Nơi họp báo ưa thích của tổng thống Trump là giữa băi cỏ Nhà Trắng. Ông coi đây là khung cảnh họp báo hoàn hảo. Đó là phóng viên đứng trước và trực thăng Marine One đỗ sau lưng.
H́nh ảnh những đám đông phóng viên nhốn nháo, cả nam lẫn nữ, bàn tán xôn xao, đứng chen chúc, xô đẩy lẫn nhau, người cầm máy ảnh, người giữ máy ghi âm lăm lăm không c̣n là cảnh tượng hiếm thấy ở băi cỏ phía nam Nhà Trắng. Họ đang chờ Tổng thống Donald Trump phát biểu.
Tiếng động cơ trực thăng Marine One chuyên chở ông chủ Nhà Trắng lớn dần, lấn át cả những tiếng nói chuyện xôn xao. Tổng thống Trump bước ra khỏi Nhà Trắng, chậm răi tiến tới đám đông háo hức. Ông nói vào micro nhưng âm thanh bị tiếng động cơ trực thăng nuốt chửng.
Tổng thống Trump trả lời phỏng vấn ở băi cỏ phía nam Nhà Trắng ngày 3/10. Ảnh: Reuters.
"Ngài Tổng thống", một phóng viên hét lớn, định đặt câu hỏi cho Trump nhưng thứ mọi người nghe được chỉ là những danh từ rời rạc "Thổ Nhĩ Kỳ... Syria... người Kurd...".
Tuy nhiên, hôm đó, Trump không trả lời câu hỏi, một điều hiếm thấy đối với ông và là một sự thất vọng lớn đối với các nhà báo. Ông quay đầu, tiến về phía chiếc trực thăng đang chờ sẵn. Bầu không khí chùng xuống.
Những cuộc trả lời phỏng vấn hỗn loạn, chớp nhoáng vào đúng lúc trực thăng Marine One đáp xuống băi cỏ phía nam Nhà Trắng dường như đă trở thành mô-típ đặc trưng của Tổng thống Trump. Đây trở thành một trong những nơi thường xuyên nhất ông tiếp xúc trực tiếp với truyền thông.
Cuộc gặp gỡ truyền thông dưới chân trực thăng của Trump giờ đây không khác ǵ một sự kiện được lên lịch thường xuyên, thường xảy ra bất cứ khi nào ông rời khỏi hoặc quay về thành phố. Cuộc dừng chân và nói chuyện bên trực thăng hôm 23/10 là lần thứ 75 ông thực hiện hoạt động này kể từ khi nhậm chức, theo Mark Knoller, phóng viên kênh CBS News phụ trách đưa tin Nhà Trắng. Nhưng một câu hỏi khiến nhiều người không khỏi thắc mắc là: Tại sao?
Tại sao Trump lại muốn gặp gỡ báo chí giữa không gian ngoài trời? Nhà Trắng có pḥng họp báo hoàn hảo, ở trong nhà, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, không có âm thanh ồn ào từ trực thăng, nhưng Tổng thống lại thích băi cỏ phía nam với nóng, ẩm, gió, côn trùng và sương giá mùa đông.
"Tôi nghĩ hành động của Tổng thống không nhằm mục đích nào khác ngoài tăng tính hiệu quả và khả năng tiếp cận cho phóng viên", Stephanie *Grisham, thư kư báo chí Nhà Trắng, nói. "Dù sao th́ báo chí vẫn luôn túc trực ngoài kia chờ Tổng thống rời đi. V́ thế, việc ông dừng lại và trả lời câu hỏi cũng là điều tự nhiên, b́nh thường... Không phải chúng tôi gọi báo chí tới băi cỏ phía nam để Tổng thống nói chuyện. Họ đă chờ sẵn".
