Người bán vé số dạo trong một khu chợ. (Ảnh: Hồng Hải)
Ở Việt Nam, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người bán vé số đang len lỏi giữa những khu chợ lớn nhỏ.
Dù trời nắng hay mưa, họ vẫn miệt mài đứng
"chờ khách", tay họ cầm xấp vé số với ánh mắt đầy hi vọng và niềm tin. Không chỉ có một, mà có đến hơn cả chục người bán vé số trong mỗi khu chợ, tạo ra một không gian đặc biệt, mang đậm dấu ấn của cuộc sống mưu sinh vất vả. Phần lớn những người bán vé số là tầng lớp người lao động nghèo. Họ không chỉ bán tấm vé số, mà còn đang bán những ước mơ. Mỗi tấm vé số là một cơ hội đổi đời, một cánh cửa mở ra hi vọng, cho dù khả năng trúng thưởng có thể chỉ là nhỏ nhoi. Nhưng đối với họ, cả người bán lẫn người mua đó là tất cả những gì mà họ có thể nắm bắt để vượt qua nghịch cảnh, để tìm kiếm một tương lai tốt đẹp hơn, cũng như một hi vọng cho ngày mai còn mịt mù dưới bóng của
"khẩu hiệu, vì dân giàu nước mạnh".
Phía sau từng tờ vé số là những câu chuyện đầy gian truân của người nghèo lam lũ. (Ảnh: Hồng Hải)
Đằng sau từng tờ vé số là những câu chuyện đời đầy gian truân, những ước mơ chưa bao giờ nguôi ngoai. Những người mua vé số đa số cũng là người nghèo, họ chẳng có nhiều tiền để mua những thứ xa xỉ, nhưng trong đôi mắt họ, ánh lên chút niềm hi vọng mong manh nào đó. Với họ, vé số không chỉ là một tờ giấy vô tri vô giác, mà là một sự đánh cược với số phận, là cả giấc mơ về một cuộc sống tươi đẹp hơn. Họ biết rằng tỷ lệ trúng thưởng là rất thấp, nhưng với họ, việc mua một tấm vé số là cách để níu kéo niềm tin vào cuộc sống, là cách để họ cảm nhận rằng mình vẫn còn cơ hội, dù là nhỏ nhoi. Những tấm vé số trở thành thứ tài sản duy nhất mà họ có thể có được, dù chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi.
Khi nhìn vào hiện thực này, không thể không nghĩ đến một nghịch lý: vé số là ước mơ của người nghèo nhưng lại trở thành một nguồn thu quan trọng của nhà nước và đảng. Mỗi tấm vé số không chỉ mang theo hi vọng của người mua, mà còn là một phần đóng góp vào ngân sách quốc gia. Nhà nước thu lợi từ việc bán vé số, một phần để duy trì các chính sách phúc lợi xã hội, hỗ trợ những tầng lớp yếu kém trong xã hội. Nhưng liệu có mấy ai suy nghĩ về câu chuyện phía sau những con số, những tấm vé số mà họ đang mua? Liệu có ai nhận ra rằng, chính những người nghèo, bằng cách này hay cách khác, đang góp phần duy trì một hệ thống mà họ không thể được hưởng lợi một cách trọn vẹn?
Không thể phủ nhận rằng tấm vé số là một phần trong hệ thống kinh tế của đất nước, nhưng cũng không thể không đặt câu hỏi về sự công bằng trong sự phân phối nguồn lực và cơ hội. Người nghèo, thay vì được tiếp cận với những cơ hội thật sự để thay đổi cuộc sống, lại phải phụ thuộc vào những ước mơ mong manh mà tấm vé số mang lại. Điều này phản ảnh một thực tế đầy trớ trêu của xã hội: những người nghèo đang bán ước mơ cho nhau, trong khi những cơ hội thực sự để thoát nghèo vẫn còn quá xa vời.
Một người bán vé số. (Ảnh: Hồng Hải)
Trong muôn nẻo phố phường Việt Nam, chúng ta không chỉ nhìn thấy những tấm vé số mà còn cảm nhận được sự khát khao, sự mong mỏi của những con người thật bình dị. Họ không cần quá nhiều tiền, chỉ cần một cơ hội, một phép màu. Và có lẽ, trong cuộc sống đầy thử thách này, trong một xã hội không có sự an sinh thì thứ mà người dân nghèo có thể nắm bắt chỉ là những tờ vé mang những con số của số phận.
