Vietbf.com - Vua Mswati III có quyền tiêu xài hoang phí, chọn vợ tùy theo sở thích, khiến Vua Mswati III thường xuyên bị chỉ trích v́ lối sống xa hoa của ḿnh trong khi người dân ở đất nước eSwatini (tên cũ là Swaziland) th́ sống trong cảnh nghèo đói.
Vua Mswati III.
Vua Mswati III sinh năm 1968, có tên khai sinh là Makhosetive, là con của Vua Sobhuza II và Hoàng hậu Ntombi Tfwala. Khi c̣n nhỏ, nhà vua tương lai học ở các cơ sở giáo dục tốt nhất trong nước trước khi tới Anh du học ở bậc trung học.
Tháng 8/1982, Nhà Vua Sobhuza II qua đời. Hội đồng nhà nước eSwatini sau đó đă chọn Makhosetive trở thành người kế vị. Ông chính thức lên ngôi vào năm 1986, lấy hiệu là Vua Mswati III. Tṛn 18 tuổi, Makhosetive trở thành nhà vua trẻ nhất trên thế giới lúc bấy giờ, cũng là người đứng đầu nhà nước ít tuổi nhất.
Là vị vua chuyên chế tuyệt đối cuối cùng của thế giới, Vua Mswati III có quyền giải tán các đảng và phủ quyết bất cứ đạo luật nào đă được Quốc hội thông qua. Ngoài ra, ông cũng có quyền chọn thủ tướng, các vị trí cấp cao nhất trong chính phủ cũng như hoàng gia. Trên lư thuyết, eSwatini có thủ tướng nhưng nhà vua vẫn có quyền điều hành tối cao.
Sau khi lên nắm quyền, dù c̣n trẻ nhưng Vua Mswati III đă nhanh chóng có những động thái nhằm củng cố quyền lực. Trong ṿng 1 tháng kể từ khi lên ngôi, ông đă giải tán Hội đồng tư vấn cho nhà vua Liqoqo – cơ quan có quyền lực mạnh mẽ nhất ở eSwatini. Vị vua trẻ cũng chỉ định thủ tướng mới và cải tổ nội các, bổ nhiệm 2 anh trai được ông ta tin cậy vào những vị trí quan trọng trong chính phủ.
Dưới thời Mswati, eSwatini đă có một số thay đổi trong chính phủ và hệ thống chính trị nhưng người ta cho rằng tất cả những thay đổi đó đều chỉ nhằm mục đích củng cố và duy tŕ trật tự truyền thống.
eSwatini trong nhiều năm liền được mô tả là ch́m trong sự vô kỷ luật, tham nhũng tràn lan trong chính phủ trong khi hoàng tộc duy tŕ cuộc sống xa hoa quá mức, đẩy đất nước tới t́nh trạng bên bờ vực thảm họa kinh tế.
Ngoài ra, đế chế của Vua Mswati III cũng bị chỉ trích vi phạm nhân quyền, phân biệt đối xử c̣n hệ thống ṭa án trở nên tê liệt trước những vi phạm của nhà vua hay các quan chức trong chính phủ và hoàng tộc.
Duy tŕ chế độ đa thê ở eSwatini, Vua Mswati III có quyền lấy nhiều vợ. Đến nay, ông đang có tổng cộng 15 bà vợ và 23 con dù vẫn ít hơn vua cha có đến 125 vợ và hơn 300 người con. 2 người vợ đầu của Vua Mswati III do Hội đồng tư vấn quốc gia tuyển chọn theo các quy tắc nghiêm ngặt c̣n những người vợ sau được nhà vua chọn theo sở thích.
Mswati III bị cáo buộc đă biến lễ hội truyền thống Umhlanga thành những cuộc tuyển chọn vợ. Tại lễ hội được tổ chức vào tháng 8 hoặc tháng 9 hàng năm và kéo dài trong 8 ngày này, những cô gái c̣n trinh tiết trên khắp eSwatini sẽ đổ về thủ đô để biểu diễn điệu nhảy sậy truyền thống với hy vọng có thể lọt vào mắt xanh của nhà vua.
Theo truyền thống, những cô gái được vua lựa chọn sẽ trở thành hôn thê của vua. Tuy nhiên, họ chỉ có thể được tổ chức hôn lễ chính thức sau khi đă có bầu, chứng tỏ họ có thể sinh con cho hoàng tộc. Chính v́ vậy Vua Mswati III đă liên tục vướng vào những cáo buộc bắt cóc phụ nữ nhưng ṭa án của eSwatini chưa từng đưa vụ việc nào ra xem xét.
Năm 2001, khi đại dịch HIV/AIDS lan tràn ở eSwatini, nhà vua đă sử dụng quyền lực của ḿnh để khôi phục một nghi thức về trinh tiết, theo đó cấm những thiếu nữ eSwatini dưới 18 tuổi quan hệ t́nh dục trong 5 năm, từ ngày 9/9/2001 tới ngày 19/8/2005.
Ấy thế nhưng, chỉ 2 tháng sau khi lệnh cấm được ban ra, chính nhà vua lại đă vi phạm sắc lệnh này khi làm người vợ thứ 13 của ḿnh có bầu. Theo đúng quy định truyền thống, nhà vua khi đó đă phải chấp nhận nộp phạt một con ḅ.