Tuy nhiên, các phóng viên và những người khác lại cho rằng Trump thích những phiên hỏi đáp tự do hơn bởi chúng mang đến lợi thế cho ông. Tổng thống Mỹ vừa có thể giành được sự chú ư vừa gây khó khăn cho các phóng viên, cả về phần nghe lẫn phần nh́n.
Như trong một cuộc gặp tuần này, ngay cả những người đứng cách Trump chỉ vài mét cũng không thể đặt câu hỏi v́ tiếng động cơ trực thăng quá lớn. Bản thân Trump thường xuyên yêu cầu phóng viên nhắc lại câu hỏi. Việc làm này giống như một kiểu ngụy trang, giúp Trump phớt lờ các câu hỏi ông không thích và chuyển sang những câu ông tự tin trả lời, chuyên gia nhận định.
"Ông ấy không thể dễ dàng từ chối trả lời nếu trong họp báo", một phóng viên vừa nói vừa lững thững rời khỏi băi cỏ Nhà Trắng.
Mặt khác, tiếng động cơ trực thăng ồn ào c̣n giúp loại bỏ những "cạm bẫy" mà phóng viên có thể giăng ra trong các câu hỏi bởi giữa không gian ồn ào, phóng viên thường chỉ hỏi được bằng một vài từ hoặc cụm từ, vừa đủ nội dung thông tin, theo b́nh luận viên Paul Farhi từ Washington Post.
Bên cạnh đó, phóng viên đặt câu hỏi hiếm khi được nh́n thấy. Khác với các cuộc họp báo chính thống, nơi có hàng loạt máy quay phim lắp cố định, phóng viên phải tự mang máy quay tới băi cỏ phía nam Nhà Trắng. Điều này sẽ giới hạn các cảnh chen xa, nơi những h́nh ảnh khác có liên quan được chèn vào giữa một đoạn tiếp nối, giúp giữ sự tập trung thẳng vào Trump.
Giữa không gian rộng răi của băi cỏ, Trump thường xuyên đi lại trước mặt các phóng viên, gọi một phóng viên bất kỳ, trả lời nhanh câu hỏi rồi chuyển sang người tiếp theo. Sự tự do di chuyển sẽ giúp Tổng thống Mỹ chặn đứng các câu hỏi tiếp nối hay phản bác từ phóng viên.
Nh́n chung, cuộc gặp gỡ báo chí cạnh trực thăng là "một nghi thức thống trị", Todd Gitlin, giáo sư tại Trường Báo chí Columbia, nhận xét. "Mọi thứ được sắp đặt để biến ông ấy thành người chỉ huy, kiểm soát hoàn toàn truyền thông".
"Ông ấy không ở đó để trả lời các câu hỏi chi tiết hay khó khăn. Ông ấy buộc báo chí phải chơi theo luật của ḿnh", cựu phóng viên CNN chuyên đưa tin về Nhà Trắng Frank Sesno nói.
Cựu phóng viên đưa tin Nhà Trắng của ABC News Sam Donaldson từng thường xuyên hét câu hỏi với tổng thống Ronald Reagan bởi ông cũng trả lời phỏng vấn bên trực thăng Marine One. Nhưng theo Donaldson, cuộc hỏi đáp bên trực thăng của Trump khác biệt hoàn toàn so với những lần cựu tổng thống Reagan trả lời báo chí trước đây.
"Trump có lẽ cảm thấy đây là cách dễ dàng để tổ chức một cuộc họp báo", ông nói. "Nó không giống bất kỳ cuộc họp báo nào trong quá khứ. Đó chỉ là một cách khác để Trump hạn chế báo chí".
Song Donaldson cho biết ông vẫn ngưỡng mộ chiến lược của Tổng thống. "Trump điều khiến đám đông một cách uy nghi. Tôi biết rằng những người ủng hộ ông ấy thích điều này. Ông ấy giống như người thuần phục sư tử. Nếu có một cây roi và một cái ghế, ông ấy có thể đến Las Vegas biểu diễn", Donaldson ví von.
