Ngày 25-8, Tổng thống Donald Trump đưa ra tuyên bố quan trọng về chính sách đối với Ukraine, khẳng định Mỹ sẽ không c̣n cung cấp hỗ trợ tài chính trực tiếp cho Kiev như các chính quyền tiền nhiệm, mà thay vào đó tập trung bán vũ khí cho các đồng minh châu Âu trong NATO.
Trong khi đó, chiến sự Ukraine-Nga tiếp tục leo thang với những diễn biến căng thẳng trên nhiều mặt trận, từ Kharkiv, Donetsk cho đến Kherson.
Mỹ rút khỏi vai tṛ “người trả tiền” chính
Phát biểu trước báo chí, Tổng thống Trump nhấn mạnh, Washington không c̣n trực tiếp “rót tiền” cho Kiev nữa, thay vào đó Mỹ sẽ thu lợi từ việc xuất khẩu vũ khí sang châu Âu. Các đồng minh NATO sẽ là những bên chi trả và chịu trách nhiệm trong việc hỗ trợ Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau tại Nhà Trắng ngày 18-8. Ảnh: Reuters
“Tôi không trách Ukraine… nếu họ đến và yêu cầu một trăm tỷ USD và đă nhận được. Nhưng chúng tôi sẽ không trả tiền cho Ukraine nữa. Thay vào đó, họ đưa yêu cầu thông qua NATO, và NATO sẽ làm việc với chúng tôi. Chúng tôi chỉ cần các nước đồng minh thanh toán đầy đủ. Sau đó, họ có thể làm ǵ th́ làm với số vũ khí đó”-ông Trump nói.
Theo nhà lănh đạo Mỹ, các chính quyền trước đây đă cam kết hỗ trợ lên tới 350 tỷ USD cho Ukraine-một con số khổng lồ. Do đó, việc chuyển hướng sang cơ chế mua bán vũ khí qua NATO vừa giảm gánh nặng ngân sách Mỹ, vừa tạo cơ hội thúc đẩy công nghiệp quốc pḥng nước này.
Ông Trump cũng cho biết, Washington sẽ không c̣n đứng mũi chịu sào trong việc bảo đảm an ninh cho Kiev, mà sẽ chỉ đóng vai tṛ hỗ trợ, c̣n châu Âu phải là bên đi đầu trong nỗ lực này.
Ukraine tăng tốc t́m kiếm viện trợ và tự chủ quốc pḥng
Trong bối cảnh Mỹ thay đổi cách tiếp cận, Tổng thống Volodymyr Zelensky đă có hàng loạt động thái nhằm bảo đảm nguồn lực cho cuộc chiến lâu dài.
Phát biểu tại Kiev trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store, ông Zelensky cho biết Na Uy đă chính thức tham gia chương tŕnh Danh sách Yêu cầu Ưu tiên Ukraine (PURL) của NATO, cơ chế cho phép các nước thành viên mua vũ khí từ Mỹ để chuyển cho Kiev.
“Mục tiêu của chúng tôi là bổ sung cho chương tŕnh này với ít nhất 1 tỷ USD mỗi tháng. Ngoài ra, chúng tôi đang thúc đẩy hợp tác sản xuất máy bay không người lái trong nước để tăng cường pḥng không và năng lực tấn công tầm xa”-ông Zelensky khẳng định.
Trước đó, Ukraine đă đề xuất một gói mua vũ khí trị giá 90 tỷ USD của Mỹ, phần lớn do châu Âu tài trợ, coi đây là trụ cột thứ hai trong chiến lược an ninh quốc gia. Đồng thời, Kiev cũng từng đạt được thỏa thuận nguyên tắc với ông Trump về việc bán máy bay không người lái Ukraine cho Mỹ, với giá trị hợp đồng tiềm năng từ 10-30 tỷ USD.
Những động thái này cho thấy Ukraine đang t́m cách giảm phụ thuộc vào viện trợ trực tiếp, đồng thời xây dựng năng lực quốc pḥng tự chủ hơn trong dài hạn.
Nga mở rộng tấn công, quốc tế tiếp tục bàn về viện trợ Ukraine
Trong khi các cuộc thảo luận chính trị-ngoại giao diễn ra, trên chiến trường t́nh h́nh ngày càng khốc liệt. Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, chỉ trong ngày 25-8 đă xảy ra 136 cuộc giao tranh, Nga tiến hành 43 cuộc không kích, thả 57 quả bom dẫn đường, triển khai 1.459 UAV cảm tử và thực hiện gần 2.800 cuộc pháo kích trên nhiều mặt trận, từ Kharkiv, Donetsk cho đến Kherson.
Trong bối cảnh chiến sự leo thang, Hội nghị Ramstein lần thứ 30-diễn đàn điều phối hỗ trợ quân sự cho Ukraine sẽ diễn ra vào ngày 9-9 tại London. Đây là cơ chế do Mỹ khởi xướng từ tháng 3-2022, quy tụ hơn 50 quốc gia nhằm phối hợp viện trợ vũ khí và huấn luyện quân sự cho Kiev.
Phía Đức xác nhận cuộc họp sẽ diễn ra theo “định dạng hỗn hợp” nhưng chưa tiết lộ chương tŕnh nghị sự. Nhiều khả năng, vấn đề tài chính và chia sẻ gánh nặng giữa Mỹ và châu Âu sẽ là chủ đề chính.
Trong khi đó, Nga tiếp tục chỉ trích việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Kiev, coi đây là hành động kéo dài chiến tranh. Ngoại trưởng Sergey Lavrov cảnh báo: “An ninh tập thể ở châu Âu không thể được giải quyết nếu thiếu sự tham gia của Liên bang Nga. Chúng tôi sẽ bảo vệ lợi ích hợp pháp của ḿnh một cách kiên quyết và cứng rắn”.
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump đă đánh dấu một sự thay đổi lớn trong chính sách của Mỹ với Ukraine: từ “người tài trợ chính” thành “nhà cung cấp vũ khí”. Điều này đồng nghĩa châu Âu sẽ phải gánh phần lớn chi phí nếu muốn duy tŕ hỗ trợ cho Kiev.
Trước áp lực quân sự ngày càng lớn từ Nga, đặc biệt ở các thành phố chiến lược như Kupyansk, Konstantinovka hay Dobropolye, thách thức đối với Ukraine là vô cùng nặng nề. Trong những tháng tới, chiến sự nhiều khả năng sẽ c̣n khốc liệt hơn, khi Nga đẩy mạnh bao vây, c̣n Ukraine phải dựa vào ḍng viện trợ từ châu Âu và NATO để duy tŕ sức chiến đấu.
Games