Bài học lớn từ hình ảnh những người bán vé số và người mua vé số chính là sự kiên trì và hi vọng không bao giờ tắt. Và dù cho cuộc sống có khó khăn đến đâu, đôi khi, chỉ cần một tấm vé số, người ta có thể tìm thấy được một chút niềm vui, một chút hi vọng về một ngày mai tốt đẹp hơn, có thể ăn ngon hơn, ngủ ngon hơn, đỡ vất vả hơn…
Nhưng liệu chúng ta có thể làm được gì để biến những ước mơ đó trở thành hiện thực, để không còn những con người phải sống trong hi vọng quá mong manh, mà thay vào đó là những cơ hội thực sự để thay đổi cuộc sống? Đó là câu hỏi mà chúng ta cần suy nghĩ và tìm cách trả lời, để một ngày nào đó, không còn phải bán ước mơ trong những tấm vé số, mà là bán những cơ hội thực sự cho tất cả mọi người cùng được hưởng.
Đại lý vé số. (Ảnh: Hồng Hải)
Gần đây ở Việt Nam nhiều vụ gian lận trong việc kiểm tra quay số trúng thưởng được phanh phui ra, đây là một vấn đề nhức nhối, không chỉ trong thị trường vé số mà còn trong nhiều ngành nghề khác có liên quan đến việc xác minh kết quả. Đối với người nghèo, vé số không chỉ là một tấm vé để thử vận may mà còn là một cơ hội duy nhất để thay đổi cuộc sống. Vậy thì, nhưng những vụ gian lận trong việc quay số trúng thưởng lại làm xói mòn niềm tin vào sự công bằng xã hội, tạo ra những bất công mà nhiều người không thể lường được trước.
Gian lận trong quá trình quay số trúng thưởng xảy ra dưới nhiều hình thức khác nhau, từ việc thao túng kết quả cho đến những việc làm mờ ám trong khâu kiểm tra và giám sát. Một trong những hình thức phổ biến là việc cho
"điều chỉnh", "sắp xếp trước" số trúng thưởng trước khi cho quay số, hoặc cho thay đổi kết quả sau khi quay số để chỉ những người có mối liên quan với bộ phận tổ chức hoặc những đối tượng đặc biệt mới nhận được giải thưởng. Điều này không chỉ làm mất đi sự công bằng trong việc phân chia giải thưởng mà còn dẫn đến sự hoài nghi và thất vọng trong lòng những người mua vé số, đặc biệt là những người nghèo, những người đã đặt cược cả niềm tin vào việc có cơ may trúng thưởng.
Một hình thức gian lận khác có thể là việc không cho công khai các kết quả quay số, hoặc cố tình làm sai lệch những thông tin có liên quan đến quá trình quay thưởng. Ví dụ, các cơ quan chức năng có thể không cung cấp minh bạch về số lượng vé số trúng thưởng, khiến cho những người khi mua vé không biết liệu họ có thực sự có cơ hội để thắng hay không. Tất cả chuyện xấu xa này làm gia tăng sự bất bình trong xã hội, khi những người tham gia trò chơi vận may cảm thấy mình không được đối xử tương đối công bằng.
Hậu quả của việc gian lận trong việc quay số trúng thưởng không chỉ ảnh hưởng đến người chơi mà còn làm tổn hại đến uy tín của hệ thống xổ số quốc gia. Tạo ra một vòng luẩn quẩn của cảnh nghèo đói, khi những người nghèo lại tiếp tục quay cuồng trong những ước mơ mong manh mà không bao giờ thấy được ánh sáng hi vọng, còn những người có quyền có thế lại ngày càng giàu thêm. Khi những người tổ chức gian lận để thu lợi cá nhân, họ không chỉ làm tổn thương đến những người nghèo mà còn làm giảm đi lòng tin vào hệ thống pháp luật và các cơ quan quản lý nhà nước.
Gian lận trong xổ số không chỉ là một vấn đề về pháp lý mà còn là một vấn đề về đạo đức, liên quan đến sự công bằng và lòng tin trong xã hội. Khi những người bán vé số và những người mua vé đều phải đối mặt với sự thiếu minh bạch, sự bất công sẽ càng thêm sâu rộng… dưới bóng chế độ Cộng sản có phải là dân giàu nước mạnh hay độc lập tự do? Hay đơn giản chỉ là ngay cả đến ước mơ cũng bị đánh cắp?
