hăng Việt Film - Hăng phim tư nhân đầu tiên tại Việt Nam). Ái Vân là người con thứ 12 trong số 14 người con trong gia đ́nh.
Nhờ được sinh ra trong một gia đ́nh có truyền thống nghệ thuật nên ngay từ nhỏ, Ái Vân đă tiếp xúc với âm nhạc. Cô từng kể lại rằng, mẹ cô là người Bắc, nhưng lại hát bằng giọng Nam, cả cải lương lẫn tân nhạc. V́ thế, Ái Vân sớm tiếp thu được những lối hát trữ t́nh của mẹ để h́nh thành nên giọng hát ngọt ngào sau này.
Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân thời trẻ. Ảnh: TL
Bố của cô tuy không phải nghệ sĩ nhưng lại rất đam mê âm nhạc và yêu thích giới nghệ sĩ nên hỗ trợ hết ḿnh cho con gái theo đuổi nghệ thuật. Từ nhỏ, cô đă đi ca hát và c̣n tham gia đóng phim. Bởi vậy, khác với những ca sĩ cùng thời, Ái Vân c̣n nổi tiếng trên cả màn ảnh. Bộ phim Chị Nhung do cô thủ vai chính thành công rực rỡ, kéo theo tên tuổi nữ nghệ sĩ nổi danh khắp chốn, có độ phủ sóng và tầm ảnh hưởng cao tới khán giả. Ngoài ra, cô c̣n đảm nhận vai phụ trong phim Chú rể đi đâu, Bản danh sách mật.
Từ năm 1971, khi mới 17 tuổi, Ái Vân đă tham gia làm kịch ngắn cho đài truyền h́nh. Sau đó, cô vào Nam tham gia Đoàn ca múa Bông Sen. Nhờ giọng nói chuẩn chỉ, Ái Vân được kiêm thêm phát thanh viên đài phát thanh. Tới năm 1976, Ái Vân ra học Nhạc viện Hà Nội và sau khi tốt nghiệp về công tác tại Nhà hát Nhạc nhẹ Việt Nam năm 1979.
Giọng hát và cả ngoại h́nh của Ái Vân đạt sự tương đồng hiếm có, đẹp toàn vẹn. Ảnh: TL
Ái Vân thuộc lứa ca sĩ được đào tạo bài bản về thanh nhạc, lại có nền tảng nghệ thuật dân gian từ gia đ́nh nên hát rất hay, không những kỹ thuật mà c̣n truyền cảm. Cô sở hữu chất giọng light lirico soprano cao, sáng, bay cùng âm sắc vô cùng đặc biệt.
Nhờ đó, Ái Vân từ trẻ đă được đông đảo khán giả ái mộ. Cô chính là một trong những ca sĩ nhạc nhẹ đầu tiên của miền Bắc sau 1975 thành công vang dội, tiếng hát phủ khắp các đài phát thanh qua những ca khúc như: Bài ca xây dựng, Triệu bông hồng, Ru con mùa đông, Trăng chiều, Em đứng giữa giảng đường hôm nay, Người ơi người ở đừng về, Bài ca xây dựng, Và con tim đă vui trở lại, Tango Say…
Năm 1981, Nghệ sĩ Ưu tú đoạt Giải thưởng lớn tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Dresden diễn ra ở Đức với ca khúc Bài ca xây dựng và bài hát tiếng Đức Mặt trời chưa bao giờ mọc như thế. Đây là giải thưởng nhạc nhẹ đầu tiên trên trường quốc tế của Việt Nam. Giải thưởng đă mở ra cơ hội cho Ái Vân được đi diễn nhiều nước trên thế giới.
Năm 1988, Ái Vân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú khi chỉ mới 36 tuổi, là một trong hai nghệ sĩ trẻ nhất được phong tặng danh hiệu ở đợt này (người thứ hai là Như Quỳnh).
Điểm đặc biệt ở Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân đó là cô không chỉ hát hay mà c̣n sở hữu nhan sắc mỹ nhân "vạn người mê". Giọng hát và ngoại h́nh của Ái Vân đạt sự tương đồng hiếm có, đẹp toàn vẹn. Nhờ đó, cô càng nổi danh và được đông đảo khán giả ái mộ.
Nhiều lớp thanh niên ngày ấy thường để h́nh Ái Vân trong áo để thi thoảng lại lôi ra ngắm. Ái Vân nổi tiếng tới mức, bất kể cô xuất hiện ở đâu, làm ǵ cũng thành một sự kiện nên khán giả thường quen gọi Ái Vân là "sự kiện Ái Vân". Chẳng hạn, việc Ái Vân đạp xe quanh Hồ Hoàn Kiếm cũng là một sự kiện được mọi người chú ư.
Chuyện đời đầy bi kịch
Thành công trong sự nghiệp và sở hữu nhan sắc xinh đẹp "vạn người mê" nhưng Ái Vân trải qua không ít thăng trầm trong chuyện t́nh cảm. Cô từng trải qua hai đời chồng trước khi sang nước ngoài định cư. Nữ nghệ sĩ lập gia đ́nh lần thứ ba với một kỹ sư tin học và sinh hạ được một con gái.
H́nh ảnh chị em Ái Vân, Ái Thanh và Chí Tài trong một sản phẩm âm nhạc. Ảnh: TL
Trong ba cuộc hôn nhân, người chồng thứ hai đă để lại cho nữ nghệ sĩ nhiều vết thương ḷng. Điều này sau đó đă được cô kể lại trong tự truyện "Để gió cuốn đi". V́ không hạnh phúc trong hôn nhân nên Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân đă quyết t́m cách sang Đức, bỏ lại cả sự nghiệp đang lên đỉnh cao. Tuy nhiên, quá tŕnh đi nước ngoài của nữ danh ca cũng gặp nhiều trắc trở.
Ông Hà Quang Định - bố của Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân đă làm mọi cách để con gái được đi du học.
"Tôi không thể h́nh dung được cuộc đời tôi lại có những năm tháng khốc liệt đến thế. Chính tôi đọc lại cuốn tự truyện của ḿnh mà không cầm được nước mắt, đau đớn.
Tôi muốn chia tay một cách b́nh yên nhưng người chồng đó không cho nên tôi buộc phải chạy trốn bằng cách rời khỏi Việt Nam, giữa lúc sự nghiệp đang trên đỉnh cao. Tôi đau đớn, vứt bỏ hết gia đ́nh, cha mẹ già, đứa con thơ duy nhất mới 4 tuổi để đi Đức", Nghệ sĩ Ưu tú Ái Vân từng chia sẻ.
Sang được Đức nhưng biến cố vẫn liên tục ập đến với Ái Vân. Cô phải ngừng việc học, xách vali lao ra đường kiếm sống.
Năm 2000, khi sự nghiệp đă đi vào ổn định th́ Ái Vân lại bất ngờ phát hiện ḿnh bị ung thư, phải hóa trị. Từ đó, cô buộc phải lui khỏi sân khấu để tĩnh dưỡng sức khỏe.
Hiện tại, Ái Vân đă rời khỏi sân khấu. Cô sống yên b́nh bên người chồng thứ ba cùng con trai và con gái. Thi thoảng Ái Vân vẫn về lại Hà Nội, mảnh đất nơi cô sinh ra, lớn lên và gặt hái vô số thành công đầu đời. Những lần thăm Hà Nội, cảm xúc trong Ái Vân lại dạt dào khi nhớ về những kỷ niệm xưa cũ. Đặc biệt, cô vẫn giữ mối quan hệ tốt đẹp với những bạn bè đồng nghiệp năm xưa tại Hà Nội.
VietBF@ sưu tập