Dân đói rách, vua vẫn sống xa xỉ
Vua Mswati III thường xuyên bị chỉ trích v́ lối sống xa hoa của ḿnh trong khi người dân của ông ta th́ sống trong cảnh nghèo đói. Trong tổng ngân sách quốc gia của năm 2014, Quốc hội eSwatini đă phân bổ đến 61 triệu USD cho việc chi tiêu cả năm của gia đ́nh nhà vua. Điều đáng nói ở đây là vào thời điểm này có đến 63% người eSwatini sống với mức chi tiêu dưới 1,25 USD mỗi ngày.
Năm 2002, Vua Mswati III gây sóng gió khắp eSwatini khi yêu cầu Quốc hội chi đến 50 triệu USD để mua một chiếc máy bay phục vụ cho việc đi lại của Hoàng gia.
Tuy nhiên, sau làn sóng biểu t́nh quy mô lớn trên khắp cả nước, Quốc hội eSwatini đă không thông qua kế hoạch mua sắm này. Đây cũng là lần hiếm hoi Mswati III nhượng bộ trước Quốc hội. Đến năm 2004, Vua Mswati III lại yêu cầu Quốc hội duyệt khoản chi 15 triệu USD để trang trí lại các ṭa nhà chính trong cung điện và xây thêm 11 điện khác cho 11 bà vợ của ông ta.
3 trong số các bà vợ của Vua Mswati III
Năm 2005, Vua Mswati III trở thành tâm điểm của dư luận khi bỏ ra đến 820.000 USD mua 10 chiếc xe hơi BMW thể thao serie 5 cho 10 bà vợ chính thức mà ông ta có lúc bấy giờ. Việc mua sắm này diễn ra chỉ 2 tháng sau khi bản thân ông đă sắm cho ḿnh một chiếc Maybach 62 được trang bị tivi, đầu DVD, hệ thống âm thanh ṿm, máy lạnh và điện thoại không dây trị giá lên tới 500.000 USD.
Năm 2008, hàng ngh́n người dân eSwatini đă biểu t́nh khắp thủ đô sau khi biết được số tiền khổng lồ mà 9 bà vợ của nhà vua đă ngốn của ngân sách trong một chuyến mua sắm ở nước ngoài.
Mặc dù vậy, đến tháng 4/2012, vào đúng dịp sinh nhật lần thứ 44, Vua Mswati III vẫn sở hữu một chiếc máy bay 2 động cơ DC-9 như mong muốn. Người phát ngôn Chính phủ eSwatini lúc bấy giờ xác nhận chiếc máy bay để phục vụ cho việc đi lại của nhà vua và các bà vợ của ông. Các yêu cầu công khai tên của những người tặng quà và giá trị của chiếc máy bay đều đă bị Hoàng gia eSwatini bỏ qua.
Thời điểm Vua Mswati III có máy bay mới để sử dụng là lúc eSwatini đang trải qua khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Người đứng đầu nước này đă không thèm đếm xỉa đến những lập luận cho rằng trong bối cảnh như vậy lẽ ra ông ta nên từ chối chiếc máy bay để đổi lấy các khoản viện trợ hỗ trợ sự phát triển của đất nước.
Năm 2009, Vua Mswati III được tạp chí Forbes b́nh chọn là người giàu thứ 15 trong số các thành viên hoàng tộc trên thế giới. Theo thống kê, tài sản của Vua Mswati III khi đó ước đạt 200 triệu USD.
Đổi tên nước mừng sinh nhật
Trong tuần qua, Vua Mswati III lại được nhắc đến nhiều trên thế giới khi quyết định đổi tên nước từ Swaziland thành eSwatini – một từ bản địa có nghĩa là vùng đất của người Swazi.
Theo lư giải của Vua Mswati III, việc đổi tên là do ông đă phát chán với việc nhiều người nhầm lẫn Swaziland thành Switzerland (Thụy Sỹ).
“Khi đi ra nước ngoài, người ta hay nhầm đất nước của chúng ta là Thụy Sỹ. Các nước châu Phi sau khi giành độc lập đă quay trở lại với tên cũ. V́ vậy, từ nay, đất nước này sẽ có tên chính thức là Vương quốc eSwatini”, Vua Mswati III phát biểu lễ kỷ niệm 50 năm ngày độc lập của eSwatini tại thành phố Manzini.
Tuy nhiên, đó chỉ là lư do c̣n nguyên nhân thực sự đằng sau việc đổi tên là do nhà vua muốn làm điều đặc biệt để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 50 của ông ta (ngày 19/4/2018).
Với quyết định đổi tên của Vua Mswati III, bản đồ thế giới sẽ phải sửa đổi lại. Hăng hàng không quốc gia Swaziland Airlink tới đây có thể sẽ đổi tên. Điều tương tự cũng đặt ra đối với đồng tiền có in tên Ngân hàng Trung ương Swaziland, cũng như tên miền internet quốc gia của nước này.
C̣n điều duy nhất không thay đổi có lẽ là việc người dân vẫn tiếp tục sống trong cảnh nghèo khó c̣n nhà vua của họ cùng những người thân tín tiếp tục sống xa hoa, bất chấp dư luận.
Games
