12/02/19
Sau nhiều ngày đắn đo, suy nghĩ, cân nhắc, dưới sức ép của lưỡng viện quốc hội cũng như để trả lời sự hăm dọa của Trung Quốc - không được kư 2 dự luật (Hong Kong Human Rights and Democracy Act) và (Protect Hong Kong Act) - ông Donald Trump cuối cùng đă quyết định phê chuẩn 2 dự luật này trước khi đi nghỉ những ngày lễ Tạ Ơn (Thanksgiving) ở Mar-A-Lago.
Quyết định đặt bút kư của ông Donald Trump khiến nhiều người ngạc nhiên. Đa số dư luận đều nhận định rằng ông sẽ dùng quyền phủ quyết bỏ túi (Pocket Veto) để tránh làm mất ḷng ông Tập Cận B́nh - ngâm dấm 2 dự luật trên trong 10 ngày, không kư, để cho 2 dự luật tự động trở thành đạo luật - v́ đă được lưỡng viện quốc hội chuẩn thuận với hơn 99% ở hạ viện, 100% ở thượng viện.
Việc kư 2 dự luật trên không những được người dân Hongkong mà cộng đồng người Việt hải ngoại cũng như trong nước hoan hô, vui mừng khá cuồng nhiệt, ca tụng ông trên mạng xă hội FB với những lời có cánh. Với người dân Hongkong, việc hoan nghênh chuyện kư 2 đạo luật rất dễ hiểu bởi nó xác nhận thêm một lần nữa chính sách ngoại giao của Mỹ đối với Hongkong.
Tuy nhiên, với những người hiểu biết rơ về thể chế chính trị, hiến pháp của Mỹ th́ việc kư hay không kư 2 dự luật trên chỉ là h́nh thức, nguyên tắc, khi 2 dự luật đă được Quốc hội thông qua gần như tuyệt đối.
Hơn ai hết, ông Tập Cận B́nh và nội các, những nhà ngoại giao Trung Quốc đều hiểu rằng dù ông Trump không kư th́ 2 dự luật vẫn được thông qua. Như vậy tại sao Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại 2 lần gọi đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh đến để chuyển lời hăm dọa đến ông Donald Trump - không được phép kư ?
Câu trả lời thật đơn giản. Chỉ là những tṛ vờ vịt, biểu diễn sức mạnh giống như 2 đấu thủ trên vơ đài đô vật Mỹ (Wrestling) mà khán giả dễ dàng nhận ra. Đấm, đá, quật, quăng, dẫm, đạp, kẹp cổ, bẻ chân, bẻ tay... chẳng thấy đối thủ nào đau dớn, rên la hay bị thương tật… sau trận đấu.
Chính v́ vậy nên sau khi kư, ông Donald Trump đă tự sướng, đưa lên mạng Twitter tấm h́nh của ông được chỉnh sửa từ một phần mềm, ráp đầu của ông vào thân h́nh vơ sĩ của tài tử Silvester Stallone trong phim Rocky 3 với những bắp thịt cuồn cuộn, rắn chắc như thép – như một câu trả lời những hăm dọa của Tập Cận B́nh – dĩ nhiên chỉ để phô diễn cho những ai ái mộ, ủng hộ ông, riêng họ Tập th́ đă nắm tẩy của ông từ lâu.
Thật ra Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền cho Hongkong đă có từ năm 1992, đạo luật vừa được ông Trump kư , S.1838 chỉ có thay đổi và thêm một số điểm. Đạo luật thứ hai Protect Hongkong Act là S.2170 th́ hoàn toàn mới, cấm Tổng thống kư giấy phép xuất khẩu các loại đạn đặc biệt, kể cả các công cụ trang bị cho cảnh sát, lực lượng hổ trợ cảnh sát dùng trong việc đàn áp biểu t́nh như lựu đạn cay, c̣ng số 8, đạn cao su…
Vấn đề quan trọng là 2 đạo luật trên sẽ được ông Trump và nội các thi hành ra sao ? Chắc chắn ông Donald Trump và nội các khi thi hành 2 đạo luật này sẽ diễn giải theo ư kiến riêng như thế nào để không bị thế giới chỉ trích, lên án, đồng thời không mất ḷng ông Tập Cận B́nh.
Hơn thế nữa, sau khi 2 đạo luật được chuẩn thuận, ṭa Bạch Ốc cũng đưa ra 2 thông cáo của ông Trump.
Thông cáo thứ nhất nói rằng :
Ông Donald Trump kư 2 đạo luật đó là do ḷng kính trọng của ông với chủ tịch Tập Cận B́nh và người dân Hongkong. Hai đạo luật đó được ban hành với niềm hi vọng rằng, các nhà lănh đạo cũng như đại diện của Hongkong sẽ giải quyết các bất đồng một cách ổn thỏa, êm đẹp để Hongkong được ḥa b́nh và thịnh vượng lâu dài cho tất cả mọi người.
Thông cáo thứ hai mới đáng "quan ngại" v́ sự không rơ ràng. Thông báo này nói là một số điều khoản của đạo luật theo hiến pháp, có thể ảnh hưởng, giới hạn thẩm quyền của tổng thống trong chính sách đối ngoại của Mỹ, tuy nhiên không ai rơ là ông Trump muốn nói đến điều khoản nào.
Nội các của tôi (ông Trump) sẽ thi hành từng điều khoản của đạo luật một cách cân nhắc, phù hợp với thẩm quyền hiến định của tổng thống trong chính sách đối ngoại.
Vậy là sao ? Hiểu một cách thông thường về thông cáo thứ hai, tổng thống Donald Trump có thể sẽ tùy nghi sử dụng quyền hành pháp của ḿnh trong việc thi hành các điều khoản của đạo luật nói trên. Hoặc nói cách khác, ông Trump sẽ không để bị Quốc hội trói tay trong chính sách đối ngoại với Trung Quốc.
Phải chăng đây là một tín hiệu (ngầm) của tổng thống Donald Trump muốn gửi tới người bạn tuyệt vời của ông là chủ tịch Tập Cận B́nh rằng : "Chủ tịch yên chí ! Chính sách của Mỹ với Hongkong sẽ không có ǵ thay đổi khi nào tôi c̣n ngồi trong ṭa Bạch Ốc".
Ḥa đàm của giai đoạn 1 về cuộc thương chiến Mỹ-Trung vẫn chưa được kết thúc. Phía Trung Quốc tiếp tục kéo dài đàm phán, cù cưa, lần lừa trong mọi chuyện cho dù ông Tập Cận B́nh đang gặp vô vàn khó khăn trong t́nh h́nh nội bộ Trung Quốc.
Liệu ông Tập Cận B́nh có hiểu được tín hiệu (ngầm) mà ông Donald Trump gửi tới cho ḿnh ? Thời gian sẽ trả lời.
Thạch Đạt Lang
(30/11/2019)
Kư – Rồi sao nữa ?
Games
